Mondragon Talde kooperatibista Euskal Herriko korporazio nagusietakoa da eta 90.000tik gora langile ditu mundu osoan. Horietatik 30.000 baino gehiago bazkideak dira eta une honetan talde horretan duten partaidetzarengatik jasotzen dituzten dibidenduen edo interesen murrizketari buruz eztabaidatzen ari dira. Halaber, KPIren igoeragatik bazkide kooperatibistari ematen zitzaion “plus” hori aldatzea ere proposatu da. Eztabaida iragan azaroan hasi zen eta 2010eko martxoan burutuko den kooperatibaren kongresuan amaituko da. Horixe dio Mondragon Korporazioko Batzorde Iraunkorrak kongresuan parte hartuko duten kooperatibetako 650 ordezkariei bidalitako dokumentu batek. Halaber, Lagun Aroko mutualistak pentsio sistemari buruz eztabaidatzen ari dira eta martxoan egingo duten batzarrean hartuko dute gai horri buruzko erabakia.

Eztabaida hau talde honi ere eragiten dion krisialdi ekonomiko betean hasi bada ere, taldeko buruzagiek diote gai hauek ez dituztela mahai gainean jarri krisiaren aurkako neurri gisa. Hala ere, krisiaren aurkako neurriak lehenbailehen hartzeagatik nabarmendu da talde hau. Dagoeneko 2008ko amaieran hasi zen neurriak hartzen eta hala egiten jarraitu du 2009an ere. Hauek dira orain artean erabakitako neurriak: soldatak murriztea, aparteko ordainsariei uko egitea, soldata beraren truke ordu gehiago lan egitea, aurretiko erretiroak aurreratzea eta abar.

Kapitalaren tratamenduaren arautze berria

Kongresuko ordezkariek jaso duten proposamena Mondragon Taldeko Batzorde Iraunkorrak prestatu du; batzorde hori 19 pertsonek osatzen dute eta kongresuetan lortutako akordioak bultzatzea eta horiek gauzatuko direla kontrolatzea du xede. Proposamena Kapitalaren tratamenduaren arautze berria izenburuko dokumentu batean jaso dute. Hainbat neurri aurreikusten dira bertan eta, onartuz gero, kooperatibistek talde kooperatiboan duten partaidetzagatik dibidendu gisa jasotzen dituzten diru-sarrerak murriztea ekarriko dute.

Neurri hauek ulertzeko talde honen ordainsari sistemak nola funtzionatzen duen jakitea komeni da. Lehenik eta behin kooperatibista ez diren 60.000tik gora langileen ordainsariak eta bazkide kooperatibistak diren 30.000 langileenak bereizi behar dira. Egun eztabaidatzen ari diren neurriek azken horiei eragingo liekete. 30.000 langile kooperatibista horiek kapitala dute Mondragon Taldean. Orain arte, kapital horri %7,5eko gehienezko interes tasa ezartzen zitzaion. Horixe jotzen da dibidendutzat. Interes edo dibidendu hori jasotzeko baldintza, langileari dagokion kooperatibak mozkinak lortzea izan da beti.

Azken urteotan, Mondragon Taldeko zuzendaritza ordainsari hori murrizten saiatu da, unean uneko egoerara egokitzeko asmoz. Ez da gauza bera %7,5eko sari hori interes tasak gorago egon diren arrakasta garaietan ala diruaren prezioa %1 arte jaitsi den une honetan ordaintzea. Halaber, %7ra iritsi izan den Euribor erreferentea %1,250era jaitsi da. Horrez gain, egoera ekonomiko larriak Mondragon Taldeari ere eragin dio.

Hala ere, orain arte ezin izan du bazkideen kapitalarengatiko ordainsaria murriztu, kooperatibistek neurriaren aurka egin dutelako. Murrizketa gauzatzeko saiakerak ere egin dira, baina ez dute aurrera egin Mondragon Taldeko Batzorde Iraunkorreko zenbait kide kontra zeudelako.

%7,5era iristeko baldintzak gogortuko ditu proposamenak

Hala, Mondragon Taldeko bazkideak eztabaidatzen ari diren proposamenak orain arte jasotzen zen %7,5eko interesa zuzenean murriztea jasotzen du. Ezarriko litzatekeen formula nahiko malgua izango litzateke kooperatiba bakoitzarentzat. Baldintzak bete ahala, kooperatiba bakoitzak ezarri ahalko lukeen gehienezko interesa zehaztuko litzateke. Praktikan, %7,5 hori jasotzeko baldintzak gogortuko lirateke eta horrek, logikoki, portzentaje hori txikitzea ekarriko luke. Azkenik, dibidendua jasotzeko, taldeko kooperatiben eta taldearen beraren bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioa bermatu ahal izateko orain arteko baldintza berberei eutsiko litzaieke.

Horrez gain, langile kooperatibistek plus bat jasotzen dute, inflazioaren igoeraren eraginak berdintzeko. Egungo proposamenak plus hori bertan behera uztea ere jasotzen du.