On queer bertsolaristics
Hala ere, berriki izan da Nafarroako Txapelketa eta gauza batek atentzioa deitu dit. Hona, Iñigo Astizen hitzetan: “Kartzelako lanak heltzean askatu ziren bertsolariak. (...) Gai irekia jarri zien gai jartzaileak: ‘Zalantzak izan dituzun arren, erabaki bat hartu duzu jada. Amak ez onartzea sortzen dizu orain kezka gehien’.[Xabier] Legarreta izan zen aurrenekoa bakarkako hiru bertsoak botatzen, eta baita amari homosexuala zela esaten ere. Ildo beretik joko zuten gero Lazkoz, Zelaieta eta Sotok ere”.
Gaia, egia da, oso irekia da. Baina, horregatik beragatik, bertsolaritzak gaitegian nozitu duen eraldaketaren aztarna ematen du argien. Beste garai batean, odola herriaren alde emateko hautua litzateke amak (ez epelkeriagatik, ama batengan ulergarria izan daitekeen beldurragatik baizik) semeari onartu nahiko ez liokeena. Baina oraingoan, zortzi bertsolarietatik lauk “armairutiko ateraldia” aukeratu dute.
Zalantza sortzen zait hau nola interpretatu beharko genukeen (ez baitut irudimenari haize eman nahi, pro domo mea, dauden baino maribertsolari gehiago zenbatuz); alde batetik, izan daiteke azkenaldiko bertsolaritzak gai sozialekiko kontuetarako erakutsi duen sentsibilitatea, akaso, horrenbeste buruhauste ekar dezakeen nazio gai totemikoari ihes egiteko modua izan daitekeena (adiskide bat eta biok, bertsoen Pásalo sindrome berri honen kontura, txantxetan ibili ginen irudikatuz ahalik eta bertso-gai sozialena: “Julio, emakumezko saharaui maltratatu bat zara, Euskal Herrira etorkin moduan lanera etorria, langabea, eta zure alabari Nafarroako Gobernuak ukatu egin dio euskaraz ikasteko eskubidea. Hiruna bertso edo labana”. Labanaaaaa!); baina, bestetik, izan daiteke bertsolaritzak daukan berezko queer-joera bategatik.
Azken ideia honek, hain zuzen, saihestu zidan iazko Txapelketa Nagusiaz ezer idaztea, neurri batean, eta min ematen dit aitortu behar izateak, bertsolaritzarekin adiskidetu nauelako. Gero eta argiago dakusat fenomeno jakin honek Euskal Herriko gay, lesbiana eta transgeneroaren alde egin, egiten eta eginen duela beste edozerk baino gehiago. Bertsolariak, oholtzan, ez du generorik eta askotan binaka tratatzen dute harremanez, rola gehiegi zehaztu gabe (gai jartzaileak ez badie zehazten, esaterako) bietako nor den mutikoa eta nor neska, ala biak mutikoak diren ala biak neskak. Iturriaga eta Mendiluze ari daitezke bien seme batez, demagun, berehala argitu behar izan gabe “neskarena zeinek egiten duen”. Bertso-saioaren ikuslearengan genero eta mugarik gabeko sexualitate ideal bat –bertsoak dirauen bitartean, Gainsbourgen kanta hartan bezala– landuta, gizarte irekiago, bidekoago batera eramango gaituena, eta askatasunera ere bai bide batez.
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]
Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiak agindu ostean eskola kirolaren aurkako epaia berehala betetzeko, Gipuzkoako Diputazioak jakinarazi du erabakia "onartu eta errespetatu" egingo duela, helegiterik ez duela aurkeztuko, eta aurrez Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako kasazio... [+]
Obrak "abiadura handian" doazela deitoratzen dute makroproiektuaren kontrako kolektiboek. Landetako THT Ez taldeak hitzaldia antolatu du apirilaren 27rako, ozeanoei buruzko nazioarteko hainbat aditurekin, tartean, Paul Watson baleen aldeko ekintzaile... [+]
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Natura Ondarearen Zerbitzuak txosten bat aurkeztu du Barakaldoko mendi horretan bost haize errota jarri nahi dituen Iparaixe II proiektuaren aurka. Barakaldoko Udalak duela urte eta erdi eman zion ezezkoa egitasmoari, Mendietan Eolikorik Ez–Barakaldo plataformaren... [+]
Apirilaren 30etik aurrera Azokaroa-ren lehen printzak sumatuko dira Ipar Euskal Herriko zenbait txokotan. Uxue Alberdi egongo da Hetero liburua aurkezten, Maialen Lujanbiok errezetaldia eskainiko du eta Maddi Sarasuak bere liburuaren aurkezpen musikatua egingo du senide eta... [+]
Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]
Kanboko (Lapurdi) lurrak babesteko deia zabaldu dute ELB, Lurzaindia eta Ostiak. Maiatzaren 17an ibilaldia, ekitaldia eta landaketa herrikoia antolatu dituzte. "Lurraldearen oraina, eta geroa ere, gure inplikazioaren araberakoa da", adierazi dute.