Lau izen, zeresana franko
- Beñat Sarasola, Imanol Murua, Baleike eta Argia. Joan den larunbatean, hilak 3, banatu zituzten aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza Sariak. Literatur kritika, kazetaritza politikoa, herri-prentsa eta 90 urteko ibilbidea saritu zituen epaimahaiak.
Lau izen: Beñat Sarasola, Imanol Murua, Baleike eta Argia. Saria jasotzean, denek zeukaten zeresana. Sarasola izan da oholtzara igotzen aurrena. Berria egunkarian publikatutako literatur kritikengatik jaso du Kazetari Berria saria eta, adierazi du, kazetari peto sentitu ez arren, prentsarako egin dituen lanetan literatura oso baliagarria suertatu zaiola. Sarasolaren hitzak editore ezagun baten alboan eserita aditu ditu kronika honen egileak; eta editoreak, zera nabarmendu dio: berak dakiela, lehenengo aldiz irabazi duela gure kazetari-sarietako bat literatur kritikari batek. Generoa izaten ari den garapenaren erakusgarri ere bada, beraz, aurtengo Kazetari Berria saria.
Imanol Muruaren txanda etorri da ondoren. Aipamen Berezia egin dio epaimahaiak kazetari –kronikagilearen zalantza: ofizioa ez al du hemen letra larriz idatzi behar?– zarauztarrari. Arrazoia: Loiolako Hegiak, jakina. 2006ko bake-elkarrizketen sekuentzia osatu du Muruak liburu horretan, ñabardura ugari azaleratuz, lanbropean zeuden gertakariak argituz. Hitza hartu duelarik, ordea, bere liburua kritikatu du Muruak, bukaera “txar” eta “prebisiblea” daukalako. Eta prentsak gure Arazoan –hemen zalantza gutxiago ditu kronikagileak letra larria jartzeko– bete beharko lukeen rolaz hausnartu du. Kazetaritzak ezin omen ditu gatazkak konpondu, baina konponbidea ez oztopatzen, gutxienez, saiatu beharko luke. Hartzeko moduko oharra, aurrerantzean zer gerta ere.
Zumaiako Baleike aldizkariak irabazi du aurtengo Sari Nagusia. Bizi-bizi dabiltza nola paperean, hala sarean. Saria jaso, eta jende aurrean paratuta, herri prentsaren estatusa aldarrikatu du Gorka Zabaleta zuzendariak: “Herritarrei gehien axola zaiena gertuko informazioa da”. Gertukoa, hilabetekarian; gertukoa, egunero Interneten: albisteak, blog komunitatea, multimedia... Aurrerantzean ere, emango du zeresana Zumaiako komunikazio proiektuak.
Eta, last but not least, Argia. Ohorezko Aipamena jaso du euskal prentsaren dekanoak, 90 urteko ibilbidearen sari modura. Xabier Letona zuzendariak hitz egin du Argiako lan talde osoaren izenean, eta euskarazko proiektu komunikatiboek egun bizi duen egoeraz hausnartu du. Letonaren esanetan, garrantzitsua da ondare historikoa zaintzea, baina bizirik dauden proiektuak, orain eta hemen diharduten horiek dira inportanteenak. Horregatik, krisi ekonomikoaren mehatxupean, sektoreak eta instituzioek elkar hartu behar dutela adierazi du.
Sari banaketaren bideoa
Oso desberdina da komunikabide bat itxi eta, beraz, hil, edo berau akituta hiltzea. Baina hiztun komunitatearentzat ondorioa bera da: ez du gehiago komunikabide hori eta kito.
Ez dakit krisi sasoi honetan euskal prentsaren egoera zein den, baina panorama ezagututa, pentsatzen dut alarma guztiak piztuta izango direla, gorri-gorri. (...) Egoera tamalgarria da prentsaren eremuan eta ni erabat harrituta nago euskal prentsan nola ez datozen itxierak bata bestearen atzetik.
Askotan konplexua sortzeraino entzun behar izan dugu, kultura eta hizkuntza subentzionatuarena, artifizialki bizitzearena eta gisakoak. Eta orain zer eta gobernuek bankuak salbatzen dituzte. Eta milioika euro bideratzen dira autoen lantegietara, altzarien salmentara, eliteko kirola bultzatzera, azpiegitura erraldoietara… Eta gu ginen diru-laguntza publikoetatik bizi ginenak. (...) Honekin bakarrik azpimarratu nahi dut zerbait sendo bultzatu nahi denean, suspertu eta aurrera atera nahi denean, gure instituzioak gogotik inplikatzen direla horretan, ahaleginean eta dirutan. Eta logikoa da gainera.
Baina ez da hori euskal prentsaren kasua. Ez dugu halako sostengurik sumatzen, inondik inora. (...) Ez nuke nahi hau salaketa gisa hartzea. Hausnarketa da hau. Instituzioei arduratsu jokatzeko dei bat izan nahi du honek, dei zintzoa. (...) 90 urteko ibilbidea saritu da hemen eta zalantzarik ez, ondare historikoa garrantzitsua da, baina garrantzitsuena oraina da, oraindik bizi diren proiektuak, garrantzitsua etorkizuna da. Ez, ez dugu autoen gurpilak edo sukaldeko garbigailuak baino gutxiago izan nahi. Eta hala sentitzen gara. Euskal prentsan urte luzez ari gara bakoitza berean, itota eta elkarlanari bide eman ezinean. Ea lozorro horretatik esnatzeko indarrak topatzen ditugun. Behar dugu.
Bukatzeko, bi pertsona aipatu nahi nituzke, azken 30 urteko Argiarentzat oso garrantzitsuak. 1980an beraiek egin zuten posible Zeruko Argiatik Argiarako jauzia: Joxemi Zumalabe zena eta Joxemari Ostolaza. Argiako lan talde osoaren izenean, mila esker eta zorionak 90 urte hauek posible egin dituzuen guztioi.
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]
“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]
.jpg)
Hazparneko Armand David laborantza lizeo pribatuko ikasleek Agro-ekipamendua, Zientzia sozial eta ekonomikoak, eta Enpresa ekonomia irakasgaiak euskaraz ikasteko aukera izango dute. Horrek formakuntzaren ia erdia hartuko duela azaldu du Bertrand Gaufryau ikastetxeko zuzendariak.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Artista polifazetikoa izan zen Harry Smith (1923-1991). Inkonformista erradikala ere bai, bere biografia askotan nabarmentzen denez. Instituzio eta galeristetatik urrun, eskale baten itxura izan zuen urte luzez. Berari buruzko azken liburua, Cosmic Scholar: The Life and Times of... [+]
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Udazkena amaitzen den ber, Euskararen Egunean, euskararen urtaroan edo Durangoko Azokan beleak agertzen dira. Euskararen erabileraren inkesta soziolinguistikoen emaitzez jakitun, "politically correct" ariketak ez du inor harritzen jada. Ttattarrik gabe, cool eta irria... [+]
