Uigurrak berez txinatarrak?
Kasu honetan gehiago fio naiz Wikipediako informazioaz Txinako Gobernuak ematen duenaz baino. XVIII. mendearen erdialdean Txinako Quing dinastiak bere gain hartu bide zuen Xinjiango eremua. Ekialdeko Turkestango Errepublika izena hartu zuenak 1933an lortu omen zuen independentzia Txinatik, baina 1949an Txina komunistaren mendean erori ziren. Orduan askok erbestera jo zuten, eta beren aberrian gelditu zirenek asko sufritu bide zuten, bereziki Kultur Iraultza Handiaren garaian (1966-1976), agintari txinatarrek jazarri baitzituzten euren fedea eta ohiturak, eta ekonomia aldetik bertan behera utzi baitzuten eremu hori. Aurrerago, Pekingo Gobernuak diru asko gastatu bide zuen independentismo uigurra suntsitzeko eta garapen ekonomikoaren aldetik mendebaleko eremu horren eta Txinako ekialdeko kostaren artean zegoen aldea gutxitzeko eta, halaber, bitarteko militar eta politikoak baliatu zituen Ekialdeko Turkestango Mugimendu Islamiko independentistaren (ETIM) aurkako borrokan, NBEk eta AEBek talde terroristatzat jotzea lortuz. Ezaguna egiten zaigu euskaldunoi uigur herriaren historia. Beraz, uigurrak txinatarrak?
Turkieraren familiako hizkuntzan mintzo dira eta musulmanak dira. Jakina, gurean bezala, ziur uigur asko edo gehienak elebidunak direla eta hanak elebakarrak. Xinjiang Txinako probintzia handiena da lurrez, 1.600.000 km2, baina gutxi populatua: 20 bat milioi. Egun uigurrak %45 inguru omen dira; hanak jada %40tik gora, eta beren ohiturak nagusitzen ari administrazio txinatarraren laguntzarekin. 15.000 mezkitatik gora omen dira bertan, eta erlijioak eragin nabarmena omen du uigur familien hezkuntza, ekonomia eta sistema judizialetan.
Uigurretatik hainbatek sentimendu separatistak ditu eta Txinako Alderdi Komunistak ezarritako kultur nagusikeriari aurre egiten dio. Lehengo urtean hedabideetatik jakin ahal izan genuenez istilu larriak izan ziren; txinatar agintarien arabera, 156 lagun hil ziren, eta milatik gora zauritu.
Informazioaren eta hedabideen aroan bizi gara; garrantzizkoa da mundua gure begiekin ikustea. Txinako Gobernuaren begiekin ikustea, Espainiako eta Frantziako gobernuen begiekin ikustea da.
Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]
Ikaslea zenbat eta adinez txikiagoa izan, orduan eta feminizatuagoa da irakasle lana: Haur Hezkuntzan, 10 irakasletik 9 baino gehiago emakumeak dira munduan, Lehen Hezkuntzan %67a eta DBHn %54a. “Kuriosoa da, zaintza oinarri duten beste lan batzuetan (erizainak, erizain... [+]
Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]
Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiak agindu ostean eskola kirolaren aurkako epaia berehala betetzeko, Gipuzkoako Diputazioak jakinarazi du erabakia "onartu eta errespetatu" egingo duela, helegiterik ez duela aurkeztuko, eta aurrez Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako kasazio... [+]
Obrak "abiadura handian" doazela deitoratzen dute makroproiektuaren kontrako kolektiboek. Landetako THT Ez taldeak hitzaldia antolatu du apirilaren 27rako, ozeanoei buruzko nazioarteko hainbat aditurekin, tartean, Paul Watson baleen aldeko ekintzaile... [+]
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]