Gerontofobiari stop

  • Karmele Jaio ::Musika airean

    Elkar

    orrialdeak ::164

    prezioa ::14.50€

Karmele Jaio etenik gabe liburuak argitaratzen ari zaigu, sei urteren buruan hiru baditu erdibituak eta horien artean eleberri bi. Bada marka gero! Eta hori gutxi balitz idazten duena ondo saltzen da, izan ere, berrargitalpen bat baino gehiago ezagutu ditu Hamabost zauri (2004) ipuin liburuak. Ez dago zalantzarik, irakurlegoak emakume honek idazten duena erraz eta gozo irakurtzen du. Berak dio ez lukeela eztimieleroa izan nahi, baina harremanen konstelazioetan sartzen da eta horrek nonbait badu biska eragina.
Ez diot leitu zaharra Anna Caballé kritikari katalanari, Lo mío es escribir (2004) liburuari egindako sarreran, oraindik orain, emakume idazleen lanak kritikak ez dituela behar bezala ikusten; aldiz, irakurlegoa gero eta femeninoagoa dela. Eta hortik emakume idazleen arrakasta, eta Europari begira ari zen Caballé.

Beraz, nago Caballék aipatzen duen paradoxa horren paradigma dugula Karmele Jaio. Kritikak gauza asko esango ditu, baina irakurlegorik gabe geure literatur sistemak jai dauka. Eta Musika Airean nobelan zer aurkituko dugun? Niri, asko gustatu zaidana protagonista emakume edadetua izatea da, Uxue Alberdik bere Aulki jokoan (2009) eta Xabier Montoiak Golgotan (2008) paratu berri dituztenen antzera. Gustatu zait, izan ere, kritika feministak –Naomi Wolfen El mito de la belleza (1991) liburua datorkit burura– esaten zuen emakumeok edade batera arte edertasunarekin borrokan aritzen garela eta horrek erremediorik ez duenean, zahartzaroak uzten dituen aztarnen aurkako intentsitate handiko gudari ekiten diogula. Emakume adinduak ikusezinak dira. Ez dira telebistan azaltzen. Ez daude inon. Baina existitzen dira.

Piel que habla (2001) liburuan Marta Azpeitiak gaztetasunaren estetika hainbestetaraino jorratzen den tenorean, gerontofobia sortzea ezinbestekoa dela esplizitatzen zuen. Beraz, Musika Airean duen emakume honen gogoetek eraikitzen dute kontakizuna. Leihotik begira dago. Baina ez ezagutu gabeko eta ezagutu artekoaren fronteran jarrita, Carmen Martín Gaitek esango zukeen modura; ezintasunetik begira baizik. Bizitzea gogoratzea duelako, iraganarekin bakeak egin behar dituelako, memoria lagun.

Elenak, gainera, ez du hitz egitea gustuko, plazari begira dago eguna joan eguna etorri. Baina, halako batean emakume ekuatoriar gazte bat datorkio Iparragirreren antzera kantuz dirua biltzen. Eta, hor egia esan, nahiago zuk, zerorrek, irakurle zure iritzia ematea. Nik aukeran, Eider Rodriguezek Haragia (2007) liburuan etorkin kanpotarrek gure adinduekin duten harremanari egindako begiratua nahiago.

Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude