Azkenetik hurbilago

Joxe Iriarte 'Bikila'
Joxe Iriarte 'Bikila'Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Erretiro bezperan nago eta aitortu behar dut biziraupenaren aldetik nola edozein giza jardueraren aldetik, hurbilago nagoela azkenetik edo azkenekotik (adinak ez du barkatzen) aurrekotik edo puntakotik baino. Lasterketan geroz eta atzerago nola, halaxe politika lerroetan. Mendiak igotzen ere zangoak geroz eta motelagoak, eta zer esanik ez, begi bistarekin bezala memori kontuetan, gero eta motzago eta kamutsago. Lagun batek askotan galdetzen dit: “Gogoratzen haiz, hasi eta bukatu arte segidan hitz egiten genuen garaiaz?”. Salbuespen bakarra, aspaldiko kontuak (hori ere, adinaren seinale): haurtzaroko bihurrikeriak, nerabezaroko txolinkeriak edo gaztaroko ustezko balentriak... Horiek detaile guztiekin gogoratzen ditut. Segur aski inkontzienteki birmoldatuak. Norbaitek esan zuen, “Memoriak hasieratik aurrera” idazten edo gogoratzen direla. Arrazoi guztia zuen.

Dena den, atzeko lerroetan kokatzeak baditu bere abantailak. Gustuko borroketan murgiltzeko eta manifetan nahi duzun tokian kokatzeko aukera ematen dizu.

Asko hitz egin da gure belaunaldiaren porrotaz. XIX. mendean Xenpelarrek “lege eder bat jarri bizi gaitezen garbi” desiratzen zuen antzera (eta desioa bete gabe hil zen). Gurea “iraultza eder batekin” amets egiten genuen XX. mendeko 68ko belaunaldia da. Alabaina, munduan iraultzarik ez, eta gurean ezta hamar duroko demokrazia ere. Hala ere, ez ginen oker. Bataila galdu genuen baina gudak –klaseen arteko gudak– hor dirau. Livio Maitan italiar iraultzaile eta marxista petoari entzun nion behin: “Marxen Kapitalaren berrirakurketa bakoitzak indartu egiten dizkit kapitalismoarekiko herra eta gorrotoa”. Egungo kapitalismoak gero eta antza gehiago du Kapitalaren hiru tomoetan antzematen denarekin. Sistema ankerra eta suntsitzailea. Eta gure belaunaldiak burutu ezin izan zuen iraultza, egungoak egin beharko du, bestela humanitateak jai du! Batzuk hasi dira XXI. mendeko sozialismoaz hitz egiten. Horiek bai azkarrak!

Badakit, belaunaldi bakoitzak bere eskarmentutik ikasten duela. Baina, argi daukat, aurrekoen akatsetik ez badu ikasten, berria haren erruak errepikatzera kondenatuta dago. Bi adibide. Bat: Egun kapitalismoa krisi larrian murgilduta dago, ez betiko ordea. Burgesia(k) Estatua(k) lagun, burubelarri ari da ahalik eta hobekien irteteko. Eta aurre egiten ez badiegu aurretik eramango gaituzte. Are... pikutara ere. Horrela izan da aurreko krisialdietan eta horrela izango da oraingoan ere. Bi: Gerra zibil odoltsu baten ondoren ezarritako diktadura luze eta anker batek sortu zizkigun kalteak estaltzeko, oroimena zikiratu nahi diguten herria gara. Oroimenik gabeko demokraziaz mesfidantza izan dezagun nahi dute. Egun, biktimak –azken urtetakoak eta alde batekoak, bakarrik, jakina– aldaretan jarri nahi dituzte. Gainera, udaletxeek eta Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak hitzarmen bat egin dute biktimak laidotzen dituzten ikur eta oroigarri guztiak ezabatzeko. Alabaina, duela gutxi Donostian paseoan nenbilela: Yagüe Jenerala izeneko kalearekin egin nuen topo. Ez dakizue nor izan zen militar hori? Mola eta Franco bezalako “harakin” bat. Hala ere, Iruñean UPNkoei bezala, Donostia horretan ere gobernatzen duten sozialista jator eta onberei, antza, izen horrek ez die ezer txarrik iradokitzen. Beraz, ez dute memoriarik, edo okerrago, ez du molestatzen. Harrigarria! Gai batzuetan harritzeko gaitasuna galdu izan ez bagenu!

Portzierto! Nazional Katolizismoaren gerizan eta Francoren onespenez Urgull tontorrean eraikitako Jesusen Bihotzaz zer? Ni sutan jartzen nau!

Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude