Eta (h)errenkari heldu behar gero. Ondo ulertu badut, udako oporrak, abuztua, jaietako festak eta abar. Anak herriko jaietako “lasaitasuna” –edo “normaltasuna”, modako terminoa erabiltzearren– ekarri du hizpidera ironikoki. Euskal mccarthysmoaren buruzagitzarako hautagai nagusia bihurtu zaigu Iñaki Azkuna uda honetan. Kaskagorri eta Txoribarrote konpartsak izan dira, hala, sorgin-ehiza honen azkeneko biktimak. Tira, lehenengo egunetik bazterrak harrotzen ibiltzea eta ezinikusiak eragitea ez da, akaso, zuhurrena. Jo dezagun beste bide batetik. Euskal prentsako diru-laguntzak jaitsi egin direla –kasu batzuetan %69a– jakin dugu uda hastapenetan. Barrenak irauli zaizkit kotxez AP-1 delakoa hartu dudanean Maltzagatik Arrasatera. Autopista fantasma bat, inondik ere, tunel amaigabeek girotua. Eh txo, ez al gara geratu horrelako kontutan muturra ez sartzeko? Gainera, korporatibista eta koipe-emailetzat jo zaitzakete, Xabier Letonak egin baitu diru laguntzen inguruko salaketa publiko ia bakarra. Anak terrazen kontua aipatu duelarik, Donostian, Alde Zaharrean terraza kopurua handitzeko proposamena abian dela-eta sortu den polemikaz idatz nezake. Haatik, hor ere galtzeko irabazteko baino gehiago, seguruenik.
T. S. Eliot aipatu du Jose Luisek, eta horratx nire salbazioa. Elioten poema famatuenetakoa den The Waste Landen hasiera aipatu du Jose Luisek, “April is the cruellest month”, eta ondo legoke gogora ekartzea poema horren zati bat Joseba Sarrionandiak itzuli zuela Oh Euzkadi! aldizkariko hamaikagarren alerako, 1981eko abuztuan (noiz eta abuztuan!). “Apirila da hilarik krudelena, lur hileko/lilak hazten, oroimena eta desira/nahasten, sustrai uherrak/udaberriko euriez eragiten”. Jose Luisek abuztua dela hilik tontoena esaten zuen, “August is the dumbest month”-edo. Oroimena ahazten, desira gailentzen, sustrai uherrek igandekarien oinkadak pairatzen. Baina konturatzerako irailean gara, eta irailean zer? Nire amona zenak esaten zuen bezala, irailean futbola eta gaztainak. Momentu egokia Reala ekartzeko (h)errenkara. Berriz ere lehenengo mailan, etcétera, negu bezperetan, etcétera, etcétera.

Azkenik, dena ondo lotuta edukitzea lortu dudala zirudien; jendetasunez beteriko testua, esaldi mikatz eta erretxinik gabea, Reala ere nola edo hala testura ekarria. Baina hainbeste izerdi kostatako zutabea Argiara bidaltzeko puntuan nengoela, zer eta ETAren agiria. Arraioa. Hauek ere nire antzera ibili direla ematen du. Su-etena. Edo. Su-eten iraunkorra. Edo. Bertan behera uztea eraso ekintza armatuak. Edo, sinpleki. Sefini la patat, amaitu da, bagoaz.