Sare berdea Bilbo Handiaren bihotzean

  • Hemeretzi parkek, sei lorategik eta hamasei biribilgunek osatzen dute Leioako sare naturala. Biztanleen eta bisitarien gozamenerako ez ezik, sare berde honek herriaren berezitasunak nahiz historia ezagutarazteko atea ere izan nahi du.
Álvaro Hilario Pérez de San Román
Bilbotik hamar kilometrora, Txorierritik Ibaizabaleko itsasadarrera hedatzen da Leioa. Erraz helduko gara, herria ondo komunikatuta baitago, metroz, autobusez, errepidez. Unibertsitatearen eta Udalaren kultur eskaintza hiriaren egungo ikur nagusiak badira ere, industriak eta baserriek han diraute, haiek ere Leioako nortasunaren osagaiak direna inork ez dezan ahaztu. Atzokoak eta gaurkoak bat egiten dute Leioan eta bertako sare naturalak horren lekuko izan nahi du. Horrela, Udalak berebiziko garrantzia ematen dio ondasun naturala zaintzeari. Hogei bat dira, Mikel Ibarrondoren zuzendaritzapean, altxor hori zaintzeko, handitzeko eta jendearengana gerturatzeko ardura duten udal lorazainak, Leioako berezitasunak nabarmentzea ahaztu barik. Horren harira, ondasun horiek ezagutarazteko bizikletaz, oinez zein kotxez egiteko ibilbideak prestatzen ari dira gaur egun. Lorategiak, parkeak eta biribilguneak zer estilotakoak diren (frantziarra, japoniarra, erromantikoa), eta zer islatu gura duten dira, besteak beste, eskura izango ditugun argibideak.

Parkeak

Arestian esan dugunez, hemeretzi parke ditugu Leioan, mota askotakoak. Artatza eta Pinosolo familia boteretsuen garaietakoak dira. Gizakiak sortutako parkeak dira, diseinu berezikoak. Pinosolok, esaterako, mota askotako zuhaitzak eta zuhaixkak ez ezik, beste hainbat bitxikeria ditu: arrosondoak, urmaelak... Bilbo eta Uribe Kosta lotzen dituen Avanzada errepidetik oso metro gutxira dauden arren, isiltasunaz gozatzeko leku aproposak dira. Horiek biak eta Euskal Herriko Unibertsitateko Arboretum Leioako parke handienak dira. Azken horrek 130 motako 1.700 zuhaitz ditu, hemeretzi hektareatan. Hiru gunetan banatzen dira: batean, Euskal Herriko berezko zuhaitzak ditugu; bigarrengoan, gurea bezalako klima duten Asiako eskualdeetatik datozenak; eta erabilera produktiboa dutenek osatzen dute hirugarren eremua. Arboretum-en heliosziametroaren plaza, anfiteatroa eta erakustaldietarako gunea ere aurkituko ditugu.


Mendibile eta Sarriena parke berriak dira, auzoetakoak. Lehenengoa, egun Txakolinaren Museoa gordetzen duen eta parkeari izena ematen dion jauregiaren ondoan dugu. Mendibile fruta-arbolez osaturikoa da, hala nola mizpirondoak, gereziondoak, gaztainondoak edo sagarrondoak. Sarrienako futbol zelaiaren inguruan dago eta 7.000 metro koadro ditu, berriz, Horoskopo parkeak. Han diren 21 motako 81 zuhaitzek bat egiten dute horoskopo zeltarekin. Zuhaitz mota bakoitzaren ondoan bada informazioa ematen digun plaka bana: zuhaitzaren izena latinez, euskaraz eta gaztelaniaz; dagozkion jaiotze-datak, eta data berean jaiotakoen izaera eta joerak. Parke honek badauka bisitariek aurkitu beharreko sekretua, bizitzarekin zerikusia duena. Baietz aurkitu!

Sagarrabarrena, Negurigane, San Bartolome, Ugarteondo, Kurkudi, Tuñón de Lara, Elexalde, Aldapa, Ondiz eta Burdione sare berdean dauden beste auzo-parkeak ditugu.

Biribilguneak

Beste hainbat lekutan trafikoa arintzeko baino balio ez duten biribilguneak, arte bihurtu dituzte Leioako lorazainek, kolorez tindaturiko diseinuari segituz. Aurrerago esan dugun lez, lorazainen lanak Leioako berezitasunak, nortasuna, dituzte oinarri. Biribilgune batek golf zaharra gogoraziko digu; beste batean, adibidez, Leioako ereserkia aurkituko dugu, partitura eta guzti. Ikusgarria, Leioako udal lorazainek herritarren begiak alaitzeko eta bizitzari mamia emateko egiten duten lana.

Azkenak
Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


“Benetan horrek egin nau komiko: emanaldia gaizki doanean ere gozatzen jakiteak”

Iruñea ez da oso handia, baina Beñat Iturbek elkarrizketarako lekua hautatu duen arte ez dut jakin institutu berean ikasi genuela. Madril eta Iruñea artean bizi da, han hemen baino gehiago, oraingoz. Etxera egin duen bisita bat probestu dut harekin... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


Eguneraketa berriak daude