Txakurtzaindia
Nire etxean dagoeneko, aspaldi handian ikusten ez dudan lagun bati deitu diot, ibai ondoan txakurdun paseo bukoliko bat, bakarka joanez gero asperraraziko nindukeena, proposatzeko –oso pertsona interesatua naiz.
Gero, haren ahotsa hariaz bestaldean aditzearekin bat, oroitu naiz norbaitek esan zidala oso eroria ikusi zuela aurreko batean. Niri telefonoz ez zait hala iruditu.
Ibai ondoan txakurrarekin jolas egiten dugu, deitzen diot, jaurtikitzen dizkiot harriak, gero –agindu zehatza da– ez dizkiot marraskatzen utzi behar, baina, ekarri, ez dituenez harriak ostera ekartzen, atzetik joan behar natzaio, korrika txikian, hortz artetik kentzeko, nahikoa irudi komikoa emanez, lagunak behintzat gogotik irri egiten dit, eta horrek, abailduta dagoela egia baldin bada, zertxobait kontsolatzen nau.
“Katea eten da”, esan dit halako batean lagunak. Ez diot ulertzen. Txakurraren uhalari begiratzen diot kezkaturik, apurtu ote den eta txakurra lotu gabe etxeratzearen beldurrez, balizko isunagatik ere bai, baina, batez ere, gutxi edo deus ez didanez obeditzen (zerekin lotuko dut?, besotan –30 bat kilo, kalkulatzen ditut iritzira– eraman beharko dut?), komeriagatik. Baina uhala osorik dago; hasi naiz susmatzen laguna bere senargaiarekikoaz ari zaidala zerbait esan nahian.
“Katea eten duzu”, errepikatu dit, kargua harturik, “harrigarria zait, zu euskalduna izanda eta, gainera, euskaraz (oso ongi, bide batez) idazten duzularik”, esan dit hitzez hitz, nire aldetik apaltasun (faltsu, bide batez) imintzioen aurrean, “txakurra euskaraz hezi ez izana”. Hizkuntza hori, nire golkoan gogoratzen dut topikoa, haurrekin eta maskotekin, batzuetan esklusiboki, mintzatzen dena. Milaka urteko biziraupenaren sekretua, akaso. “Zergatik hitz egiten diozu Zakurneri erdaraz?”
Hutsean harrapatuta, ez dakidanez zer erantzun, noizbait euskaltzain, urgazle bada ere, izendatua izateko nire merituak arriskuan ikusita, “euskal hiztunaren arautegi moral bat inprobisatu dut”, orain arte senez eta nahaspilan aplikatua, hemendik aurrera huts egin gabe begiratu beharko dudana:
Lehenengo araua: Beti erdaraz hitz egiten didaten (eta diedan) guraso euskaldunen seme-alabekin, edo gurasoekin seme-alaben aurrean, hitzik ez egin euskaraz.
Bigarren araua: Entzungor egin guraso horiek (orain!) beren ondorengoen –apika posteritatearen– aurrean hizkuntzaz aldatzeko egiten duten ahaleginei.
Hirugarren araua: Ez tartekatu erdal jardunean euskarazko hitz gutxi gorabehera teknikoak (les mandé unas ariketas) edo toponimiakoak (¿vais a subir a Iruña?).
Laugarren araua: Erdaraz aritzeko usadioa ezarri den lagunartean, militanteki ez erabili euskara “euskal giroan” sartzean, Nafarroa Oinez-ean, esate batera, modu automatikoan ohi den bezala. Gauza bera, kanpoko (hots, Gipuzkoako) euskaldun benetako bat koadrilan egokitzen denean.
Bosgarren araua...
“Alegia, euskaldun normalak egiten duenaren kontrakoa”, lagunak etsipenezko auhen batez.
“Sí, más o menos”.
Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]
Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.
Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.
Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.
Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.
Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]