Nola eutsi gizatasunari, putakumez inguratuta zaudenean?
Jun Matsuura (La Cúpula, 2009)
138 orrialde, zuri-beltzean
12 euro
FRAU TOVARICH manga komikia dela irakurri dugu Público egunkariaren erreseinan. Jun Matsuuraren (Bartzelona, 1980) aita Japoniarra da eta irakurleak, agian, sumatuko du herrialde hartako komikien eraginik. Egile kataluniarraren estreinako nobela grafikoan, ordea, marrazteko estilo europarra gailentzen da. II. Mundu Gerraren krudelkeria erakusten du liburuak. Joannes Matthäus da protagonista nagusia, Estoniako mugan errusiarren kontra borroka egiten ari den soldadu alemaniarra. Gerra bera eta bertan parte hartzeko arrazoiak ezbaian jartzen dituzte Matthäus frankotiratzaileak eta haren bataloiko kideek. Mundu anker batean harrapatuta, gizatasun apur bati eusteko etsaiari laguntzea beste aukerarik ez dute. Emakumezko soldadu errusiar –ruski– bat harrapatu dute, eta hura salbu mantentzea edozein misioren gainetik dago.
Ez da erraza izango, “leku guztietan baitaude putakumeak”. Ruskia SS-en hatzaparretan erortzea arriskutsua litzateke oso, baina ez traidore eta desertoreak gogor zigortzen dituzten komisario politiko errusiarrek aurkitzea baino larriagoa. Garaiko kronika eta estatistikek diotenez, fronte errusiarrean isuri zen odol gehien. Basakeria hori nahikoa ongi islatzen du Matsuurak, ukitu manga bat aitor diezaiekegun biolentzia eszenetan bereziki. Tiroketen irudiak ikusgarriak dira zenbaitetan. Ez, ordea, pertsonaien marrazki fisiko zein psikologikoak. Matsuuraren arkatzak ez du lortu pertsonaiak guztiz definitzea. Aurpegien trazo eta keinuei dramatismo apur bat falta zaie, baita pertsonaien deshumanizazioa erakutsi nahi duten barne istorioei ere. Narrazioa baldintzatu egiten du horrek, baina bizpahiru pasarte ikusgarrik eta amaiera aldeko ezusteek irakurlea harrapatzea lortzen dute.
Azken asteotan esku artean ibili ditut honako bi liburuak: Euskararen gogoetagunea (Euskaltzaindia, 2024) eta Mariano Ferrer, el periodismo reflexivo. Kazetaritza eta konpromisoa (Erein, 2023) . Irakurri dut euskaldunen %42,2k ikusten duela ETB1, eta %20,6k irakurtzen duela... [+]
Euskararen Egunaren kari kaleratutako ohar batean, Euskararen Langile Profesionalen Elkarteak esan du "euskal sorkuntza larrialdian" dagoela, eta bere kideei dei egin die berariaz egindako koplak zabaldu ditzatela, egoera hori salatzeko.
Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre... [+]
Jakoba Errekondo eta Garbiñe Larrea han izango dira, baita Haziak liburuko egileak ere. Superbotereak hezkuntza liburua, Abentura erraldoia komikia... eta, jakina, Inor ez da ilegala-ren postutxoa ere ipiniko du ARGIAk. Aurtengo beste nobedadea: denda fisikoa Andra Mari... [+]
Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.
2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]
Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta burbuila zakar gehiegi.
"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.