Ehun bat lagun, euskara elkarteetako langile eta boluntarioak, elkartu ziren Durangon euskara elkarteen iraganaz, orainaz eta etorkizunaz gogoeta sakona egiteko. Egun osoko jarduna abiapuntu hartuta, Topagunearen asmoa da eskualdeka gogoeta bultzatzea eta ondoren berriz bat egitea.

Urliak esan zuen badirudiela berriro hasten garela hamar urtez behin, sandiak bota zuen agian euskara elkarteen sorrera garaiko egoera berean gaudela. Etsipena? Nekea? Korridorean beste hau entzun zen: “Begira, halako etorri da, eta halako ere bai, eta... Seinale ona da hori, gaiari gogoz heltzeko ilusioa dagoen seinale”.

Goizean lau hizlari aritu ziren euskara elkarteen iraganari errepasoa emanez eta batez ere aurrera begira nondik jo pistak emanez. Ondoren, euskara elkarteetako kideek taldeka astindua eman zieten orain arteko ibilbideari eta datorrenari.
Ondoko lerroetan hizlariek egindako gogoetak jaso ditugu.

Xamar: “Euskara salbatuta dago”

Juan Carlos Etxegoien, Xamar irakasleak ondoko gogoeta egin zuen: “Hizkuntza arazoa gizarte arazoa da, ezin dugu esan: ‘Guk –euskara taldeok– konponduko dugu hizkuntza gatazka’. Gainditzen gaituen problematika da, gizarte osoari dagokio. Gaur egungo sistemaren joera gizarte arazoak arazo pertsonal bilakatzea da eta mintzairarenean berdin gertatzen ari da. Ezin duzu euskaraz egin? Bada zure arazoa da, beti ere hor duzu euskara taldea lagunduko dizuna zerbitzuen bidez: mintzalaguna, komunikabideak, kultur ekintzak… Hau guztia ongi dago, baina klubaren itxura hartzen ari da, sistemak bultzaturik: makramezaleak, pilates… eta euskararenak.

Bestalde, gugandik at dagoen zerbait salbatu nahian gabiltzala dirudi: Amazonia, baleak, Sahara… eta euskara. Baina euskara salbatuta dago, hiztegian eta gramatikan bilduta dago, aldiz, euskaraz bizi nahi duen komunitatea –Herria, nazioa alegia– da kinka larrian dagoena.

Motibazioari dagokionez, gogoan dut soldadutzan agirian jarri zidatena: ‘El valor se le supone’. Euskara elkarteei motibazioa se les supone”.

Juan Luis Arexolaleiba: “Lidergoa hartu edo bestela akuilu lana egin”

“Badago halako ezinegon bat, gainbehera sentsazioa, goia jo izanaren pertzepzioa. Nekea somatzen da –esan zuen urte luzez Arrasate Euskaldun Dezagun euskara elkartean aritutako Arexolaleibak–. Euskara elkarteek beren funtzioa bete dute, beharrezkoak ziren eta dira. Orain autokritika egiteko ordua da euskalgintzan. Lehengotik esperientzia hartu eta inertzia uzteko garaia da.

Euskara elkarteetan, akuilu lanean, behar besteko kemenik ez dut ikusten. Norbaitek egin behar du akuilu lana gizartean, euskalgintzan. Orain inork ez du taxuz egiten, inork ez darama herriko lidergoa. Ez dakit nork egin behar duen, edo Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak, edo herri ekimenak, edo euskara elkarteek... baina norbaitek egin behar du. Euskara elkarteak lider izango ez badira ziurtatu behar dute norbait ari dela horretan.

Gauza praktikoetan bagara erreferenteak askotan: telebistak, irratiak..., baina teoriari heldu behar zaio. Euskara elkarteen norabidea nork ezarri behar du? Txoferrak gidatu behar du autoa eta ez autoak gu. Elkarteak ezin du izan bitartekari eta helburu, gizartean aritzeko gaude.

Elkarteetako boluntarioei buruz, nire lagun batek esaten duen moduan, ‘hamarretakorik gabe auzolanak etorkizunik ez!’ edo beste era batera esanda, gozatzeko aukera baldin badago, sufritzeko prest”.