‘Al vent’
- Duela hilabete edo, mahai-inguru batean parte hartu nuen, Donostian. Gaia: frankismoaren azken urteetako eta trantsizio delakoaren hasierako kantariek askatasunari egindako ekarpena. Ez zen jende asko inguratu, baina pare bat ordu aritu ginen, aski giro gozoan, Arantxa Urretabizkaiaren gidaritzapean. Arantxa eta bioz gain, Elisa Serna eta Fermin Valentzia kantariak eta Iñaki Zarata musika kritikaria aritu ginen. Jose Antonio Labordeta ere etortzekoa zen, baina osasunez patal dabilela eta, ezin etorria adierazi zuen, gutun baten bidez.
Wikipedian ere begiratu nuen, nola ez: kantatzen dituen kantu gehienen musika eta letra berak egiten dituela omen da kantautore. Beraz, Laboa ez eta Alex Ubago bai; Pako Ibañez ez baina José Luis Perales bai... ederra atarramendua!
Niretzat, bi kantari mota daude: kantagintza jardun estetiko pertsonal pribatu moduan ulertzen dutenak, eta kantagintza herrigintzaren baitako tresnatzat darabiltenak. Esan gabe doa niri behintzat bigarren mota horixe bakarrik interesatzen zaidala.
Baina zehaztu dezadan zer esan nahi dudan “herrigintza” diodanean, erabiliaren erabiliz usteldu zaigun hitza baita. Ez du noski esan nahi kantuek esplizitoki politikoak edo ideologikoak behar dutenik izan. Bai, ordea, kantu horiek sortu eta kantatzen direneko komunitatearen ispilu eta euskarri izateko asmo agerikoa dutela. Jakina: alde horretatik askoz ere funtzio garrantzitsuagoa betetzen zuen kantagintzak frankismoan orain baino. Ez, ordea, orain funtziorik ez duelako, baizik eta orduan kantagintza zelako funtzio hori bete zezakeen jardun ia bakarra (euskal komunikatearen kasuan bereziki).
Inoizko bareen dator aurten Durangoko Azoka, funtsezko polemikarik gabe, akaso iaztik hona izan dugun etengabeko hausnarketak haren izateari eta funtzioei buruzko zalantzak oro argitu dituelako edo. Kartelak berak ere ez du aurten ika-mikarik sorrarazi, baina niri esanguratsua iruditu zait nola banatu dituen egileak esaldi nagusiaren lerroak: 44 / Durangoko / euskal liburu / eta disko azoka. Esanguratsua, diot, izan ere nago errealitatean ere (hots, gu gehienon pertzepzioan), liburuena baino beheragoko apal batean ote dauden (dauzkagun) diskoak.
Nik, ordea, garbi daukat kantagintza, lehenago azaldu dudan bezalakoa bada behintzat, liburugintza bezain garrantzitsua (“estrategikoa” esatekotan egon naiz) dela.
Kataluniari abegitsu begira dago aurtengo Durangoko Azoka. Nova Cançó delakoak 50 urte bete dituen honetan, aukera bikaina genuke gure estrategiak errebisatzeko. Horretarako, ordea, irizpideak eta lehentasunak finkatu behar dira aurrena.
Xabier Leteri eman diote aurten Euskadi Saria. Nik garbi daukat hori eta gehiago merezi duela. Saria ekarri dion poema liburuaren maila ukatu gabe, ordea, nire ustez bere kantuak dira Letek herri honi, gu guztioi, egin digun ekarpenik handiena.
Bide (eta tristura handi) batez esanda: aipatutako mahai-inguru hori Donostiako Antigua auzoko Lugaritz Kultur Etxean izan zen, Imanol Larzabal aretoan. Hemen eta orain, basoerdiak hartzea beste herrigintza lanik ezagutzen ez zaien miserable batzuk setatuta daude Imanolen izena eta izana, haren kantuak, gure memoriatik ezabatzeko.
Beste batzuek, ordea, hemen jarraituko dugu, garena izaten lagundu digutenen izen-izanak aldarrikatzen. Al vent, jakina, baina baita lau haizeetara ere.
LABek, STEILASek, ELAk eta CCOOek greba egutegi bateratua aurkeztu dute Bilbon: martxoaren 25, 26 eta 27, eta apirilaren 1 eta 2. Egungo hitzarmenak aldarrikatutako edukietatik urrun kokatzen direla adierazi dute, "bai sukaldearen eta garbiketaren kolektiboan zein... [+]
Euskal Herriko literatura gaztearen eta idazle hauen topagune bilakatu nahi den proiektu berriaren inguruan hitz egingo dugu gaur.
Larunbatean, martxoaren 8an, Urruñako herriak Daniela Albizu izena ezarri dio herriko etxearen aitzineko plazari, emazte abertzale honen memoria omentzeko.
Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]
Komunitatea bildu, pilpilean dauden gaiez hitz egin, informazioa trukatu eta beste herrien esperientziak ezagutzea da herritar kritikoek egiten duten lehen ekintza, makroeoliko bat herrian jarriko diotela jakiten duenean. Halaxe egingo dute martxoaren 13an Andoainen: mendi... [+]
Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Varsoviako Barrutiko Auzitegiak argudiatu du González jada ez dagoela Polonian, eta ezin dutela jakin noiz aterako den Errusiatik. Auzitegiak ez du kazetari nabarniztarraren aurkako bestelako prodezurarik abian jarriko.
Mundua "oso azkar" aldatzen ari dela azaldu du Arnaldo Otegik, militarismorantz eta autoritarismorantz doala, eta norabide horren aurkako jarrera duela koalizio subiranistak.
Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Maiatzaren 12an Filipinetan egingo diren Bongbong Marcosen agintaldiaren erdiko hauteskundeek eman dezakete argibideren bat herritar xeheen artean kezka noraino errotu den begiztatzeko.
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.