Marjorie Mayren 12. urtemuga
Gustura zegoen Marjorie May hamabigarren urtemugaren festa ondorenean, baina kezka bat ere bazuen: “Ama, ez dut ulertzen hain alaia izan ohi den Margaret lehengusina zergatik zegoen hain isilik”. Neskatoaren galderak aukera eman zion amari aspaldian alabarekin izan nahi zuen solasaldia egiteko. Baina Margareti gertatzen zitzaionari buruz hitz egin baino lehen ama-alaben arteko harremanaz aritu zen ama: “Lehen ez zituzten igeriketa lasterketak egiten egun ditugun bainujantzi erosoetan. Ez zuten sekula tenisean elkarrekin jokatzen”. Amaren esanetan, “gauza garrantzitsu asko daude 12 urteko neskato batek jakin beharko lituzkeenak, baina, alabekiko intimitate faltagatik, amek jorratu ez dituztenak”. Eta, azkenean, lehengusinaren misterioa “argitu” zion: “Gaur, Margareten bizitzan lehenengoz, Naturak garbikuntza metodo berria abiatu du berarekin”.
Alabaren gorputza aldatzen ari zela gogorarazi zion amak eta garbikuntza –edo menstruazioa, testuan parentesi artean agertzen dena– aldaketa horien parte dela azaldu zion. Halaber, “barrutik garbi egotea kanpotik garbi egotea bezain garrantzitsua dela” esan zion eta, horretarako, nola ez, Kotex zapiak erabili behar zituela.
“Eta nola jakingo dut noiz etorriko den berriro?”, galdetu zion Marjorie Mayk. Orduan, amak hilekoaren lehen eguna egutegian markatu behar zuela esan zion eta handik 28 egunera berriro etorriko zela.
“Informazio egokia jaso ez duten neskatoek gauza beldurgarriak esango dizkizute menstruazioaz, baina ez diezu jaramonik egin behar tarteka entzungo dituzun ideia eta sineskeriei”. Amak jakinarazi zion sineskeria horietako baten arabera hilekoarekin bainu hartzea kaltegarria zela, baina, alderantziz, inoiz baino garrantzitsuagoa zela higienea zaintzea.
“Ama,” esan zuen azkenik neskatoak, “eskerrik asko laster biziko dudan esperientzia honen berri emateagatik”.
Egungo ikuspegitik testua inuzente samarra eta mugatua izan arren –besteak beste, hilekoaren eta ugalketa funtzioaren arteko lotura aipatu ere egiten ez duelako– berrikuntza handia izan zen duela 80 urte. Kotex konpresak merkatuan arrakasta lortzen lehenak izan ziren. Eta hilekoaren tabua gainditzeko bide mantsoan urrats bat behintzat egin zuten emakumeek Marjorie Mayk 12 urte bete zituenean. n
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.
.jpg)
Espainiako Federazioak salatu du ez zaiola parte hartzen utzi iragan asteburuko Nazioarteko Pilota Federazioaren biltzar nagusian, eta hori “bidegabekeria” dela. Biltzar hartan onartu zuten, bozketan, Euskadiko federazioa nazioartekoaren eskubide osoko kide gisa... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.