Iparraldeko zein Hegoaldeko euskal arrantzaleek, kantabriarrek, asturiarrek eta frantsesek parte hartuko dute arrantzaldian. Arrantzaldia oso mugatua izango da, Europar Batasunak (EB) hala erabakita, urteko harrapaketak gehienez ere hauek izango baitira: 5.500 tona Espainiako estatuan eta 1.500 Frantziakoan. Antxoaren egoera oso larria zen Bizkaiko Golkoan, eta, horren ondorioz, ezinbestekoa izan da bost urtez arrantza debekatzea edo etetea, joan den abenduan EBk espezie hori arrantzatzeko baimena eman zuen arte.

Espezie horrek Bizkaiko Golkoan zein egoera duen ikusita, arrantzaleku horretan jarduten duten agente batzuk ez datoz bat antxoaren debekualdia kentzeko erabakiarekin, espeziearen iraunkortasuna lortzeko debekua beste urte betez luzatu beharko litzatekeela uste baitute. Hori adierazi dute Euskal Herriko zenbait instantziak, baita Arrain eta Marisko Kontserben Fabrikatzaileen Elkarte Nazionalak (Anfaco) ere. Euskal kofradiek denbora zeramaten debekua kentzeko eskatuz, eta hala gertatu da azkenean. Kofradia horiek, ordea, ez zeuden ados Espainiako estatuak bere kuotako 100 tona Frantziako estatuari eskaini izanarekin. Hala ere, bi estatuen arteko akordioa lortu da azkenean, eta, horri esker, “antxoaren gerrarik” ez da izango.
Ez da antxoaren gerrarik izango

Arrantzaldiaren debekualdia amaitu izanak asko poztu ditu euskal arrantzaleak; arrantzaldia normaltasunez garatzen bada, beren egoera ekonomikoak hobera egingo baitu. Debekualdiak iraun duen bost urteetan, hegaluzearen eta berdelaren arrantzaldiei esker egin dute aurrera antxoaren arrantzaleek. Debekualdi garaiko eta normaltasun garaiko antxoaren arrantzaldiaren arteko desberdintasuna ikusteko, nahikoa da datu honi erreparatzea: arrantzaleen hitzetan, pertsonako 12.000 euro lor zitzaketen antxoaren kanpaina bakarrean, eta, arrantzalekuak itxiz geroztik, ezinbestekoa izan da langabezian 40 egun egotea kanpaina guztian 3.000 euro inguru kobratzeko.

Aurtengo arrantzaldian, aurreko kanpainetan Espainiako eta Frantziako estatuetako arrantzaleen artean ikusi ditugun “antxoaren gerrak” ekidingo dira. Urtarrilean lortutako akordioaren bitartez, Frantziako estatuko arrantzaleek uko egin zieten Espainiako estatuak eskaintzen zizkien 100 tonei, eta itsasontzi frantziarrak ez dira ekainera arte itsasora aterako. Horren ordainetan, 15 metro baino gutxiago dituzten Frantziako itsasontziei bere kostaldetik gertu arrantzatzen utziko die Espainiako estatuak. Hori horrela, Espainiako estatuak 5.500 tona arrantza ditzake, eta Frantziakoak, 1.500 tona. Horren ondorioz, Espainiako estatuko inguraketa-ontziek –Euskal Herriko, Kantabriako, Asturiasko eta Galiziako 200 ontzi inguru– martxoaren 1ean hasi eta maiatzaren 31n amaituko dute kostera. Frantziako estatuko ontziek, aldiz, ekainaren 1ean hasiko dute.

Kontserben industria

Kontserben euskal sektorea oso garrantzitsua da, eta oso kontzentratuta dago, batez ere Bermeon (12 enpresa), Ondarroan (5), Berriatuan (5) eta Mutrikun (7). Iparraldean ere baziren zenbait enpresa, baina gaur egun, oso gutxi gelditzen dira.

Sektore horrentzat ere oztopo dira antxoa arrantzatzeko ezarritako mugak; kontuan izan produktu fresko gisara saltzeko erabiltzen dela 7.000 tona horietatik %25, eta egoera horrek ez ditu kontserben ekoizpenerako dauden beharrak asetzen. Hori dela eta, debekualdia amaitu arren, euskal kontserbagileek uste dute ezinbestekoa izango dela Mediterraneoan, Marokon, Kroazian eta Argentinan dituzten hornitzaileengana jotzea.

[Irakurri Bizkaiko Arrantza Kofradietako Federazioko presidente Iñaki Zabaletarekin egindako elkarrizketa]