Eskualdeetako bozak aro politiko berriaren iragarle
- Aurtengo martxoa mugarria izan daiteke Ipar Euskal Herriaren bilakabidean. Frantziako eskualdeetako bozek iraganaren eta geroaren marra trazatu dezakete. Batera plataformak antolatutako herri galdeketa, berriz, marra horren seinale gorria litzateke.
Herri kontsultaren berezitasunaz beste, boz hauek hiru bereizgarri hauek dakartzate. Bat: sei urteko legealdia izaten zena, 2014an bukatuko da. Legealdi berri horretan, Frantziako agintariak prestatzen ari diren instituzioen erreformak tokiko kontseiluen birmoldaketak ekarriko ditu. Uneon inork ez daki zehatz-mehatz zer bilakatuko diren Erregioko eta Departamenduko Kontseilu Nagusiak. Departamenduko Kontseilua, dirudienez, desagertzeko zorian dago. Bi: Akitaniako hauteskundeak LGVren (Abiadura Handiko Trenbidea) aferak baldintzatuta daude. LGVren aurkako CADE herri plataformak proiektuaren aldeko alderdiei bozik ez ematea eskatu du publikoki. Hiru: EH Baik, abertzaleen koalizioak, ez ditu hautagaiak aurkeztu. Aitzitik, hauteskundeak protestarako ekimen gisa probestu nahi ditu. Nahi duten herritarrek boto-paper baliogabea erabili ahal izanen dute.
Akitaniako Kontseilua helburu
Akitaniako Kontseiluaren presidentea PSko Alain Rousset da (Parti Socialiste). Bera da kargua betetzeko faboritoa. Hauek dira, hurrenez hurren, haren aukari nagusiak: Xavier Darcos (Majorité présidentielle); Nikolas Sarkozyk lideratzen duen UMP eskuindarraren aukera. Jean Lassalle (MoDem), zentristen haugaitza. Monique De Marco (Akitania-Europe Ecologie). Europako Parlamenturako bozetan arrakasta handia lortu zuen berdeen inguruko indarra.
Nelly Malaty (LO), Philippe Poutou (NPA), Gérard Boulanger (FG- M’PEP), Michel Chrétien (AEI) Jean Tellechea (Nationalistes basques-Euskadi Europan) eta Jacques Colombier (FN) dira gainerakoak. Bigarren multzoan ezker muturretik eskuin muturrera bitarteko ideologiak ordezkatuta daude. Philippe Poutou hautagai duen Alderdi Antikapitalista Berria (NPA) azpimarratu daiteke euren artean, Olivier Besancenotek lideratua. Aipagarria da ere EAJ-PNBk Urruñako hautetsi Jean Tellechea buru duen hautagaitza.
Rousset faboritoa, baina
Pirinio Atlantiarrak Departamenduko Kontseiluko presidentzia (Paue) zentro-eskuinaren esku bada, Eskualdeko (Bordeleko Akitania Erregioko) Kontseilua PSk zuzendua izan da azken bi legealdietan. Gobernatzeko alabaina, berdeen eta ezker moderatuen beste aliantzak izan ditu PSk. PS eta Alain Rousset orobat, trenbide azpiegituraren aldekoak dira. Akitaniako Kontseilu Nagusiak, Alain Rousseten agintepean, autobideen alde baino burdinbideen proiektuen alde egin izan du. LGVren azpiegiturak, ordea, eztabaida eta aurkari asko jalgiarazi ditu. Kontseilu Nagusian aliatu nagusi izan duen Europe Ecologie LGVren aurkakoa da. Orain galdera da: nola hartuko dute hautesleek LGVren proiektuari buruzko PSren jarrera? Bi itzuliko hauteskundeetan aliantzek munta handia dute bigarren hautaketan. Zein izanen da Europe Ecologie-ren jarrera bigarren itzulian, PSrekiko balizko aliantza batean?
Bistan da, aliantzak lehen itzuliko emaitzen menpe izaten dira. Alabaina, batek zein besteak asko dute jokoan: PSk Kontseilu Nagusiaren boterea. Europe Ecologiek, berriz, aldarrikatzen duen alternatibaren sinesgarritasuna. Zentro-eskuinak (MoDem eta UMP), ohi bezala, kanpainan aurkariak izanen dira, baina bigarren itzulian aliatu izaten ahaleginduko dira. Bigarren itzulian, bazterreko alderdien jarrerek ebatziko dute Kontseiluko Gobernu berria. Alderdiek eta, batez ere, hautesleek berek.
Bozen asmoei buruzko inkestek emaitza hauek eman dizkie alderdi nagusiei: PSko Alain Rousseti %31. UMPko Xavier Darcosi %24. MoDemeko Jean Lassalleri %12. Monique De Marcori %11. Inkesta horrek MoDem-i (UDF iraganean) iragarri die boz galera handiena. Inkesta bat baino ez da.
Akitaniako hauteskundeak hizpide hartu ditugu, alabaina, bozak Estatuko erregio guztietan izanen dira. Île-de-France eskualdeko emaitza frantziar politikaren termometroa izanen da. Estatu mailako eskuinaren alternatiba izan nahi duten ezkerreko indarrentzako test nagusia.
EH Bai koalizioa eta abertzaleak
Ipar Euskal Herriko lau alderdi abertzaleen (AB, Batasuna, EA eta EAJ-PNB) inguruan anabasa gisako bat dago hauteskundeetan. Egoera ulertzea ez da zaila halere. EAJ-PNBk, tradizioari eutsiz, bakarka ekin die bozei. Iraganean ez bezala, beste eskualdeetako sektore demokristauekin aliantzan joan gabe. Gaur gaurkoz, irudiz, gainerako indar abertzaleekin aliantzan joateko baldintzak ez direlakoan. EAren kasua bitxia da. Europe Ecologieren zerrendan aurkezten da. Alta, EH Bai sostengatzen du. Jarrera hau iraganeko hauteskundeetan egindako aliantzarekiko koherentzian hartu du EAk.
ABk eta Batasunak osatutako EH Bai koalizioak hauteskunde sistema eta frantziar agintarien politika salatu nahi ditu eskualdeetako boz hauen bitartez. Heldu den urteko Kantonamenduko bozetarako bidea lantzen eta prestatzen ari da orain. EAko nahiz gainerako abertzaleekin aliantzak sendotu eta hautetsi kopurua handiagotzea xede du EH Baik. Era berean, koalizioak abertzaleen arteko harremanak sendotu nahi ditu Euskal Herri osoan aurreikusten den aro politiko berria antolatzeko. Ezkerreko abertzaleek aro berria iragarri dute. Alderdien eta sektoreen arteko aliantza eta estrategia egokiak lantzeko unea. Etorkizuneko politika baldintzatzeko unea da. Aukerako unea. Trantsizio garaia ere deitua.
2. Pirinio Atlantiarretako 36.000 biztanleek Ipar Euskal Herriaren etorkizunaz kontsultatuak izatea eskatu dute azken urteotan. 32.000 euskal herritarrak dira. Ipar Euskal Herriko hautesleen %10a. Gaur egun 131 auzapezek bat egin dute herri galdeketaren alde.
3. Estatuko agintariek ez dute erantzunik eman.
4. Herri galdeketa mobilizazio molde berria izatea nahi du Baterak. Ez du balio legalik, baina demokraziaren ariketarako bai. Antolatzaileen hitzetan galdeketak eskakizun politikoa eta sinbolikoa indartuko ditu.
5. Hautesleak 206.921 dira. Herrien %66 inguru. 100 herri inguruko 138.000 herritarrek aukera izanen dute galdera honi erantzuteko: “Euskal Lurralde elkargo baten sortzearen alde zirea? Bai edo Ez?”
6. 100 herri horietan 200 bozka bulego zabalik izanen dira. 900 lagun ariko dira galdeketaren antolamendua bermatzeko.
7. Herri galdeketak Ipar nahiz Hego Euskal Herriko sektore zabalak sustatzen ari diren jarduerak dira. AHTri buruzko galdeketa horietako bat da. Hegoaldeko eta Iparraldeko herri batzuetan egin da jada.
8. Euskal Lurralde elkargoari buruzko galdeketa orain arte egindako ekimen zabalena izan daiteke. Batera sustatzen duten sektore anitzek eta zabalek egina.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]