Izendaezinaz

Izendatu ezin dena baden ala ez, Tere Irastortzak, poeta eta saiogile, saiakera liburua osatu zuen hari-mutur horri tiraka (Izendaezinaz. Pamiela; 2008). Barkatuko al dit bere lanaren izenburua nire egiten badut, ez Jainkoaz, Jainkorik bada, hausnarketa egiteko, ezintasunaz jarduteko baizik.

Adimen emozionala, emozio-adimena, inteligentzia emozionala... ez dira guretzat hitz arrotzak, modan daudela dirudi, eta bolada baino zerbait gehiago ere badirela sinetsi nahi nuke. Nork bere emozioak antzeman, landu eta modu egokian bideratzea eta ondokoaren emozioak bere hitz eta jokabideetan antzemateko gaitasuna eskuratzea garrantzitsua iruditzen zait. 

Neurozientzia giza burmuina ezagutzeko ahaleginean pauso bizkorrak ematen ari da; zenbait emozio zergatik aktibatzen diren, zer erreakzio kimiko eragiten dituzten eta burmuineko zein zirkuitu pizten diren argitzeko bidean. Emozioek logika dutela, kudeatu daitezkeela, katalogatu eta haiekin bizitzen ikasi genezakeela erakusten ari da. Gizakiarentzat emozioak isilaraztea ia ezinezkoa da, nahiz eta askotan hauek izendatzeko gaitasunik ez izan. Gure jokabideen oinarrian daude eta ondorioak eragiten dituzte, errealak dira hortaz, izendaezinak badira ere. Haserrea, edota beldurra, izendaezinak agian, haiekin bizi gara baina; bizi gaituzte.

Munduko Osasun Erakundeak 2020an gizartearen %20 buruko gaitzak jota egongo dela aurreikusi du. Gizarte ustez eta aurreratuetan, depresioa izugarri hedatuko dela uste da, ia biztanleriaren erdiak jasango du gaitza. Osasun mentala dago jokoan.

Gipuzkoako Foru Aldundiak 2005. urtean emoziozko adimena sustatzeko programa jarri zuen martxan eta lurraldeko ikastetxeetako zuzendaritza taldeen eta irakasleen emozio trebetasunak garatzeari ekin zioten, gero ikasleekin lantzeko. Ez da ekimen bakarra, emaitzak ikusi beharko dira eta helburuak betetzen ari ote diren neurtu.

“Pila-pila maite zaitut” dio irribarrez, hiru urteko umeak laguna besarkatu eta musu ematen  dion bitartean. Ez naiz pedagogian aditua, ez psikologoa, baina “maite zaitut” esaldiaren erabateko sozializazioa bi pailazori zor diegula esango nuke eta ez da bi sudur gorriokin dugun zor bakarra. Pirritx, Porrotx eta Marimotots-en abestien letrei erreparatuta sentimenduak izendatu, eta kolorea jartzen egiten duten lana nabarmendu nahi nuke. Hartu etxean duzun haien azken CDa eta hasi irakurtzen. 

Izendaezina izendatuz hasten da bidea.

ASTEKARIA
2010ko uztailaren 25
Azoka
Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Ernairen kontrako 290.500 euroko isunak indargabetu ala nabarmen apaltzea onartu dute epaileek

Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.


2024-12-19 | Julene Flamarique
TikToken karbono-aztarna Greziako urteko emisioa baino handiagoa da, ikerketa baten arabera

Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.


Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Eguneraketa berriak daude