Erreleboa

  • Bertsozaleak sortzea eta erakartzea lan xamurra ez den arren, halaxe aitortu zigun Euskal Herriko Bertsozale elkarteko lehendakariak, Iñaki Muruak, bukaerako prentsaurrekoan, 14.500 entzule bildu ziren BEC-en, txapeldun berria eman zuen saioan; “lanetik etorri da emaitza” (Iñaki Murua dixit), alde guztietatik, ezen Maialen Lujanbiok bere-berezko estiloa eraiki du azken urteotan, Amets Arzallusek teknika lantegia sortu du berean, eta Jon Maiaren ahotik entzun legez, oholtzatik kanpoko prestakuntza saiakera ondo burutuak indartu du bera. Horiek lehen hiruak aipatzearren, garaitikoek ere beren firma utzi baitzuten, bertsoka-bertsoka.
Maialen Lujanbio txapeldun
Maialen Lujanbio txapeldunDani Blanco
Egañak ohorez eman zion txapela Lujanbiori eta erreleboa plazetan ikusgai dela aitortu. Hain zuzen ere egungo bertsolaritzaren isla izan zen BECen jasotakoa. Bertso molde ezberdinak, orotariko estiloak, gaiak jorratzeko bide anitzak… Denetik izan genuen. Denetik, baina batez ere bertso asko. Bertso ugari segidan, tarte handirik utzi gabe, euforian, tentsioan… den-denak behar bezala unean-unean aztertzeko eta digeritzeko gaitasunik gabe sentitzen ginelarik, izugarrizko Bectekada.

Izugarrizkoa ez izua sortzen duelako (hau ere Muruari lapurtuko diot) ez bada erakartzeko indarragatik. Eta indarrak era berean ez dielako eragiten subjektu guztiei geratzen gara sentsazioekin, geratzen gara soilik bertsoaldi batzuekin modu selektiboan, den-denak disko gogorrean zizelkatzeko gaitasunik ez du-eta, ez bertsozaleak, ez kazetariak (behar du izan epaileak, “chapeau”). Hala ere, “nork bere faboritoak dituen arren ikaragarria da jendearen disposizioa eta bultzatu nahia” zioen Lujanbiok gauean, eta halaxe da, ezen atzo amaiera bat zein beste onartuko genuen seguruenik.

14.500 entzuleen artean ginen saioa hasi orduko, eta guk ere sentsazioz bete genuen barrua. Puntuek aitortu gisan ikusi genuen Lujanbio, besteen aldean goraxeago erregular. Mendiluzerekin jositako ariketan, hasiera-hasieratik hunkitu gintuen irudi ederrez, aitak aitortu zienean etxaurreko pago azpian gerra zibil garaiko bi gorpu zeudela. Pagoa hilobi bihurtuta, sasiak berun haziz erein eta kolorea eman zioten arbolari euren artean hitz egiteaz gainera elkarren ideiak aberastuta eta aitari berari zuzenean berba eginda. Bertsoaldi oso-osoa nire aburuz.

Zortziko txikian denak tropelean, Iturriaga eta Colina kazetari legez zirrika; umoretsu eta seme akonplejatuaren azaletik itzel Mendiluze Egañarekin, semeari laneko lehen egunean bazkari eta guzti joandako amarekin; edota Maiaren lepotik dingilizka Lujanbio, estu-estu ezkontza bateko goatekean dantzan. Denak ere fresko, umoretsu, zalamero. Gorago edo beherago baina puntuak biltzen, biltzen, biltzen.

Bertsoaldi oso-oso horietako bat berriz ere seiko motzean Egañak giltzurrun bat behar zuela eta Lujanbiok berea eman zionekoa (txapelaren truke?). Sentsibilitatez blaitu orduan, bihotz barrenetik kantatu ostean, to umorea eta ironia fina!

Eta bukatzeko… ale hop! (bost axola guri sinesgaitza zenentz) ileak tente eta oilo-ipurdi azala jarri zitzaigun egia bihurtu zenean une batez “A/amets” kolektiboa; azken eguna zuen kazetari legez eta idaztear dauden albisteetako batzuk aipatu ondoren “Idatz dezadan: muga urtu da, Euskal Herria libro da. Ez da egia baina egia bihurtuko da gerora” jaurti zigun, BEC aulkitik jaikiarazita. Eta malkoak kazetariaren luman bezalaxe hainbat entzuleren begietan.

Sentsazioak bertsozaleek bakarrik ez, bertsolariek ere izan zituzten. Prentsaurrekoan azaldu erara, Lujanbio gusturago zegoen arratsaldeko saioarekin goizekoarekin baino. Arzallusek bera arratsaldeko bigarren bakarkakoarekin geratzen zela zioen kazetarion aurrean. Bi-biak arratsaldeko protagonista, hamarreko txikian, Gabon gaueko afarian kantuan, aurreratu-edo egin ziguten buruz burukora pasako zirena, geroko saioetan baliatuko zituzten erreferentziak iltzatuta.

Bakarkako gai molde ezberdinetan Lujanbiok ederto erretratatu zuen minbiziak jotako umeen ingurua eta bizi-nahia ospitalean; Iturriagak, istorio sortzaile-gidoigile apartak dutxa azpian markak uxatu eta marka berriak aurreikusi zizkigun; eta Arzallusek gizartea irudikatu zigun autobus bateko eserleku hutsean.

Ostean, elegante besarkada ederra eman zien Egañak Lujanbiori eta Arzallusi. Eta hain ondo banatu zizkien animoak ezen buruz burukoan pare-parean ibili baitziren biak ere. Alde gutxi batetik bestera, orain bata hobeto, gero bestea, eta azken kartzelakoan puntuazio berbera. Zeinek sua bere estiloan piztuta: batek barrura begira kantatuta, besteak kanpora.

Txapeldun Lujanbio. Txapeldun Arzallus. Txapeldun Egaña. Txapeldun finalistak eta atzean geratutako bertsolariak. Antolatzaileak zer esanik ez. Txapeldun 14.500 bertsozale BECen. Txapeldun euskara hutsezko ekimena.

Gaur goizean, ordea metroak Ansio geltokitik harago eraman gaitu “Bienvenidos” eta “Bienvenues” errealitate gordinera. Ikaragarri ederra iraun zuen artean.

Azkenak
Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Guardianeko langileek mobilizazioekin jarraituko dute, instituzioen “promesa faltsuen” aurrean

Asteazkenean ekin zion Laudioko enpresak labea hozteko prozesuari, Eusko Jaurlaritzako teknikarien bermearekin. Langileak haserre eta "engainatuta" azaldu dira erakundeen jarrerarekin: "Gu babestera joan eta langileen ondoan egon behar zuena, ez da egon"... [+]


2025-01-30 | Gedar
Otsailaren 12an epaituko dute Raimundo El Canastero taldea

Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.


Etorkizuneko belaunaldiak gurpil gainean eramanez Gasteizen

Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]


Eguneraketa berriak daude