Txin-txin (diruaren hutsak)
Estatistikek beti daukate egiazko alde bat (objektiboak diruditen zenbakiak, ehunekoak, kopuruak...), eta beti ezkutatzen dute errealitate askotariko bat, ñabardurez josia, zeinari zenbakiek erraz egiten ahal baitiote iruzur.
Zorraren kontu honetan, adibidez, zenbakiak bere horretan onar ditzakegu, edo hainbat galdera egin gibelean gorderik dituzten errealitateei buruz.
Gure etxeko ekonomia txikian badakigu zorra eskuratzen duguna baino gehiago gastatzen dugunean sortzen dela. Badakigu diru-sarrerak nondik datozen eta zenbat egiten duten, eta, gure sosetako orekari eutsiko badiogu, irteerek nora jotzen duten poliki aztertu behar izaten dugu.
Ekonomia beti funtsezkoa denez, gauzak ongi joateko, hala etxe batean nola munduan, gure etxeetako ekonomietan nola, herrietan ere hala jokatu beharko lukete agintariek –ekonomiaren tamainak erantsitako zailtasunak gorabehera–: oinarrizko baldintzetako bat izan beharko luke kontuak zertan diren argitzea.
Baina, tamalez, gutxitan mintzatzen da argi sosen inguruan. Diruaren kontura, handiak baitira tabuak. Ez dugu jendaurrean kontatzen zenbat irabazten dugun. Asko irabazten dugulakoan, edo gutxiegi, isilpean uzten dugu. Maiz, gazteak etxeko egoera ekonomikoa zertan den jakin gabe hazten dira, eta lagunen artean ere zaila egiten zaigu kontu hauetaz hitz egitea.
Baina normalean isiltasunak iruzurgileei baino ez die onurarik ekartzen. Jende arruntarentzat eta ekonomia txikientzat, iluntasuna ez da errenta.
Ekonomia zenbat eta handiagoa den, ordea, hainbat eta ilunagoa bilakatzen da, eta gero eta zailagoa da jakitea harekin benetan zer ari den gertatzen.
Eta nahiz guztien sosekin osaturik dagoen dirutza publikoaren kutxaren inguruko guztiak garden-gardena izan beharko lukeen –are gehiago, afera publikoak demokraziaren izenean gobernatzen direla aldarrikatzen bada–, handitasuna-edo estakuru argirik eza eta isilpea nagusitzen dira guztiena den horren gainean.
Ogasun publikoaz zerbait esaten diguten estatistikek gehiena isiltzen dute.
Esaten digute goi nafarrok irabazten duguna baino askoz gehiago gastatzen dugula. Baina ez digute argitzen gobernatzen gaituztenek zertan xahutu duten, gure izenean, gurea ez den dirutza. Los Arcoseko zirkuituarena isiltzen dute, eta Iruñeko kirol-pabilioi erraldoiarena, Gendulaingo lursailena, Sanferminen Museoarena eta ezagutzen ez ditugun beste hainbat karga ere. Ez dute esaten, proportzio baterako, motorrak eta 4X4 ibilgailuak erosteko diru-laguntzak ematen aritu direla, liburutegietako ordutegiak zabaltzeko behar beste langile kontratatu ordez. Eta batez ere, ez dute aipatzen hemen langileon per capita errenta handiagoa dela enpresaburuena baino, zergak pagatzeko orduan. Zorra nork kitatu behar duen ere ez dute esan, hori esan gabe baitoa.
Iragan asteko ostegun eta ostiralean burutu zen ‘Nondik eta zeri ari gatzaizkio bertsotan?’ ikastaroa; 50 lagun elkartu dira jardunaldietan bertsoaren inguruko gaiez gogoeta egiten.
Toki-administrazioek zalantzan jarri dute ingurumen-inpaktuaren azterketa, eta ohartarazi dute ingurumenean eragin larria izango duela eta baterako azterketa egin beharko dela etorkizuneko proiektuetarako.
Lokalaren jabeak eta Ertzaintzak desalojatu eta hesitu egin dute Jardun Koordinadorak maiatzaren 1ean okupatu zuen Kantauri espazioa. Jauregi Jenerala kalean dago lokal hori, eta bi hilabetez egon dira Jardun Koordinadorako kideak bertan, hainbat gorabehera izan badituzte ere.
EAEko ikasleen erdiak baino gehiagok eskola partikularrak jasotzen dituela eta jatorri migratzaileko ikasleak gehien segregatzen dituen Espainiako Estatuko bigarren erkidegoa EAE dela ere adierazi du Esade EcPol erakundeko Lucas Gortazarrek, EHUren udako ikastaroetan.
Gazteen artean teknologia libreen ezagutza zabaltzeko “Digitalizazio arduratsua” proiektua prestatzen ari dira Baionako Etxepare Lizeoa eta Iametza. Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Ideiak2024” aurrekontu parte-hartzaileetara aurkeztu dute egitasmoa. Gaur da
Sanferminetako lehen bi egunetan gutxienez bederatzi eraso sexista salatu dituzte, horietako hiru intentsitate handiko sexu erasoak, Mugimendu Feministak gaitzetsi duenez. Foruzaingoak erasoei lotutako gizonak atxilotu ditu, eta gertakariak ikertzen ari da. Erasoei erantzuteko... [+]
2022an baino 12 milioi ordainketa gehiago egin ziren, eta inoizko datu hoberenak lortu ditu 2023an. Gipuzkoan bizi diren emakumeak izan ziren Mugi sistema gehien erabili zutenak, eta gehienbat hiri-autobusen erabilera gailendu zen. Pasaiako txalupako eta Loiuko aireporturako... [+]
Ostegunetik aitzina egingo da festibala Bilbon, Kobetamendin. Behin baino gehiagotan salatu da bertako langileek baldintza negargarrietan egiten dutela lan, eta ostegunerako protesta deitu du Laneko Autodefentsa Sareak, 19:00etan, EiTBren egoitzaren aurrean. Langileentzako gida... [+]
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.
"Zaila da, baina beharrezkoa". Hala azaldu du The Lancet zientzia aldizkariak Gazako hildakoak kontatzeko hartu duen lanaren berri. Hildakoen kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta, gutxienez 186.000 pertsona hil dituztela kalkulatu... [+]
Netanyahuk baldintza bezala jarri du Israelek ofentsiba berrabiarazi ahal izatea “gerraren helburuak bete arte”. Iturri batzuen arabera, Hamasek onartu du su-eten iraunkorra negoziaketen lehen fasean adostea, aurrebaldintza izan beharrean.
Espainiako Auzitegi Nazionaleko apelazio aretoak astelehen arratsean esan du baliogabetu egin behar direla Tsunami auzi judizialaren ikerketako azken hiru urteak, "ilegalki" luzatu zelako. Erabaki hori behin betiko bihurtzean Carles Puigdemont eta Marta Rovira kasutik... [+]
Otsailean atxilotu zuten Iturmendiko pertsona bat, eta bi urte eta erdiko espetxe-zigorra eskatzen dute bere kontra, sare sozialetako zenbait mezu direla-eta. Uztailaren 16an epaituko du Espainiako Auzitegi Nazionalak.
Frente Herritarrak irabazi ditu hauteskunde legegileak Pirinio Atlantikoetako seigarren hautesbarrutian, Peio Dufau izanen delarik diputatu heldu diren urteetan. Bozen %36,28 bildurik, 27 117 bozekin, historiako lehen diputatu ezkertiar abertzalea izanen da. Haren gibeletik,... [+]
Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]