Hiria pertsonifikatua
Fertxu Izquierdo ::Telebista antenetan atsedena hartzen dute txoriek
Alberdania
orrialdeak ::70
prezioa ::12€
Interesgarria da, esate baterako, dena momentu berean gertatzearena: “…ohartu naizenean erakusleihoaren/ beste aldean dagoena ni naizela”. Behako desberdina eman dio Fertxu Izquierdok hiriari, erdigunerik gabeko unibertso horri, batzutan teilatuetan pausatuz, beste batzuetan kalean, beste batzuetan eraikinen barruan. Hiriak egun hartu duen forma (antzekoa Ziburuk zein Bilbok) hari itxuraz moztuena da. Elipsia, zerrendatzea, sintaxirik eza, zatitu bako lerroak, errepikapena… darabiltza idazleak hiriaren –eta are, bizitza modernoaren– paradoxak azaltzeko. Hiria bera da liburu honen akzioa: “Euriak margotu gintuen zoruan/ eta beste hiri bat izan ginen”.
Egunerokotasunak opatzen dizkigun material itxuraz hutsalekin eraiki du txantrearrak mosaiko bat. Pieza bakoitza baino harago osotasun urbano bat dago, soziologia pertsonal batekin nahastua. Hitzezko paisaia geldoa eta sakona da, gizaki modernoaren abiadura biziegiarekin kontrastean. Urretxindorra zatiko poema askok –eta, orokorrean, maitasun poema finek– lortzen dute, uneka, hiriaren argiek eta poetaren adimenak bat egitea, desleku erraldoian poesia intimoaren miraria txertatzea.
Hiriak dakarren aldaketa kulturalak, finean, ez du poesia desegin. Horren testigu dira azken ataleko poema atenporal, espazio bako eta klasikoak. Baina liburuaren eite nagusia beste hori da; txoria antenan pausatua, bozinen hotsen gainetik dakusana bizitza batzuetan absurdu bat pasatzen: “…eta leihoek zabaltzen dituzten munduetan/ interesgarriagoak dira beti besteen bizitzak”.
Aukera erretoriko zilegiak dira, duda barik, zatiketa, gauzak zerrendatzea, planoak kontrajartzea, halako kaos ordenatu bat sortzea ispilu hautsi baten antzekoa… baina azken emaitza nahasgarria da arean. Konbultsioa da nagusi, eta poemek ez dute batasunik. Eta hori berori ere ez litzateke txarra idazleak zatien ilusioa sortuko balu, baina finean lortzen dena gehiegizko dispertsioa da. n
Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.
Uharteko artzain egunean azaldu zuten Euskal Herriak nazioarteko ardi mozketa txapelketatan aritzeko onarpena lortu duela. Ofizialtasuna Eskoziako 2023ko munduko txapelketan etorri zen, euskal moztaileek aurkeztutako dosierra eta bertan egindako defentsa bikainaren ondorioz... [+]
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Maia herriarentzat kontzeptu garrantzitsua da Utz K’aslemal delakoa: “osotasunean bizitzea” izan liteke horren itzulpen bat. Kosmobisio horretatik mintzo da Milvian Aspuac ehule eta buruzagia. Urrian Euskal Herrian izan zen, eta bere komunitateko emakumeek egin... [+]
Frantziako eta Espainiako konstituzioek eta legediak euskaldunon eskubideak baztertzen dituzte. Kulturak folklorizatu eta turismo eta kontsumorako apaingarri bilakatzen ditu neoliberalismoak. Indarrean ditugun askotariko hezkuntza sistemek ez dute ikasleak osotasunez... [+]
Beharbada gizakion ahultasunetariko bat gehiengoari entzuteko eta kasu egiteko dugun joera da. Ziur gure espeziearen garapenaren ezaugarri garrantzitsua izan dela, eta beharrezkoa biziraupenerako. Baina digitalizazioarekin, dugun ezaugarri horrek zaurgarriagoak bilakatu... [+]
Bileretan denetarik elkartzen gara, eta bilerek berek nolakotzen gaituzte unean, bakoitzak bere rola izaten baitu, bere boteretxoa (edo haren falta), adina, bizitzako momentua. Baina beti-beti daude isiltzen direnak. Letek kantatzen zigun handitzean ikasiko genuela isilik... [+]
