Uigurrak berez txinatarrak?
Kasu honetan gehiago fio naiz Wikipediako informazioaz Txinako Gobernuak ematen duenaz baino. XVIII. mendearen erdialdean Txinako Quing dinastiak bere gain hartu bide zuen Xinjiango eremua. Ekialdeko Turkestango Errepublika izena hartu zuenak 1933an lortu omen zuen independentzia Txinatik, baina 1949an Txina komunistaren mendean erori ziren. Orduan askok erbestera jo zuten, eta beren aberrian gelditu zirenek asko sufritu bide zuten, bereziki Kultur Iraultza Handiaren garaian (1966-1976), agintari txinatarrek jazarri baitzituzten euren fedea eta ohiturak, eta ekonomia aldetik bertan behera utzi baitzuten eremu hori. Aurrerago, Pekingo Gobernuak diru asko gastatu bide zuen independentismo uigurra suntsitzeko eta garapen ekonomikoaren aldetik mendebaleko eremu horren eta Txinako ekialdeko kostaren artean zegoen aldea gutxitzeko eta, halaber, bitarteko militar eta politikoak baliatu zituen Ekialdeko Turkestango Mugimendu Islamiko independentistaren (ETIM) aurkako borrokan, NBEk eta AEBek talde terroristatzat jotzea lortuz. Ezaguna egiten zaigu euskaldunoi uigur herriaren historia. Beraz, uigurrak txinatarrak?
Turkieraren familiako hizkuntzan mintzo dira eta musulmanak dira. Jakina, gurean bezala, ziur uigur asko edo gehienak elebidunak direla eta hanak elebakarrak. Xinjiang Txinako probintzia handiena da lurrez, 1.600.000 km2, baina gutxi populatua: 20 bat milioi. Egun uigurrak %45 inguru omen dira; hanak jada %40tik gora, eta beren ohiturak nagusitzen ari administrazio txinatarraren laguntzarekin. 15.000 mezkitatik gora omen dira bertan, eta erlijioak eragin nabarmena omen du uigur familien hezkuntza, ekonomia eta sistema judizialetan.
Uigurretatik hainbatek sentimendu separatistak ditu eta Txinako Alderdi Komunistak ezarritako kultur nagusikeriari aurre egiten dio. Lehengo urtean hedabideetatik jakin ahal izan genuenez istilu larriak izan ziren; txinatar agintarien arabera, 156 lagun hil ziren, eta milatik gora zauritu.
Informazioaren eta hedabideen aroan bizi gara; garrantzizkoa da mundua gure begiekin ikustea. Txinako Gobernuaren begiekin ikustea, Espainiako eta Frantziako gobernuen begiekin ikustea da.
Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.
------------------------------------------------
Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]