Mayor orejak, akaso badu arrazoi punturik Zapatero eta ETAri buruz esan dituenetan. Ez konplizeak diren horretan, jakina, elkar ordezkatzen dutenaren aurka ari baitira aspaldi, bitarteko ia guztiak erabiliz. Baina  ENAMek eta PSOEk eman beharreko urratsak elkar elika dezaketela, ez da zalantzarik. Ekonomi krisiak Zapatero nola higatu duen ikusita, PPk irentsi egin dezake 2012ko hauteskundeetan... salbu eta ETAk borroka armatua utzi izanaren ondorioz, PSOErekin bideren bat ireki eta  Zapaterok euskal gatazkaren konponbidea bere garaipenerako baliatzen duen.

Orain egindako Alderdien Legearen erreformarekin ez da samur ulertzen, baina ETAk borroka armatua uzten duela baieztatzen bada, denbora kontua besterik ezin da izan Batasuna hauteskundeetan izatea. Eta 2011n? Batek daki, baina zipriztinak ezker abertzaletik askoz harago doaz, Jaurlaritzaren egungo osaketa ikusi besterik ez dago. Nola irentsiko du EAJk, Alderdien Legearen ondorioz diputazioak galtzeko arriskua?
                                                                                                                                                                                                                                                                                        
Euskal Gehiengo sindikala ostera atera da kalera aurreikusten diren lan erreforma eta eskubide murrizketei aurre egitera. Espainiako Gobernuak, aldiz, bere erreformak atzeratu ditu oposizioaren sostengurik ez duelako. Baina, bistan da, ez du atzera egin sindikatuen oposizio gogorragatik, eta pentsatzekoa da Gobernuak pauso bat atzera eman duela, laster batean beste bi aurreratzeko asmoarekin.

Ordurako hobeto saiatuko da lotzen operazioa, bai PPrekin baita sindikatuekin ere. Eta denak adierazten du zirrikiturik bilatuko duela, batez ere pentsioen erreforman eta jubilazio gaietan, ez baita samurra irudikatzen urteetan posizio erosoan aritu den sindikalismoa bat batean boterearekin aurrez aurre. Ez da garbi zer indarrarekin, baina denak adierazten du Greziako ufadak Espainia aldera ere iritsiko direla; erantzunetan aurreratzeak, etor daitekeenaren aurrean herritarrak kontzientziatzera lagun dezake. Gaurtik hobeto ikusten da iazko maiatzeko greba orokorraren zentzua.

Hego Euskal Herria erakusten ari da estatu mailako protestarako kontzientzia sozialik handiena, eta hori bitxia da, kontuan hartuta Espainiako gainerako lurraldeekin erkatuta askoz ere egoera hobea dagoen eremua dela. Andaluzian langabezia tasa %25etik gora dago eta Hegoaldean %11 ingurukoa da. Ez da etxafuegoak botatzeko, baina bertako ehun ekonomikoaren adierazgarri bai. Baita euskal gehiengo sindikalaren ezaugarri desberdinen erakusle ere. Sindikalgintza indartsua dagoen lekuetan, eskubide sozialak ere beste maila batean zaintzen dira, horren lekuko Europako iparraldeko herrialdeak eta, zehazki, Norvegia.

Azken finean, aberastasunaren banaketarekin jarraitzen dugu orain ere. Eta bitxia da komunikabide nagusien eskutik herritarren gehiengoak zein samur bereganatzen duen gerrikoa estutu egin behar dela. Eta hala egin behar denean egin behar da, jakina, baina ez gezur handien gainean oinarrituta.

Azken 30 urteetan Europako mendebalean izan den produktibitatearen hazkunde ikaragarriaren ondorioz, langileen errentak ere maila berean igotzea zatekeen logikoena, baina ez. Urte horietan guztietan, eta batez ere urtez urte indarrean jarri diren politika neoliberalen ondorioz, proportzioan kapitalaren errentak lan errentak baino askoz gehiago handitu dira; are gehiago, adibidez, ELGAn (OCDE, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) azken 30 urteetan lan errenten proportzioa txikitu egin da estatuetako nazio-errentetan, eta horren ondorioa zuzena da gizarte segurantzari dagokionez, kutxa hauek batez ere soldatapeko langileen diruarekin betetzen direlako. Ekuazioa zehatza da: langileen soldatak behera, gizarte segurantzaren kutxa behera, eta prestakuntza sozialak behera. Hor dago koxka nagusia. Determinismoz itxaron daiteke eta gobernuen jokaeraren zain egon, edo zerbait egin liteke, eta orduan serio pentsatu behar da lan errenta horiek nazio-errentetan proportzio handiagoa har dezaten egin beharrekoan. Lanaren behin-behinekotasuna, enpleguaren kalitate eskasa eta soldaten jaitsierak, oro har, kontrako norabidean doaz.