Mexiko, Detaileen Festa
| Mexikon bertsolaritza aztertu nahian dabiltza, horrexegatik, hara, joana naiz bertara, eta heldu bezain laster txunditu nintzen, zer bazter, zer nolako kultura, desberdina da hura! Saiatuko naiz azaltzen zertzeladetan islatzen zer ote den Mexiko! Mito toki magiko, auto zaharren hariko hiri zahar automatiko handi baten atiko, ikuspuntu etiko batetik so behin betiko galdutako lur begiko baten amets beliko, tekila etiliko hotz biren aje etniko baten souvenir tipiko, furgoneta hippiko zilindrada hipiko latzenaren hots ziniko, amets bat, hogei zimiko, atmosfera kimiko, txano handi mitiko, emo bi, hiru gotiko, lau langile utopiko, bost greba historiko, sei enpresa eskubiko bandan dauden esku biko zazpi burugain zuriko gizonen irudiko zenbat metro kubiko? Indigenak belauniko, Garibaldin sei mutiko, azteken mamu tinko zaldian Carlos Quinto: |
koloniarik ez… kito! Parean lau meteorito ukitzea errito turistaren erritmo, ebasleen Santa Rita ebatsiak aldarrika Don Celesen karrika ilunean korrika… Denboraren kloratita deitzen duten “ahorita” erlojuen tak-tika lehertzeko taktika berezko taktikatik at ez da ez eten, ez kitkat tira, igual kitkatel baldin bada nahuatel… Ahuakatel, xocolatel arto eta xitomatel… koloniaren hotel, zenbat hizkuntza, motel! Klima bero, ez da epel, arren, bi ostioi koktel! Hernan Cortesen kuartel, hainbat narkoren kartel, Diego Riveraren arbel, Lenin, Marx, Stalin, Hegel, hamabi lagun ergel eta hamaika nobel, nopalen arantzen orbel, behin bisitan Blanca Urgell, urpeko lokatz umel gaineko irla itzel, hiru mundu paralelo: batean denak modelo, gomina eta xerlo; bigarrena da lelo ugariren kontsuelo, personas de medio pelo; eta azkenen lelo: “dena da estraperlo”, |
giltzurrun zein karamelo erosteko errezelo gutxi duten bandalo batzuen banden arlo… Bitartean Frida Kahlo, bekain baten katamalo, tamalen uso xalo, gaixotasunen halo, elefantearekin lo… Maite al zuen? Auskalo! Mitoa: txorimalo Espaloia: zokalo Txarragoa: Guatemala Heriotza: bala-bala Kutsadura: normala, pobrezia bezala. Diferentzia: azala, deferentzien eskala, karteraren itzala, itxuraren ahala… Guztia ez da gerrila, oihu eta banderila, bada jende umila, bada paraje pila, jatekoa, marabila: eskamolea, tekila, mole, tako, tortila, gordita, quesadilla… Euskaldunak ere, mila, dena ez da Pancho Villa, aukera baten bila joandako koadrila… Sumendien Amerika, lurralde oso polita, hiri kosmopolita… Aste beteko zita? Errimen erretolika, bidaia baten kronika, flashak eta musika, horra herri mexika. |
Doinua: Segidilla..
Bidali zure sortak bertsoak@argia.eus helbidera. Aukeratuak orri honetan argitaratuko ditugu.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]