CIAk gudu berriak eulitzarretatik tiroka irabazi nahi ditu
- Eskifaiarik gabeko hegazkin militarrak bitxikeria direla uste duzu? Jakin ezazu aurten AEBetako armadak jenderik gabeko hegazkinen lurreko gidari gehiago heziko duela ohiko hegazkinetarako pilotu baino. Eta Pakistaneko gerra ezkutua arma berri horrekin egiten duela CIAk.
Droneek ez dute, ordea, bromarik eragiten militarrek usatzen dituzten leku zorigaiztokoetan. Ez dira iparramerikarrak UAV horien erabiltzaile bakarrak. Adibidez, duela justu urte bete Gazan Israelek drone batek airetik errundako misilarekin 48 jende hil zituen. Europako potentziek ere badituzte beren UAVak, baina merkatuan nagusi Israel eta batik bat AEBak dira. Hala segi nahi dute.
Otsailaren 5ean Tony Capaccio kazetariak Bussiness Week astekarian publikatu eta Common Dreams gune aurrerazaleak zabaldutako albistetik dakigu AEBetako militarrek zer nolako inbertsioak planifikatu dituzten hegazkinon alorrean. Pentagon to Increase Stock of High-Altitude Drones kronika laburra aberatsa da xehetasunetan. Horri esker dakigu gaur iparramerikarrek 6.819 UAV dauzkatela, horietatik 220 direlarik altuera oso handian, iraupen luzez, inguru osoa behatzeko ahalmenez eta berehala erasotzeko gaitasunez lan egiteko prestatuak. 2020rako belaunaldi berriko 800 droneren jabe izan nahi dute militar yankiek.
Honetan guztian zientzia-fikziorik ez da. Oraintxe bertan AEBetako armadak 39 hegazkin dauzka egunaren 24 orduetan Irak eta Afganistango eremuak airetik arakatzen. Urtea bukatzerako 50 izatea nahi du eta 2013rako 65. Hegazkinotan 2011ko aurrekontuetatik 22.000 milioi dolar xahutuko ditu eta inbertsioa urtero %1 handituz 2020rako 29.000 milioi aurreikusten.
Armadaz gain CIA da hegazkinon beste erabiltzailea. Mendebaldeko potentziek egun argitan aitortu duten moduan Iraken eta Afganistanen kakalardo armatuok darabiltzatela, ofizialki gerra ez dagoen Pakistanen ausarki usatzen ditu CIAk talibanak babesten omen diren eskualdeetan.
Gaitz da Pakistanen gertatzen ari dena zehaztasunez ezagutzea. Hango hirietan jazotzen diren atentatu hilgarrien irudiak ikusi ohi dira telebistetan, baina tribuetako lege zaharren arabera bizi diren eskualdeak garretan dauzkan gerra ezkutuaz informazioa urri dator eta irudiak are urriago.
Barack Obamak ez zuen hasi Pakistango gerra ezkutua, baina artean hautagai zelarik oniritzia eman zion eta agintea hartuz geroztik sendotu egin du CIAk han markatutako estrategia. Alegia: AEBak ez daude gerran Pakistanen, bertako gobernuari –bonba atomikoaren jabe denari, ez da ahaztu behar– babesa ematen baizik, ez da aitortzen armada estatubatuarra Afganistanekiko mugetan guduka dabilenik, baina ezkutuka berak kudeatzen du borroka osoa.
Estrategia honetan UAV eulitzarrak dira arma inportanteenetakoa, ez bakarrik informazioa biltzeko baizik eta tropa amerikarrak arriskuan jarri gabe talibanei su egiteko ere bai.
Pakistan, euli armatuen bazka
Bakearen Nobel saria irabazi berria duen Barack Obama presidentea Pakistanen zertan ari den iazko apirilean salatu zuen Steve Weissman-ek Truth Out hedabide elektronikoan, Obama Dances With Drones (Obama erlamandoekin dantzan) izenburua zeraman kronikan.
Weissmanek azaldu du nola Barak Obamak eta Pakistango presidente berri Asif Ali Zardarik aurrera daramaten lehenagotik George Bushek eta Pervez Musharrafek hitzartutako bidea, alegia, AEBek atea zabalik daukatela talibanei Pakistandik nahi bezala erasotzeko.
Obamak hauteskunde kanpainan abisatua zuen Al Kaedako buruzagien bila joko zutela amerikarrek Pakistanen bertako agintarien oniritziarekin edo hauen gogoz kontra. Izan zen horretaz polemika bat baino gehiago, baina agintera iritsitakoan urrats berriak eman ditu Obamak norabide berean.
Posible ote da Nobel Saria hartu duen presidente batek gerra batean –ofizialki aitortu bakoa izanik gainera– biktima zibilak ugaritzen dituen arma lehenestea? Bai, antza. Izan ere, Pakistango mendietan CIAren piloturik gabeko UAV hegazkinon erasoetan ehunka herritar hil dira, emakume, ume eta zahar asko tartean. Behin edo behin iritsi da hegazkinok eztei-festa lehertu dutela, hamarka hilez.
Zardari presidenteak publikoan salatu izan ditu CIAren halako erasoak, baina denek dakite aho txikiarekin ontzat ematen dituela. Hala da tratua. Baina ondorio onik ekarriko al du?
Iaz idatzi zuen Weissmanek: “Obamak Al Kaeda menderatu nahi du garaipen militarrez, aldi berean Zardari exijituz Pakistango talibanei eta gainerako islamistei erakustaldi militarra egin diezaien, baina beste hainbat kontutan azeria den gure presidentea ez da ohartzen urrundik gidatutako Predator hegazkinok Pakistan barruan gerra zibilaren etorrera ari direla elikatzen. Bin Laden dronez edo komando baten erasoz hiltzeak Obamari ohore handia ekarriko lioke etxean. Baina garestiegi aterako litzateke baldin eta trukean bonba nuklearra daukan Pakistan jihadista musulmanen esku eroriko balitz”.
Barruan inor gabe hegaz egiten duten eta eremu zabalak airetik behatzeko adina misilez erasotzeko balio duten UAV horiez informazio baliotsuak Philippe Leymariek eman izan ditu Le Monde Diplomatiqueren gunean daukan Defense en Ligne (Defentsaren Haria, euskaratu genezake libreki) blogean. Leymariek idatzi du CIAko buruzagien ustez droneok direla Al Kaedaren kontrako arma mirakuluzkoa.
Erasotzailearentzako hegazkinok munduko abantaila guztiak dituzte: erraz iristen dira etsaiaren ahoko zuloraino, kirurgia lana lasai egin dezakete eta soldadurik galtzeko arriskurik ez. Ortzian oso goitik –inoiz 15.000 metrotatik!– arakatzen dute gudalekua. Piloturik ez dutenez, hegaldian jarraitzeko mugarik ez dute, ez nekerik, ez preso erortzeko kezkarik. Buruzagitzak askoz hurbilagotik kontrolatzen du edozein erabaki. Aldiz, gainean kontrola sentitzen duten etsaiak bezala herritarrak beldurtzen ditu.
Ordainetan, herritarren artean erasotzailearekiko gorrotoa areagotzen dute. Erlamandook hiltzen duten pertsona zibil bakoitzeko, familia eta herri osoak haserrarazten dituzte betiko. Baina gorrotoa urrunetik usaintzen ez denez...
Informazio gehiago:
* Pentagonoa UAV direlako askoz gehiagoren eske ari dela albistea Bussiness Week gunean
* Albiste bera Common Dreams gunean
* Gaia Philippe Leymarie-ren Defense en ligne blogean
* Jenderik gabeko hegazkinak Wikipedian
* Munduan dauden UAV guztien zerrenda, handi eta ttiki
* UAV hegazkinez Tammy Sagastume izeneko batek daukan webgunean
Augusto Pinochet diktadoreak Txilen estatu-kolpea eman zuela mende erdia bete denean, hamaika berba entzun dira herrialdeak bizi duen zatiketaz. Hamazazpi urtetako diktaduraren errepresioa ukatzea da zenbait eskuindarren egungo arma, negazionismo gisa ulertu den diskurtsoarekin... [+]
1973ko estatu kolpea gertatu baino lehen Nixon garaiko AEBtako presidenteak jasotako dokumentuak argitaratu ditu Washingtonek ostiralean, Alexandria Ocasio-Cortez AEBtako Ordezkarien Etxeko kideak Txileri egindako bisita ondoren. Ocasio-Cortezek gardentasuna eskatu du,... [+]
CIAko dokumentuek Felipe Gonzalez GALen sorrerarekin lotu ostean, gaiaz hitz egin du Gipuzkoako PSE-EEko idazkari nagusiak Euskadi Irratian, eta adierazi du “egin zuenak ordaindu egin behar lukeela”. EH Bilduk egindako exijentziei dagokionez, “ETAren kalteekin... [+]
Urriaren 9an 50 urte bete dira Ernesto Guevara de la Serna Boliviako La Higuera mendialdeko herrixkan hil zuela Boliviako armadak, AEBetako CIAren laguntzaz. La Higueratik Vallegrandera eraman zuten gorpua.
CIAko zuzendari Mike Pompeok elkarrizketa batean Venezuelaz esandakoak hautsak harrotu ditu. AEBek herrialde horretan dituen interesak eta gobernu aldaketaren alde lanean ari direla azpimarratzeaz gain, Kolonbia eta Mexikorekin elkarlanean ari direla adierazi du.
Donald Trump AEBetako presidenteak esan du bertan behera utziko duela Sirian Bashar Al-Assaden gobernuaren kontrako oposizioa armatu eta entrenatzeko CIAk zuen programa sekretua. Putinekin utzailean bildu eta gero hartu du erabakia Trumpek.
Jorge Gonzalez, Habanako Unibertsitateko Mediku Zientzietako Errektorea, EHUren Udako Ikastaroetan izan da Donostian. Che Guevararen gorpua aurkitu zuen Gonzalezek, eta bilaketaren nondik norakoak kontatu ditu.
Wesley Clark-en esanetan «AEB eta bere lagun zein aliatuek Hezbollah-ren aurkako gudari ekiteko sortu genuen Estatu Islamiarra».
The Guardian egunkariak hamahiru urteko Mohammed Saleh Tauiman yemendarrari kamera bat utzi zion bere eguneroko bizitza graba zezan. Bere familiako bi kide hil zituzten AEBen droneek aurretik, eta bera ere hala hil zuten ondoren.
AEBetako Senatuaren Inteligentzia Batzordeak 100 orri baino gehiago dituen txosten bat zabaldu du, CIAk azken zazpi urteotan egindako torturen berri emanez. Bushen tortura programari buruzko informazio asko ageri da bertan, orain arte ezezaguna zena.
CIAren galdeketetan torturekin bukatzeko eskatzen duen dokumentu bat sinatu dute hamabi Bakearen Nobel saridunek.
Edward Snowden CIAko agente ohiaren filtrazioak jaso eta argitaratu zituzten kazetariek webgune berria sortu dute, AEBetako gobernuaren operazio sekretuak argitaratzen jarraitzeko asmoz: The Intercept.
AEBtako Inteligentzia Agentziak (NSA) mundu osoko 100.000 ordenagailuri eraginen dien softwarea ezarri du, The New York Times egunkariak argitaratu duenez.
AEBetako historian izan den unitate militar sekretu eta indartsuenaren modus operandia azaltzen du Jeremy Scahill ikertzaile eta gerra kazetari estatu batuarrak, Ima Sanchis kazetariak Bartzelonako La Vanguardia egunkarian egindako elkarrizketan, La Contra atal ezagunean.