Telebista gosaltzeko, telebista bazkaltzeko, askaria hartzeko eta, batzuetan, afaltzeko ere, telebista pixka bat. Horixe izaten da oraingo haur anitzen eguneroko asti-menua. Baina ez natzaizue horretaz ariko, ez eta haurrek ikusten dituzten telesaioen edukien egokitasunaz ere, anitz aldiz zalantzan jartzeko modukoak izaki ere.

Telebista erreferente eta eredu iturri eraginkorra da txikiendako. Haurrek pantailako pertsonaiak gogoko izaten dituzte, haien abenturatxoen zale amorratuak izaten dira eta, sarritan, horien gainean aritzen dira solas-jolasean. Yogi Hartza, Popeye Marinela, Dinosauroak... Zein haurrek ez ditu ezagutzen?

Ezagutu bai, haur guztiek, segur aski, baina batzuendako marrazki bizidun horiek euskaraz egiten dute arrunki, eta bertze batzuendako aldiz, erdaldun hutsak dira. Horrela gertatuko zaie egungo haur nafarrei, joan den irailetik ez baitute marrazki bizidunak euskaraz ikusteko aukerarik. Eta hori, nolatan?

ETB1ean ematen zuten haur programazioa ETB3ra aldatu zutenetik haur nafarrek ezin baitituzte EAEko haurrek egunero ikusten dituzten euskarazko telesaioak ikusi. Nafarroan ETBko kateak ez dugu Lurreko Telebista Digitalaren bidez hartzerik eta lehenagoko molde analogikoan segitzen dugu –noiz artio ez dakigula– ETB1 eta ETB2 jasotzen. Gainera, Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak 2009an sinatutako hitzarmenak Foru Komunitatean ETBren lehen bi kateak jaso ahal izatea aurreikusten du baina ETB3 aipatu ere ez du egiten.

Hitzarmena egon badago, halere, hura betetzeko borondate falta nabarmena da. Ez sinatzaile batak ez bertzeak ez du Nafarroan ETB hartzeak lekarkeen gastua bere gain hartu nahi. Sanzek “nafarrei onurarik ez dakarkien kontua” dela dioen bitartean, milioi bana euro oparitzen die urtero Canal 4, Canal 6 eta Popular TV telebistei, eman beharreko euskarazko emanaldi kuota betetzen ez badute ere.

Gauzak horrela, nafar euskaldunok zenbait gauzetan makurrago gaude orain duela hogei urte baino. Hogei urteotan haurrendako telesaioak (Clan, Canal Disney, ETB3...) berretu diren bitartean, Nafarroan aldiz, genuen aukera bakarra galdu dugu. Honezkero hasi zaigu –beren gurasoek ez bezala– marrazki bizidunek (Bob Esponja, Iggle Piggle, Patito Feo eta halako anitzek) euskaraz egiten ez dutela uste izanen duen lehen belaunaldia. Batzuek interes larria dukete haur nafarrak euskarazko tele-erreferenterik gabe haz daitezela.