Gauzen izateaz edo izakarien jatorriaz edo...
Elkar (2010).
350 komiki, 32 koloretan.
“De Rerum Natura latinezko poema epikoa da. Hexametro daktilikoa jarraituz idatzita dago, sei liburukik osatzen dute eta fisika epikurearra du ardatz nagusi. Atomismoaren printzipioak azaltzen ditu; buruaren eta arimaren izaera; zentzumena eta pentsaera; munduaren garapena eta haren fenomenoak; zeruko zein lurreko hainbat fenomeno azaltzen ditu ere bai...”. Arraioa eta arranopola!
Hori irakurri ondoren, nire burmuin eskasak aktibatzeko mekanismoak jarri ditut martxan: De Rerum Natura, erran nahi baita, gauzen izateaz edo izakarien jatorriaz edota izanaren izatasunaz... gogoeta nago.
Izanak izena du: ZaldiEroa. Lehen aldiz entzun nuenean, Neil Youngen Crazy Horse banda heldu zitzaidan burura. Crazy Horse baina, Sioux tribuko buruzagia izan zen. Ipar Amerikako jatorrizko herria izan ziren Siouxak, europarrak heldu baino lehenago lurralde zabal baten jabe.
Bitxia. Bitxia egin zitzaidan ZaldiEroa –euskal siouxa alegia– Faltzesen sortua izatea. Patxi Huarte Larraburu Erriberriko merindadekoa, hara hor. Nafarroako euskal jatorri erabatekoarekiko eszeptikoak direnentzat, hara harribitxia.
Harribitxiak ZaldiEroaren komikiak dira baina. De Rerum Naturaren hirugarrenean, joan deneko hiru urteetako 350 komiki paratu ditu; 700etatik bitxienak. Lukreziok sei liburukiz osatu zuen bere De Rerum Natura, ZaldiEroak hiru egin ditu dagoeneko. Badoa aitzina zaldi marrazkigile eroa. Berrian ia egunero –sei egunetan, ZaldiEroak igandean atsedena hartzen du–, gauza eta izakari suerte guztien peripeziak eskaintzen dizkigu.
De Rerum Natura 3ko azalean Napoleon Lopez pertsonaia dugu protagonista nagusia. XXI. mendeko erromatar autokrata –autokrata dela ZaldiEroa dixit, enkas diot– La Pelota Basqua menpean hartuta ageri da. La Pelota Basqua bakerako mahaia bihurturik ageri da jeneral berria. Brave Heart amorratuta dago, Gizon Jakintsua saltoka eta M’ongolo etsitua. Gure fauna eta florako gainerako pertsonaiak ere aiduru eta etsituta daude, The Organization-eko “lagunak” barne. “Amaitu dira arazo identitarioak!” oihu egin du erromatar-hispano-frantses lehendakari baskista berriak kontrazalean –eta kontraerasoan–.
Honatx tribuko irrintzi berriaren eleak: “M’ongolook ez dugu etsitzen horregatik. Trostan jarraitzen duen herria ez da inoiz hilko. Lukrezio berria dugu gidari, barka, marrazkilari”.
Milesker ZaldiEroari.
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Londres, 1928. Victoria and Albert Museum-era koadro berezi bat iritsi zen dohaintzan: margolanean gizon beltz bat ageri da, ileordea eta lebita jantzita, liburuz eta tresna zientifikoz inguratua. Museoan horrela katalogatu zuten: “Erretratu satiriko bitxia, beltzen... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Iranen “mehatxuari” arreta handiagoa eskaintzeko eta Gazan sarraskiarekin jarraitzeko helburuz sinatu du menia Israelek, Benjamin Netanyahuk onartu duenez, baita Hamas Hezbollahtik aldentzeko ere. Israelen aliatuen tropek "ziurtatuko" dute akordioa betetzen... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]
Save the Children erakundearen esanetan, Gaza iparraldeko 130.000 haur artatu gabe daude 50 egunez, gutxienez.
Palestinan genozidio bat burutzen ari den Israelgo estatu eta berarekin batera diharduten enpresa eta erakunde guztiekin eteteko asmoz sortu zen EHU Palestina. Israelen inpunitatea Europan eta Estatu Batuetan dituen harreman politiko, militar, ekonomiko, zientifiko zein... [+]
Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]
Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.