"Ez dago bake prozesurik arriskatu gabe"

  • Arrasate, 1968. Gazte Abertzaleak-eko idazkari nagusia izana. Arrasateko Udalean zinegotzia da. Elektronika eta Informatika ingeniari teknikoa. Kooperatibismoaren lan esperientzian zaildua, eta politikaren goi-mailara iritsia. Eusko Alkartasuneko idazkari nagusia da.
Pello Urizar
"EAJri bere helburu politikoak zehaztu ditzan eskatzen diogu, eta ez diezagula kalkulu politikoetarako deitu soilik, ordezkaritza instituzionalez hitz egiteko, alegia".Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
EAko idazkari nagusia denetik, bere presentzia hedabideetan nabarmena dela adierazi diogu Pello Urizarri: “Kargu honetan hori da niretzat gainditu beharreko koska zailena, komunikabideekiko harremanak ez dira samurrak. Kargua proposatu zidatenean bertigo puntu bat izan nuen. Baina komunikazio taldean ari naiz, elkarlanean. Talde lanetan jarduten ohituta nago, lan munduan elkarlanean aritu naizelako, eta Gazte Abertzaleak-eko idazkari nagusia izanaren esperientzia dudalako”.

2009ko ekainean hartu zenuen EAren zuzendaritza. Egin iezaguzu esperientziaren balorazioa.


Idazkaritza hartu nuenean unea ez zen ona, jakina. Azkeneko hauteskundeetako emaitzek idazkari nagusiaren [Unai Ziarreta] dimisioa eragin zuten. Azken Kongresua egin baino hogei egun lehenago sektore kritikoak [Hamaikabat] alderdia utzi zuen. Kongresuari sentsazio guzti horiek ezagututa heldu nion. Hala ere, Kongresuan jada nabaritu nuen aurreko kongresuetan hauteman ez nuena: behingoz, azkeneko hamar urteetan ez bezala, EAk zein bide egin behar zuen argiago zegoen. Urratu beharreko bideari eta egin beharreko lanari ekiteko, kideen arteko sintonia zegoela konturatu nintzen.

“Aberri Eguna abertzaleen elkarlanerako mugarria izango da” esan zuen EAk. Hala izan al da?


Bai. Ondoren argitu delako hainbat indar politiko, sindikal eta sozial –bakoitzaren berezitasunak albo batera utziz– prest daudela ekimen amankomunak lehenesteko. Irun-Hendaiako Aberri Eguna, gizarteak lehenetsi zuen ekimena, oso adibide ona da. Ekitaldi horretara eragile konkretu batek deitua izan balu, ez zuen izandako erantzuna jasoko. Independentistak sarearen ahaleginak merezi du beraz. Horrela jokatuz gero gizartea mugitzeko aukera dago, gizartearen eskaerak bideratzen has gaitezke.

Bilboko Aberri Egunean EAJk keinu moduko bat helarazi zion EAri, euren bidera biltzeko deia nolabait.


Keinu hori hasieran beste alderdi batzuei egindako keinu bezala zabaldu zen. Gero, jakin dudanez, Urkulluk mezua gehiago zehaztu zuen eta EAri zuzendu zion. Akats handia da deia horrela egitea. Azkeneko hauteskundeetan ere akats bera egin zuen: Patxi Lopez lehendakaria izatearen errua EAri egotzi zion. Duela 24 urte EA jaio izanak egoera hau ekarri duela esatea akats larria da.

Aberri Egunean egindako deiaz harago joan behar du EAJk, deiak konpromisoa zehatzak behar ditu berarekin. Kontsulta Legea eta herri galdeketaren ustezko asmoa zela-eta, EAk bi legealditan jardun zuen Jaurlaritzan. EAJk Estatuarekin konfrontazio demokratikoa garatzeko asmorik ez zuela ikusi genuen. Orduan borondaterik ez zeukan eta une honetan ere ez. EAJri bere helburu politikoak zehaztu ditzan eskatzen diogu, eta ez diezagula kalkulu politikoetarako deitu soilik, ordezkaritza instituzionalez hitz egiteko, alegia.

Aralarrek Urruñan burutu zuen ekitaldi politikoa nola baloratu duzu?


Ez dut ekimenaren arrazoia ulertu, eta bere oinarriko kide askok ere ez. Alegia, iragan urteetan ez bazuten egin, ez dut ulertzen zergatik aurten egin duten ekitaldi bereizia. Agian horregatik kide batzuk egon ziren Irun-Hendaiako ekitaldian. Independentistak sarean Aralarri ateak itxi zaizkiola entzun da. Nire ustez ez da horrela izan, eta ateak irekita egon diren neurrian beren ekimena jarrera alderdikoi batetik egin dutela.


Bake prozesua hizpide: EAren urrats bakoitza Rubalcabaren eta Aresen begiradapean dago. Mugimendu bakoitzeko ohar bat.


Guretzat, oharrak prozesuari buruzko “irakurketa zuzena” egiten duten seinalea da, jakin badakitelako oraingo apustuak etorkizuna duela. Eta etorkizuna izango du bide politiko eta baketsuetatik egingo delako. Bake prozesuaren aldeko apustua aurrera joaten bada, PSOE orain jokatzen ari den estrategia politikoak iraungitze data duela ohartu dira. Aresek gizartean dagoen beldurra erabiltzen du. Beldur logikoa da azkeneko bi prozesuak gauzatzeko ahaleginak deuseztatu zirelako. Euren mezuen bitartez eszeptizismoa sortu nahi dute egoera desestabilizatzeko.


Halere, ezin da ukatu zuen apustua arriskutsua dela.


Batzuek horrela diote: “Kontuz hartzen duzuen arriskuekin. ETA Damoklesen ezpata da”. Dena dela, EAk apustu egiten du egoera argitzen doan heinean, baita beste eragileen apustua ere argitzen den neurrian, eta ez bakarrik arlo teorikoan, urrats praktikoak ematen ari diren heinean. Jakin badakigu ahalegina pikutara joan daitekeela eta egoera zailean gera gaitezkeela. Arriskua beti dago, baina ez dago bake prozesurik arriskatu gabe. Bestela zein da alternatiba?

Eragileen urratsak tarteko, zein da ETAk Aberri Eguna kari kaleratu zuen komunikatuaren zure balorazioa?


Lehenik eta behin, ETA ez da eragile politikoa. ETAk bake prozesuaren bidetik kendu behar du. Ezker abertzaleari dagokio bide hori egitea. Eta bidetik alboratzea, betirako desagertzea da. ETAren azken agiriak ezer gutxi ekarri du zentzu horretan. Bi puntu dira azpimarragarriak: nazioarteko adituen eskaera aztertuko duela dioena eta “borroka armatua desaktibatuz gero arazo politikoa bukatua izango ote den” egiten duen galdera. Eta guk argi daukagu erantzuna: ez. Izan ere, ETA jaio aurretik arazo politikoa zegoen, eta bera egonda ez da desagertu, eta bera desagertu ondoren ere arazoa politikoa izango da. Areago, ETAk ez du arazoa konpontzeko gaitasunik ez zilegitasunik. Herriak izan dezake gaitasuna –zilegitasuna badauka–, beraz, eman diezaiola aukera hori.

Nazioarteko adituen Bruselako Adierazpenaz zer iritzi duzu?


Oso positiboa. Eta euren lana eskertzen dugu, Brain Curryn-ena esaterako. Europako –eta kanpoko– babesa lortzea oso garrantzitsua da. Europar Batasunak munduko prozesu eta gatazka bideratzeko helegite asko lantzen ditu eta Europan dagoen azken gatazka armatua ez laguntzea... ez da bidezkoa. Ezker abertzaleak urrats gehiago emango balitu, gobernu batzuen babesa ere jasoko luke prozesuak. Beste eragile batzuek ere pausoak emateko prest daude, baina hemen gehiago aurreratu behar dugu.


Rubalcabak aldiz Bruselako Adierazpenari garrantzia kendu dio.


Bai, noski. Bide horretan aurrera eginez gero ETA desagertu daitekeelako. ETAk Espainiako eta Frantziako estatuei argudioak baino ez dizkie ematen abertzaletasunaren aurka jotzeko. Ikuspuntu praktiko batetik, Europan Euskal Herriko arazoa demokrazian jokatzen ari dela dirudi ETA erdian dagoelako. Europan arazoa abertzaleok garela ematen du. Biolentziak arazo politikoa ezkutatzen du, egoera hori desagertuko balitz arazoa argiago agertuko litzateke eta hain demokratak omen diren estatuek herri honen eskubide demokratikoak ez dituztela errespetatzen ageriago geratuko zen.

“Aurrena bakea” delakoa hizpide: EAk bat egiten du esapidearekin?


Gizartetik eta nazioartetik etor daitezkeen laguntza guztiak aprobetxatu nahi baditugu, bideak soilik baketsuak izan behar dira, bestela ez dugu aukerarik. ETA dagoen bitartean ez dago bermerik. Estatua ere erdian egonda ez dago bermerik, baina Euskal Herria subiranotasunaren bidean jartzeko aukerak hortik etorriko dira, bidea gustatu edo ez, beste biderik ez dago.

Zutik Euskal Herria agiriak bat egiten al du esapide horrekin?


Mitchel printzipioetan oinarritzen bada, bai.

Agiria publiko egin zenetik, praktikak hori erakutsi al du?


Guk dugun informazioaren arabera, ezker abertzalearen apustua oso serioa da. Badakigu agirian jartzen dena praktikan jartzea ez dela erraza. Baina badakigu ere eragile eta alderdi bakoitzak bere zailtasunak dituela, malgutasunez jokatu behar dela. Geuk ere zailtasunak ditugu, eta badakigu noraino heldu gaitezkeen. Denbora kontua da. Denen erritmoa errespetatu behar da, eta zentzu horretan epe ertainera egindako apustua da. Areago, prozesuaren zeregina ez da bakarrik orain agertzen garen eragileena, eragile gehiago erakarri behar dugu.

Polo subiranista hizpide: zer da berau?


Nik ez dut polo hitza erabili sekula. Guk gune subiranista eraiki egin behar dela diogu, eta subiranista izateko garbi izan behar dugula zein den helburua. Egun bizi dugun egoera politikoa gainditzeko soilik gune horrek gaitasuna izan dezakeela uste dugu. Alegia, alderdi bakar batek ez du gaitasunik oraingo egoera gainditzeko, gune horrek bai, gehiengoa atzean izan dezakeelako. Guneak erakutsi dezake aukera dagoela bide politikoetatik subiranotasunaren ildoan aurrera egiteko, ekimen armatuari bidea itxiaraziz.


Ez dirudi EAJk bide horretan sartzeko asmoa duenik. Halaber, gune hitzaren ordez ezker hitza jartzen bada, ez dirudi berehala egingarria.


Denborak erakutsiko du bideak nora eramaten gaituen eta zein parametroekin jokatu dugun. Gerta liteke gunea sortzea, eta gero akordioak egin ahal izatea urratsez urrats, ikuspuntu abertzale eta subiranistetatik alderdi abertzaleen arteko akordioak.


Aralar ez dator bat epe laburrean.


Niri ez zaizkit ulergarri egiten gaiarekiko Aralarrek darabiltzan parametroak. Patxi Zabaletak dio Nafarroan baldintzak ematen direla abertzaleon ekimen bateratu bat aurrera eramateko, eta EAEn ez? Ez dut ulertzen.


Zabaletak dioenez, indar abertzaleek bat egin behar dute minimo batzuetan eta aldi berean nork bere esparru politikoa irabazteko lehiatu.


Eta Nafarroan ez? Zein da desberdintasun politikoa? Nafarroako egoera txarragoa dela? Baldintzak emateko abertzaletasunak Nafarroan bizi duen egoeran bizi behar dugu hemen ere? Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabako erkidegoa Nafarroakoaren egoerara iritsi behar al da hori justifikatzeko? Abertzaleok gutxiengoa izan behar dugu baldintzak egoteko?
"EAJ ez dago bide subiranistaren aldeko urratsak emateko prest"

NaBaik aurrera egingo al du?


EAk iragan azaroan kaleratu zuen gogoetak NaBairen espirituarekin bat egiten du. Guk alderdi bakoitzak dituen ñabardurak alde batera utzi behar direla diogu –horrek ez du esan nahi norberak dituen berezkotasunak ahaztea– eta amankomunean duguna lehenetsi. Batzen gaituena ezeren aurretik jarri nahi dugu, NaBai sortu zen espiritu berdinarekin segitu nahi dugu, helburua herria subiranotasun bidean jartzea da. NaBairen apustua ondo irten zen behin, eta berriz ere baldintzak ematen dira bide beretik segitzeko.

Datorren urteko EAEko Udal eta Foru Aldundien hauteskundeetan koalizioan joan zaitezke beste indarren batekin?


Hasteko, EA une honetan bere zerrendak osatzeko lanean ari da, apustu bat izan edo beste izan, EAk berak sendo izan behar du. Datorren urteko maiatzera bitartean beste indar politiko batekin koalizioan joateko EAk lehenik bere burua sendotu behar du. Ondoren aukerak sortu litezke. Abertzale desberdinen arteko batuketa beharrezkoa delako. Posible izango den edo ez... ikusiko dugu.

Ezker abertzale tradizonala edo ofizialarekin, esaterako?


Hasteko, duela sei hilabetetik hona aldaketa onak eman dira alderdi batzuen inguruan, ezker abertzalearen inguruan ere bai, pertzepzioak dira noski. Orain dela gutxi alderdi sozialistako kide batek onartu du Alderdien Legea ezker abertzalea neutralizatzeko neurrira egindako legea zela, egoera konkretu baterako egina. Egoera aldatuko balitz, legearen ondorioak ere desagertuko liratekeela. Nik ez dukat jarrera horren berri, baina atea ez dago guztiz itxita ezker abertzalea kanpo uzteko. Esperantza badago oraindik, lanean ari dira 2011n ezker abertzalea presente egon dadin.


Dena dela ere, hauteskundeetan abertzaleen aukeren atomizazioa izugarria izan daiteke.


Bai horixe, izugarria. Gu kontziente gara horretaz, horregatik egoera gainditzeko, hauteskundeak baino lehenago egoera ezberdina izatea nahi dugu. Noski, guk beste indarren mugimenduak noraino iristen diren ikusteko itxaron behar dugu, une honetan bereziki ezker abertzalearen mugimenduak.

EA bakarrik joango balitz, bertigorik emango lizuke?


Ez... ez. Guk badakigu zein esparruan ari garen, eta azken hauteskunde autonomikoetan gertatu zena ez dela erreala. Egia da, azken hamar urteetan EAJrekin izandako elkar lankidetza utzi ondoren, emaitzak txarrak izan genituela, baina hura oso egoera berezian gertatu zen. Egoera zaila izan genuen, arrazoi koiuntalak tarteko, baina hori iragana da, gaindituta dago. Gizarteak orain EAren itsasontzia norabide berean doala sumatzen du, beraz, oraingoan EAk iraganean izan duen babesa berreskuratuko duelakoan gaude.


”EAJk PSE-EErekin itun estruktural bat lortu nahi duela uste dut, gutxienez orain duten ‘berdinketa egoera’ mantentzeko”, esan duzu berriki. Sakondu esaldi hori, arren.


Guk argi daukagu EAJk darabilen mezua bikoitza dela, bi mezu darabiltzala, Juan Jose Ibarretxeren ildoko mezua eta nahi subiranista batetik, eta Iñaki Azkune eta Jose Luis Bilbaoren inguruko ildo autonomista. Bigarren hauek akordio estruktural bat egin nahi dute PSE-EErekin, Jose Antonio Ardanza lehendakariak egin zuenaren antzekoa. Eta guk ez dugu EAJren norabidea ulertzen, hau da, Patxi Lopez lehendakaria oso gaizki ari dela dio, eta Madrilen Zapateroren proposamenak onartzen dituzte. Zerga politika eta BEZen igoera babestu dituzte, besteak beste. Hedabideetan mezu subiranista erabiltzen dute, baina politika praktikoan guztiz alderantzizkoa. EAJ ez dago bide subiranistaren aldeko urratsak emateko prest, aitzitik, instituzioetan dituzten karguak mantendu nahi dituzte bere horretan.

Azkenak
Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Su ta Gar, Kaotiko, Gatibu, Maruxak eta Leihotikan ere Hatortxu Rockeko azken jaialdian

22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-14 | Gedar
Vox Nafarroako Parlamentutik kanpo geratu da ia, barne-desadostasunak direla eta

 Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.


2025-03-14 | Euskal Irratiak
Bidarteko bahitzailea militar-ohia zen, eta prokuradorearen arabera “hil egin nahi zuen”

Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.


2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


Eguneraketa berriak daude