Literatura babestea ez dago modan
Diodanaren adibide bat, zaharren oroigarri eta gazteen irakasgarri. Gure probintzia bakoitzean bina aurrezki kutxa zeuden garaian, Gipuzkoako biek eta Bizkaiko biek literatur sari bana zeukaten 1980ko hamarkadan, hobetoxeago edo okerxeago antolatuak baina beren funtzioa betetzen zutenak eta beren xoxak ematen. Arabakoez ez dut akordurik, baina Nafarroan Xalbador Saria laguntzen zuen haietako batek. Nafarroako hura pikutara joan zen aspaldi; aurrezki-kutxen apurkako fusioarekin, Bizkaian sariketa bat geratu zen (Euskaltzaindiaren babesarekin antolatua) eta Gipuzkoan beste bat. Azkenaldian, berriz, Gipuzkoako sariketan erabaki dute (gauzak hobeto egitearren, nonbait) genero bakoitzean urtero antolatu beharrean bi urtez behin egitea; Bizkaian, ostera, bertan behera utzi dituzte sariok, ez betiko baina bai zehaztu gabeko aldi baterako, zerbait hobea pentsatu bitartean edo.
Murrizketon aurrean idazleak ez gara askorik asaldatu. Batzuk, aspalditik ohiturik daudelako gizartearen axolagabeziara. Bestetzuk, sariketen inflazioarekin eta haien filosofiarekin nazkaturik zeudelako, lehendik ere. Ez ikusiarena egia da, baina egia da halaber prestigio sozialaren galera moduko bat bizi dugula (eta, horrekin konbinatuta, idazle bakar batekiko debozioa bihurtzea beste guztiekiko indiferentziaren ispilu eta ordain). Sarien filosofiaz, berriz, argi dago artea ez dela kirola, berez arrotzak zaizkiola norgehiagokak, baina posible da sorkuntza kulturalak beharrezkoa duen laguntza publikoa beste modu batzuetan planteatzea: esate baterako, idazleei beren lanean lagunduko dieten beken bitartez.
Modak moda, sariak sari eta euskarriak euskarri, hitzen bitartez istorioak kontatzeko, ideiak garatzeko, edertasuna bilatzeko zer honek oraindik ere luzaroan jarraituko baitu nire ustetan, literatura deituriko mania bitxi honek bere sortzaileak eta hartzaileak dituen bitartean. On egin denoi.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]
Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]