Argazkian ez ateratzeko ariketak

Ixiar Rozas
Ixiar RozasDani Blanco
Bulegoan lehenengoz sartu zenean, baietz esango zuen Bartlebyk, egingo zuela eskribau lana. Denborak aurrera egin ahala, ordea, zerbait eskatzen zionean beti erantzuten zion honakoa nagusiari: aukeran, nahiago ez. Giorgio Agambenentzat, besteak beste, Bartleby izkribatzailearen erantzuna desobedientzia aukera adimentsua izango litzateke. Hori izan daiteke halaber José Luisek joan den astean zioenaren harira, telebista ikusteko hirugarrengo modua.

Agamben pentsalari ezinbesteko horietakoa dela esatera nindoan, baina ez ditut neureganatuko kritikariek eta analistek erabiltzen dituzten esaldi kanonizatzaile tentagarrietako bat: erakusketa hau, liburu hau, artelan hau, zientziaren asmakizun hau, jaki hau, telebista saio hau, ezinbestekoak dira. Kanonizatu nahi dutenek normalean beharra izaten dute bere inguruan nolabaiteko sistema arautzaile –eta “auraz” beterikoa– sortzeko, goraipatu duten, artelan, idazle, artista edo musikariarekin nolabaiteko anaitasuna sortuko bada –gutxitan esan daiteke sortzen dela ahizpatasuna edota arrebatasuna–. Izatekotan hemen ezinbestekoa den bakarra, oihanaren erdian bizirauteko bada ere, norbanakoak pentsatzeko, sentitzeko eta irudimena izateko gaitasuna garatzea litzateke.

Ana, Jose Luis, ttakunkideak. Aitorpen ozen bat egin behar dizuet. Iritsi zaizkidan gonbite batzuei “aukeran nahiago ez” esan diet azken urteotan. Umorez eta alaitasunez, hori bai. Aukeran, nahiago argazkian ez atera. Aukeran, nahiago modu ikusezinean burutu izkribatzaile lanbide hau. Aukeran, nahiago telebista ez piztu. Umorez eta alaitasunez, nola ez.

Eskribau hitza kopiatzaile modura itzuli ere itzuli da. Printzipioz idazleok ez ei gara kopiatzaileak, hau da, sormen lanaren bitartez ideiak, gogoetak, narrazioak, poemak eta abar paperera eramateko gaitasuna dugu ezaugarri. Paperera, ordenagailuaren pantailara, bideora, telebistara. Espaziora eta denborara, halaber. Ideiak inorenak edo hobe esanda denonak izan daitezkeela ez da azaldu beharrik, ezta? Edo bai? Ideiak inorenak ez badira, denok baikara kopiatzaileak. Eta ideiak denonak badira, orduan ere kopiatzaileak. Orduan?

Baietz esatea eta ezetz esatearen erdian, badago baietza eta ezetza deuseztatzen dituen tarteko erantzuna: aukeran nahiago ez. Umorez edo sutan amorratuta. Iragan asteotan hemen izandako eztabaidaren hautsak arrotzeko inongo asmorik gabe diot. Oraingoan, gainera, baietz esan diot ttakunkide izateari, alaitasunez, zenbaki borobiletan agertzen zaigun 2010ean murgiltzeko. Eta orduan?

Kanonizatzaileen estetikan ez sartzeko, poetika arrakalez betetakoa, tartean dagoen idazketa eta hizkuntza erabiltzea lagungarria izan daiteke baietz horri heltzeko. Higatutako hitzei hautsa kentzeko ere balio dezake tartean dagoen idazketak. Eta horrekin batera, lanbide –gutxi batzuetan ogibide– moduko honi inguruan jarri dioten “aura” lausotzeko. Argitu beharra dago, kasu honetan “jarri dioten” esaten dudanean, “mantentzen dugu” ere esan nezakeela. Alegia, kopiatzaile garen heinean, azkenean gehienok erabakitzen dugula argazkian edo telebistan ateratzea.

Agur modura erabili ditudan lerrootan modu errizomatikoan aipatutako gogoetak berriro hartu eta luzatzeko beta izango dut datozen (h)errenkadetan. Hori espero dut behintzat, ttakunkideak medio eta tarte.

Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


Eguneraketa berriak daude