Ospearen kaltea

Haginak agindu, hagindu du gure kontzientzian milaka urtetan. Etxe atarian, erromerien zeruetan, gudatako uztaietan, iturrien itzaletan, hilerrien terralean... herriarentzat nolanahikoak ez ziren toki guztietan, han izango zen garai batean. Quercus robur eta Quercus ilex, haritza eta artearekin batera, Taxus baccata hagina izango da herri eta sendien armarrietan ugarien jasoa dugun zuhaitza. Gipuzkoakoan dagoen hirukotea adibide. Armarriei ematen diegun zaintza bizidunentzat ez dugu eta mirakuluz iraun dute hagin handi batzuek, ale bakan batzuek. Eta hauetako gutxi batzuk monumentu izendatuak ditugu.

Iparraldeko berririk ez dut eta inork balu gustura hartuko genuke, baina Hegoaldean izendatuak ditugun 73 zuhaitz monumentalen artean zortzi hagin baditugu: Otsaportilokoa Urbasan, Auztegikoa Otsagabian, Altxatakoa Etxalarren, Izarrakoa Urkabustaizen, Antoñanakoa Kanpezun, Sagastizabal baserrikoa Aian eta Arimekortako parea Zeanurin.

Bada gure mendietan hauen pareko hagin gehiago, baina zalantza dut haien bizilekuaren berri eman edo ez. Zuhaitz zaharrekin ari diren jende eta elkarte gehienen ustez, monumentutzat jotzen diren zuhaitzen egoerak nabarmen okerrera egiten du izendapen ospetsu horren ondoren. Gezurra dirudi, tratu txarra baino txarragoa ematen diegu ustez apartekoak ditugun bizilagun hauei... Egia esan, emakumea kide hilgarritzat duen gizarte batengandik ezin askoz gehiago espero... Hala ere, badaezpada ere, ekintzaile hauek zuhaitz zaharrak errespetatzeko araudi bat proposatua dute: babesa eraginkorra izan dadin errespetu etikotik abiatu behar da, kontuz zuhaitz hauen kokapen zehatza zabaltzearekin, bisiten kalteak murrizteko baldintza zorrotzak ezarri, talde bisitak urritu, zuhaitz zaharrak izanik ahulak direnez, ez ingurua zanpatu edo zabortu, ez gainera igo ez markatu, zuhaitzotara oinez soilik hurbiltzeko mugak ezarri eta bide berriak kontu handiz eraiki, inguruko edozer gai jasotzea debekatu, ez panelik ez kartelik ez jarri eta amontzarron adina ezagutzeko Pressler daratuluarekin zulatzea galarazi.

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude