"Batasunak ere urrats gehiago eman nahi du"
- Leitza, 1947. Abokatua. Aralarreko koordinatzaile nagusia eta NaBaiko parlamentaria. Ezker abertzalearen Zutik Euskal Herria adierazpena baikortzat eta beharrezkotzat jotzen du prozesu demokratikoan urratsak emateko. ETAren azken adierazpena hizpide abiatu dugu solasa.
ETAren agiria ezagutu zenetik sei egunera, zein da Patxi Zabaletak adierazpenaz egin duen gogoeta?
Aralarrek “eraso ekintza armaturik ez burutzeko erabakia” aintzat hartu behar zela adierazi zuen. Areago, duela “hilabete batzuk” hartutako erabakia dela esan du ETAk. Hori ere baikorra da oso. Aitzitik, ETAk Madrilgo Gobernuarekin “prozesu demokratikoa abiarazteko beharrezko diren gutxiengo demokratikoetan adosteko prest dagoela” dio eta guk ez dugu hori onartzen. Esaldi horretan, oso garrantzitsua ere dena, ETAk atzera egin du, Anoetako Proposamenak zioenaz atzerago joan da. Eta hori oso larria da.
Orduz geroztik hori, aurrerantzean?
Aralarrek su-eten iraunkorra, egiaztagarria eta behin betikoa eskatzen dio ETAri, murriztapenik gabe. Hori bakarrik izango litzatekeelako ETAren bukaera duina, historian zilegitasuna emanen liokeena Euskal Herriaren aurrean. Legalizazioaren, lurraldetasunaren edo amnistiaren truke izan gabe. ETAk betiko etena emango balu, izugarrizko mugarria ipiniko luke, eta ondoren alderdi abertzaleek lanean segituko genuke aipatutako aldarrikapenei bide emateko.
Zer ibilbide du egoera berriak? Ba al du? Ez du?
Ibilbide izanen du eragile politikoek bultzatzen badugu. Urrats hau baikorra da eta orain lana egin behar dugu beste urrats batzuk eman daitezen, eta horretarako elkarlanean segitu behar dugu.
Zerk etorri beharko luke segidan?
Hasteko biktimekiko kitapenak, baina baita ere presoekikoak.
Batasunak nolako ibilbidea egin nahi du, zure ustez, bai zuekin bai EArekin izan dituen harremanen arabera?
Batasunak egin dituen bi agerraldi publikoetan beste urrats batzuk eman behar direla esan du, beraien hizketa kriptikoan. Dudarik gabe, guk askatasun gehiago dugu hitz egiteko gauza hauetaz haiek dutena baino. Ulertu behar dena da haiek ere urrats gehiago eman nahi dutela. Gara egunkariko editorial batean ere hori hala agertu zen. Izan ere, orain arteko urratsek ezein alderdi politiko ez dute ase.
EAk eta Ezker Abertzaleak sinatutako akordioa –Aralarrekin– lantzen ari zinetenean heldu zen ETAren agiria. Zer moduz ordura arteko harremanak?
Ordura arte EA eta Batasunarekin hiru bilera egin genituen. Lehenean, Lortu arte dokumentua aztertu genuen. Independentisten indar metaketa proposatzen duena. Guk berriz, hauxe diogu: indarrak metatzeko, identitatearen defentsaz batera, independentzia zaleok eduki ideologiko amankomun batzuk ere izan behar ditugu. Alegia, eskuineko eta ezkerreko abertzaleok bildu gaitezke identitatearen defentsan, beste arlo batzuetan arerio politikoak izanik ere. Guk etorkizuneko ezker abertzale zibil eta zabala egitea dugu xede. Beraz, Lortu arte dokumentuak ez gaitu asebetetzen. Dokumentua aldatzen al zen galdetu genien: “Ez” erantzun ziguten, publikoki sinatua delako. Baina jarraitu dugu biltzen, erabakitzeko eskubideari buruz eta bakegintzari buruzko bilkura-eztabaida egiteko. Guk bi dokumentu aurkeztu genizkien. Haiek ez zuten bat egin eta beste bi ekarri zizkiguten: bat, Indarrak biltzen independentziarako eta bestea, Normalkuntzarako gutxieneko oinarriak dokumentua, biak Lortu arte dokumentuan oinarrituak. Berriz ere, independentziaren aldeko guztiok bildu behar dugula diote. Guk hori ez dela inon gertatzen esan diegu. Katalunian esaterako, badaude eskuinekoak eta ezkerrekoak, eta gauza batzuetan ados daude, erabakitzeko eskubidean edo hezkuntza gaietan, baina ez daude ados hirigintzan edo lan ekonomian eta politika fiskalean. Beraz, ez dugu adostasunik lortu. Guk etorkizuneko ezker abertzaleaz eztabaidatzea proposatu diegu, haiek oraingoz ez dutela hori lehentasunezkotzat jotzen esan digute.
Zortzi puntuko agiria delakoa eztabaidatzen jarraitzen duzue halere.
Eta guk puntu horien kontraproposamenak egin ditugu, uneon publiko egin gabe daudenak: zortzi puntu hauek onargarriak dira baina ezin ditugu helburu ideologikoak edo urrutiko helburuak ahaztu. Adibidez: dokumentuaren bosgarren puntuak “hemendik hamar urtera Euskal Presoak euskal kartzeletara ekartzea” dio. Hori ez da nahikoa. Ez du betetzen herri honen beharra. Herri honek presoak euskal kartzeletara ekarri baino, amnistia osoa errebindikatu behar du konponbidearen ildoan. Irlandan ez da gelditzen preso politikorik, esaterako. Horretan dago eztabaida une honetan, eta eztabaida hori ez da etorkizuneko ezkerreko indar politiko zibil eta zabala sortzeko xedearekin garatzen ari, guk nahi dugunaren kontra. Eta gezurra badirudi, ez da garatzen ari ere behin-behineko epe eta xede elektoralekin, batzuek dioten bezala.
ETAren agiria heldu baino lehenxeago, EA eta Ezker Abertzalearen Indar Politiko Independentisten Arteko Akordio Estrategikoaren Oinarriak txostena filtratu zen. ETAren agiriak eraginen al du bere garapenean?
Ez du eraginen. ETAren agirian dagoen lelo baliotsu bakarra “eraso ekintza armaturik ez burutzeko erabakia” da. Baina badira beste hiru hitz oso adierazgarriak: duela “hilabete batzuk hartutako” erabakia dela. Horrek esan nahi du, erabakia ez dela Lortu arte agiriaren ondorioa. ETAk garbi utzi nahi izan du bere erabakia aspaldikoa dela eta guk mezu hori jaso dugu.
Eta horrek zer garrantzi du?
Bada, batetik, esan zaigu hiru alderdi politikoen artean eztabaidatzen ari ginela ETAri lurreratzeko tokia errazteko. Lizarra-Garaiko garaian bezala, esaterako. Baina ez da horrela. Bestalde, zortzi puntu horiek sakontzen segitu behar dugu. Arestian, bosgarren puntuaren adibidea jarri dizut, baina jar genezake ere lehen puntua. Honela dio: “ETAren su-eten iraunkorra nazioarteko bitartekoek egiaztatua izan behar du”. Guk horrez gainera “behin betikoa eta ordainik gabea izan behar dela” diogu. Alegia, duela zortzi egun baino hobeto gaude, baina ez genuke su-eten hau bere horretan gelditzea nahi.
Aralarrek Lizarra-Garaziko Akordioa du eredu, antza.
Gure ustez eredu nagusia Lizarra-Garaziko Akordioa da aldarrikapen nazionaletan, eta nahitaez, akordioak taktikoa izan behar du.
ETAren agiria ezagutu baino ordu batzuk lehenago filtratu zen Akordio Estrategikoaren Oinarriak txostena.
Bada, ez guk filtratuta. Eta filtrazioa ez da txiripa izan. Filtrazioa zerbaitengatik gertatu zen. Cui prodest delakora itzultzen gara berriz ere. Nori interesatu zitzaion argitaratzea argitaratu zitzaion bezala eta momentu horretan?
Aurrerantzean, zer?
Aralarrek norabidea oso garbi du: azkeneko elkarrizketan Batasunekoei “ezkerreko politikak eta ezkerreko eskakizunak alde batera utzi dituztela” leporatu diegu. Gu ez gaude prest aurrera joateko baldin eta ez badira berreskuratzen aldarrikapen horiek. Aurrerantzean, normalizaziorako xedeak dituen behin-behineko dokumentu bat sinatu genezake. Areago, zortzi puntuko dokumentu filtratu hori Aralar, EAJ, Alternatiba eta EBk –eta PSOEko batzuek ere– sina lezakete. ETAk su-etena eman duenez gero, puntu horiek lantzen segitu behar dugu. Lehenago horrela uste bagenuen, bada, aurrerantzean indar gehiagoz. Luzerako eztabaida da.
Nafarroako hauteskundeetarako Aralarren eta EAren aurreakordioa dago. Eta EAk eta Batasunak dekalogo bat aurkeztu dute berriki, Nafarroan aldaketa sorrarazteko xedez. Deigarria da gertatzen ari dena...
Aldaketa lema, NaBairen aldarrikapena izan zen duela lau urte. Dekalogo horretan ordea, lehenengo eta beharrezko aldarrikapena ez dute ipini: nafarren borondatea errespetatzea. Hemen lehenbiziko aldarrikapena nafarron borondatea onartzea da. Hori aldarrikatzen dugun unetik, abertzaleok UPNri irabazi diogu apustu ideologikoa, baita PSNko nabarristei ere.
EAk ez du aldarrikatzen hori?
Gurekin mintzatzean bai.
Batasunarekin mintzatzean... ez?
Dekalogo horretan ez bide du hori aldarrikatu, nik dakidanez. Guk EArekin sinatua daukagu hori, gure oinarrizko asanbladek onartuak dituzte puntu horiek hiru txostenetan: oinarri ideologikoa, programa eta egiturak jasotzen dituztenak.
NaBaiko independenteak haserre omen daude, Aralarrek eta EAk datozen urteko hauteskundetarako NaBai antolatzeko eraman duzuen prozedura dela-eta.
Batzuk bai, beste batzuk ez. Independente bakoitza independentea da, norbera da, alegia. Eta gurekin independente asko dira. Dagoeneko akordio horren alde dauden 300 sinadura baino gehiago bildu dugu, NaBain lanean ari dira horiek. Kontra agertu direnak ez dira 30 ere. Independenteak asanbladan elkartzen badira, beren ordezkariak izendatzen badituzte, orduan ideologia bat izanen dira. Orduan, beren proposamenak adostuko edo ez ditugu adostuko beraiekin.
Duela lau urteko NaBai errepikatuko da, hau da, EAJ eta Batzarre barne?
EAJ barne, bai. Adostuta dago. Laster aurkeztuko da akordioa. Batzerre, ez dakit. Batzarrek inkesta bat egin behar du bere barruan, ea NEBarekin joan edo NaBairekin etorri nahi duen. Nahi badute etorri, gu lantzen ari garen egituran moldatu beharko dute, daukaten espazio politikoa eta ordezkapen instituzionalaren araberakoa.
Ezker Abertzaleak NaBain lekua izan lezake? EArekin ari ote dira horretaz?
Bi erantzun emanen dizkizut: Batasunak legala izatea lortzen badu, Batasuna bere aldetik joanda eta NaBai bere aldetik joanda, ordezkari gehiago aterako dugu. NaBaik, inkestek diotenez, 12-14 eserleku atera ditzake, eta Batasunak 2-4, ziurtasun osoz. Elkarrekin joanez gero, Batasunak ekarriko lituzkeen hiru horiek NaBaiko beste hiru uxatuko lituzkete. Beraz, elektoralki elkar onartuz, askoz onura gehiago ekarriko luke bakoitza bere aldetik joateak. Jakina, hori da posible soilik, Batasuna legala baldin bada. Eta NaBaik dio Batasunak bere ateak irekiak dituela, baldin eta sinatzen baldin baditu NaBairen oinarri ideologikoak. Haiek diote, ez dutela NaBain sartu nahi, ezkerreko abertzaleon elkartasuna osatu baizik. EAJ NaBain dagoelako diote hori. Baina, hara, Batasunekoek ezkerreko elkartasun bat nahi dute Nafarroan, eta Lortu arte dokumentuan ezkerra aipatu ere ez dute egiten.
Independentziaren aldeko aireak heldu dira Kataluniatik. Zer inpresio hartzen diozu zuk giro horri?
Erreakzio bat izan da, ibilaldi laburrekoa ziur aski. Baina katalanek urrats bat eman dute, urrats kualitatiboa: beldurra eta lotsa galdu diote independentzia aldarrikatzeari. Europak eta Kataluniak konparaketarako bide asko ematen ditu, oso adierazgarriak direnak: Katalana Europako 13-14.garren hizkuntza da. Europan 27 zazpi hizkuntza daude, katalana ez da ofiziala, baina hiztun kopuruen artean bederatzigarrena da. Kataluniako BPG, Europako hamabi estaturena baino handiagoa da. Halere, Kataluniak azpiegitura batzuen premia handia dauka, hala aireportuarena nola itsas-portuarena, eguneroko bizimoduan bere ahalmena garatzeko. Ekonomian eta politika energetikoan, Espainiako Gobernuek baztertua utzi dute Katalunia. Katalunia egoera berri baten atarian dago. Inkestek diotenez, gobernu berria osatzeko atarian dago, CiU buru. Baina, oso interesgarria da, CiUk oraingoan ezin izanen baitu iraganean erantzun gabe utzi zuen erabakitzeko eskubideari buruzko galdera.
Katalunian milioi bat jende manifestatu zen iragan uztailean. Alderatu al daitezke Euskal Herriko eta Kataluniako egoera politikoak?
Bai, bai. Konparaketa egin behar da antzeko alderdi politikoen jarrera politikoen bitartez. Auzitegi Gorenak Estatut-ari buruzko epaiak eman zuenean, CiU manifestazio erraldoian egon zen. Gu Esquerra Republicanarekin (ERC) joan ginen. Nire bizitza osoan ikusi dudan manifestazio handiena eta ederrena izan zen, eta oihu bat nagusitu zen: independentzia. Independentzia da helburua, baina erabakitzeko eskubidea eta ahalmena gauzatuz.
Manifestazioan bazeuden independentistak ez zirenak ere, haserre zirenak Estatuta atzera bota zutelako. Horiek guztiek ondare amankomunen defentsan sartu behar dira, gure hizkuntzen defentsan, giza eskubideen defentsan, baita askatasun kolektiboen eta historikoen defentsan. Horretan guztietan egin behar dira adostasun zabalenak, eta gainera, abertzaleak ez izan arren, horiek guztiak aldarrikapen demokratak izan badirelako.
Beste gauza bat da indar politikoen antolaketa, eta horretarako, besteak beste, ideologian, baloretan eta eskubide sozialetan sakondu behar dugu eragile politiko guztiek. Jarduera horiek, hala abertzaletasunean nola espainolismoan, dialektika baten barruan landu behar dira, bestela politikoki pobretzen joanen gara.
Badago dioena, alderdi abertzaleek Euskal Herriko Hegoaldean estatuaren osaketa posiblea baztertu dutela lurraldetasunaren mesede.
Guri dagokionez salaketa hori ez da bidezkoa. Gure txostenean helburu hori dago. Gure ustez, Euskal Herriko hiru erabaki esparruak tinkotuak daude. Nafarroa da erabaki esparru bat. Ez du esan nahi subjektua denik. Hori beste eztabaida bat da. Niretzat ez, baina Miguel Sanzentzat bai. Nik Sanzekin jokatzen dudan apustua galdu edo irabazi behar dut Nafarroan. Eta hemen irabazten dudan apustuak balioko du, eta galtzen badut ezin dezaket irabazi esparru zabalago batean.
Abertzaletasunak Aralar izan arte, NaBai izan arte, hori ez zuen behar bezala teorizatu, eta horri guk deitzen diogu lurraldetasun diakronikoa, abiadura eta denbora ezberdinetan aldarrikatu behar den lurraldetasuna, inoiz ahaztu gabe. Alabaina agian, momenturen batean aurrerago joan daiteke EAE Nafarroa baino. Eguneroko bilatu behar dira sinergiak eta elkar hartzeak. Aralarrek duela gutxi proposatu du, eta inork ez du aintzat hartu, EAJk esaterako, EAJ huts egite handiak egiten ari da horretan, eta ezker abertzaleko beste indarrek ere beste neurri batean, eta da: EAEko eta Nafarroako erkidegoetako euskal kutxek elkartu beharko lukete. Nafarroako Kutxa oso gaizki dabil, ia porrot unean. Eta gauza bera proposatu dugu Kontzertu Ekonomikoaren gaia lantzeko. Ez da egia abertzaleok ahaztu egiten dugula lurraldetasuna.
Euskal Estatua gauzatzeari buruz zehatzago galdeturik. EAEk Euskal Estatua bere kautan aldarrikatzea, ontzat hartuko zenuke?
Bai, dudarik gabe. Guk ez diogu horri beldurrik. Hori da besteak beste, ezker abertzaleko beste sentsibilitateen ondoan dugun aldea. Guk hiru erabaki esparru daudela onartzen dugu eta esaten dugu, ez direla hiru subjektu, hiru esparru edo eremu baizik. Eta abiadura ezberdinetan joan daitezkeela: EAE, Iparralde eta Nafarroa ez daude egoera berdinean, ez dira ere indar korrelazioak berdinak, ez dira ere premia eta erantzukizun berdinak. Horregatik, EA eta Batasunarekin lantzen ari garen zortzi puntuko proposamen horri proposamen bat erantsi diogu, eta da: erabaki eskubidea onartu behar dugu normalizazioaren baitako eskubide bat bezala, eta eskubide hori gauzatzeko onartu behar dira Euskal Herrian daude hiru erabaki esparruak. Hori da bederatzigarren puntua.
Espainiako Auzitegi Nazionalak Adierazi EHren manifestazioa debekatu zuen, baita ezker abertzalea, Aralar, Alternatiba, EA eta EAJren bost kideek berritu zuten eskaera debekatu ere bai. Aralarreko koordinatzaile nagusiaren erantzunak, lehen debekua ezagutu ondoren egindakoak dira.
Zer adierazten du debekuak?Batetik, Adierazi EHk deitutako manifestazioaren debekuak Espainiako Estatuak eta Estatuko indar politiko nagusiak ez daudela ezer adosteko prest erakutsi du. Aitzitik, beren jarrera oso estua dela, ez dutela aintzat hartu ETAren agiria.
Bestetik, Espainiako Fiskaltzak, Entzutegi Nazionalak, baita Rodolfo Aresek ere erabili duten argudioa kontraesanez beteta dago. Debekuak EA, Aralar eta gainerako alderdiak inplikatu ditu, baita esan ere Batasunak ez duela eraginik izan ETAren adierazpenean, ETAren agiria ez dela behar adinakoa izan. Eta horregatik edo ondorioz, herritarren eskubideak debekatu dituzte. Horrek adierazten du ere bai, ez dela behar bezain zuhurki jokatu mobilizazioaren antolaketan.
Egoera oso zaila da, larria. Aralarrek Adierazi EH ekimenekoei proposatu genien –ez ziguten onartu hala ere–, aurtengo urtarrilaren 2an bezala, presoen aldeko manifestazioan bezala, alderdiak ginela manifestazioa eskatu behar genuenak. Tamalez, berriro ere, gauzak ez dira behar bezala egin. Dena dela ere, Estatuaren jarrera salagarria da guztiz.
Gizarte eragileen eta alderdi politikoen arteko tirabirak daude beraz.
Bai, zalantzarik gabe. Eta kasu horretan ere egon dira. Aralarren ustez, behin-behineko ekimen hauek guztiak –lehenago Maltzaga izan zen, gero Nazio Eztabaidagunea, gero Independentistak, gero Hamaika Bil Gaitezen– igarotzen diren egiturak dira, ez diote iraunkortasunik ez hezurdurarik ematen gizarteari. Argitu beharreko gorabeherak dira. Izan ere, herritarren partaidetza ahalbidetzeko holako erakundeak behar dira, baina kasu eta une konkretuetarako bakarrik.
Gorabeherak diozu, baina zertan zehazki?
Adierazi EHk “eskubide zibil eta politikoen alde” deitu zuen. Guk hirugarren puntuan, “eskubide zibil eta politikoen alde”z aurrean “giza eskubideak” eranstea eskatu genuen. Eskubide zibil eta politikoak defendatzeko argudio gaindiezin bakarra dago: giza eskubideak defendatzea. Giza eskubideak defendatuz gero, eskubide zibil eta politikoak defendatuta daude, baina eskubide zibil eta politikoak defendatzea giza eskubideak espreski aitortu gabe, argumentu ahula erabiltzea da.
Adierazi EH ekimenaren inguruan ere eztabaida horretan izan da. Azken unean zuzendu da neurri batean [“Adierazpen askatasuna. Eskubide guztiak pertsona guztientzat” leloa izan zuen alderdiko ordezkarien deiak], eta esan behar da Batasuneko batzuk gurekin ados izan direla. Ez denak. Dena den, lelo ezkutukoa edo kriptikoa erabili da. Giza eskubide guztiak eta horien barnean eskubide zibil eta politiko guztiak defendatzeko garaia da.
Alderdi guztiek ez duzue bat egiten ideia horretan?
Guk gure ideiak defendatzen ditugu eta beste alderdiekin adosteko prest gaude. Baina proposamenak zuhur eta behar diren bezala eginez.
Esaterako...
Erabakitzeko eskubidea defendatzeko. Erabaki eskubidea defendatzeko ideiari ekin behar zaio “ez dela ideologia baten helburua bakarrik” esanez. Hau da, ideia horren inguruan, beharbada, eskuinekoak, ezkerrekoak eta abertzaleak ez direnak ere bildu gaitezke, baldin eta demokratak bagara. Horren eredu esanguratsuena Katalunia da une honetan. Kataluniako egoerak hango eredua aztertzera bultzatu beharko gintuzke. Bide hori ezinbestekoa da erabakitzeko eskubidea –abertzale eta demokrata garenon aldetik– indarrean jartzeko, bai independentziarako bai edozein beste aldaketarako.
NaBai izan al daiteke UPNren alternatiba? Aurrekoan ez zenuten lortu, PSNekin ezin moldatuz. Nolabaiteko “porrota” zabaldu zen gizartean orduan...
Ez, ez, ez... Ordukoa ez zen porrota izan inondik ere. NaBai Nafarroako bigarren indarra abertzaleon hautagaitza izan zen lehenbiziko aldiz. Gu saiatu ginen gobernu berri bat antolatzen, ez zen lortu, ados. Baina, ondoren lortu ditugunak izugarriak dira: UPN ez da hautsi zerukoaren eraginez, hautsi da hemengo egoera politikoaren eraginarengatik. PSNk ez du jokatu politikan eskuinarekin lotuta, jokatzearengatik, egoerak behartuta baizik. CDN desagertze bidean dago.
Gaur egungo Nafarroako politikak ez du zer ikusirik duela zortzi urteko politikaren egiturarekin. Hori den-dena ez, baina zati handi batean NaBairen ondorioa da. Nahikoa al da? Ez. Ez gaitu asebetetzen. Baina hurrengo erronka da hori gainditzea. Ondo jardunez gero, NaBaik lehenengo indarra izateko posibilitatea dauka. UPNk 22 eserleku ditu parlamentuan, eta inkestek diotenez PPk kenduko dizkio 9-11 artean.
Hainbeste?
Bai.
Agian, interesatuak dira inkesta horiek...
Jakina, inkesta denak dira interesatuak. Are gehiago esanen dizut: Iruñean PPk UPNri irabazten dio boto asmoetan. Eta oraindik zailagoa, badirudi hauteskunde orokorrak [Espainiako Kongresurako] ez direla aurreratuko, besteak beste CiUk eta EAJk beldurra dutelako, nahiz eta beste gauza batzuk esan. Azken finean ez dute hauteskundeak aurreratzea nahi. CiUren kasuan begi-bistakoa da, ez zaio interesatzen datozen urteko hauteskunde katalanen aurretik Espainiako hauteskunde orokorrak izatea, horrek itxaropen guztiak hautsi dizkiokeelako.
Nafarroan ere, hauteskunde orokorrak udal eta foralak baino lehenago izango balira, PPk irabaziko lioke UPNri.
Baina, UPN eta PP hauteskundeen ondoren elkartuko dira...
Ez, epe laburrean ez dira batuko. Batuko dira hurrengo legealdian. Guk lehenengoak izateko aukera bat dugu, oraingoa. Eta lehenbiziko indarra izaten baldin bagara...
Norekin negoziatzeko, PSNrekin?
Jakina, PSNrekin. Baina guk 15 eserleku ditugula, eta haiek 9 edo.
Hori diozu, baina Zapatero eta Sanz eskutik doaz...
Politikan denetarik ikusi dugu. Azken udal hauteskundeetan NaBaik zortzi zinegotzi atera zituen Iruñean. 1979an, HBren eskutik, zazpi atera genituen. Bigarren indarra ginen. PSN zen laugarrena, bost zinegotzirekin. Alderdi sozialistak Iruñeko alkatetza eskaini zigun guri, bi baldintza jarriz: Parlamentuko presidentzia Arbeloari ematea, eta Altsatsuko alkatetza Bulandierri ematea. HBk erantzun zion ezetz. Eta horregatik ez nintzen ni alkate izan Iruñean.
108 pertsona erreskatatu dituzte asteburuan Mediterraneoan. Italiako Gobernuak ez die utzi gertuko portu batean lehorreratzen, eta Salernora bideratu dute Aita Mari ontzia. Litekeena da Europako Batasunak migrazio politikaren araudia gogortu aurreko azken misioa izatea. Aita... [+]
1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Hogeigarren edizioa ekainaren 14an egingo da eta futbol partida, bazkari eta kontzertuz josia egongo da. 20 urtez presoekin elkartasunez lelopean ospatuko dute eguna, eta ekintza "bereziak" iragarri dituzte.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak deitua, milaka lagun batu dira gaur eguerdian Donostian, “etxebizitzaren negozioaren aurka” eta “etxebizitzarako eskubide unibertsalaren alde”.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako eta ELA, LAB, ESK, CGT, CNT, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuek babestutako manifestazioak Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean izan dira. Bertan, Euskadiko eta Nafarroako gobernuei eskatu diete zerga eta aurrekontu... [+]
Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.
Bilboko Etxarri II gaztetxearen hustuketan gertatutakoaz hitz egin du Ertzaintzaren jaurtigai baten ondorioz barrabila galdu duen 33 urteko bizilagun batek. Beste zenbait bizilagunekin zegoen han, gaztetxeko kideen elkartasunean, "modu baketsuan".
"Amorru handiko eguna" dela adierazi du Zabarteren bikote Noboak, emazteak epailearen aurrean deklaratu berritan. 2024ko martxoan jokatu zen Realaren partidu baten atarian zauritu zen foam jaurtigai batekin, eta Donostiako ospitaleko Zaintza Intentsiboko Unitatean... [+]
Ardatzean haur filosofia izango duen Galdera Basatiak podcastak, ez alferrik, haur filosofia tailerretan barneratzeko asmoa du. Horixe hitzeman digu Iñigo Martinezek lehen atal honetan. Podcastaren zimenduak ezarri dizkigu, markoa marraztu, eta, batik bat, haurtzaroaz... [+]
Guardian Llodio fabrikako behargin gehienek epaitegira jotzeko bidea bertan behera utzi ondoren, multinazionalak lortu du nahi zuena: enpresa errentagarri bat ixtea erabateko inpunitatearekin. Ez da egun batetik bestera sortutako estrategia, eta bide luzea izan arren, erabat... [+]