Maskulinitateaz
Ezkor samarra naiz berehalako aldaketei buruz. Familian eta gizartean transmititzen diren genero-rolak oso nekez ari dira aldatzen. Egiten dira kanpainak etxeko lanak partekatzeko, edo ikastetxeetan berdintasunaren balioak lantzeko... baina ezer gutxi da hori beste alde guztietatik datorkigun zaparradaren aurrean. Arazoa konplexua da, eta iruditzen zait gakoa “gizon izaten ikasteko moduan” dagoela beste ezertan baino gehiago.
Gizasemeok arazo handi samarrak ditugu geure buruarekin, sakon hausnartu beharrekoak: sexismoa, genitalizazioa eta bereizketarena, besteak beste. Interesatuak hor du James B. Nelson-en La conexión íntima. Sexualidad del varón, espiritualidad masculina (Bilbo, 2001). Gizonontzat geure genero-nortasuna eta indibiduazioa lortzeko prozesua zaila eta kontraesanez betea dagoela diote adituek, eta noraezean eta estropezuka egiten dugula bide hori: mutilok sarri ez dugu amaren gonapetik bere garaian eta ondo irteten asmatzen, horrek berekin dakartzan arazoekin (amari gehiegi atxikitako seme ezkondu edo ezkongabeen kontu hau nabaria da Euskal Herriko baserri-giroan); edo emakumearen ebaluazio negatiboaren poderioz ikasten dugu gizon izaten, bestela ere sexismoak gure oroimen kolektiboan ondo sustraiturik duen ideia! Ez al da, bada, emakumea “gizon akastuna”? Izu-ikara diogu “emeegiak” izateari, baina ezin emakume gabe bizi. Eta amarengandik bereizteko borrokan gabiltzanean, non da gizon izaten ikasteko beste eredua, aita alegia? Sarri, absente; eta eman ezazu aita galduaren bila bizitzaren erdia!
Gizarte patriarkaletan gizonon egoera pribilegiatua da emakumeenaren aldean, baina faktura garestia ordaintzen dugu horregatik. “Akojonatuta” bizi gara behar bezain gizon ez izateko beldurrez: guk funtzionatu egin behar dugu, arrakastatsu izan, beti “zakilixut”, tente potente, ohean eta bizitzako arlo guztietan; gaizki digeritzen ditugu ahultasuna eta porrota... Gurea gogortasuna, kontrola eta garaipena da; intimitatea, sentimenduak eta lotura emozionalak emakumeen txepelkeriak... Gizontasun hori geure buruari frogatu eta besteei erakutsi beharrak sortzen duen estres eta larriak –lanean, gimnasioan edo tabernan ito ezin dugunean– maiz aurkitzen du ihesbide zakarrik emakumearen aurkako amorruan.
Emakumeek urteak daramatzate beren buruaz hausnarketa egiten, mugimendu feministaren bidez, eta abar. Gizonok, apenas. Baina zer gertatzen zaigun hausnartu eta gizon izateko beste era bat bilatzeko dinamika berririk sortzen ez bada, konponbide eskasa du honek. Non hasi? Ba, “gizondegietan”: elkarte gastronomikoetan, kirol eta aisialdi-elkarteetan (ehiztarienak eta alardeak antolatzekoak barne), erlijio-erakunde edo Elizetan (bide batez, ospatu nahi nuke Eliza Luteranoko kristauek Eva Brunne –gainera, beste emakume batekin ezkondua– izendatu izana Estokolmoko gotzain izateko), eta segi guraso-elkarteetan, sindikatu eta alderdietan, auzo-elkarteetan... Galdetzen hasita, aizue, zergatik ote dabil hain gizaseme gutxi yoga-taldeetan? n
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Azaroaren 20an Donostiako Le Bukowski tabernan abiatuko dute elkarlanean egindako jaialdia. 40 artista, aktibista, pentsalari eta kolektibok hartuko dute parte. Amaiera Gasteizen izango da, ZAS espazioan.
Egin berri dira Euskal Herriko Emakume* Abertzaleen Topaketa Feministak, azaroaren 16an, Laudion. Trantsizio feminista dimentsio guztietan lelopean 500 feminista elkartu ziren. Egun osoz amets egin zuten, utopiak lortzeko bidea marrazteko eta mugimenduko kideak ilusioz betetzeko.
Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.
.jpg)
Entitate sozial honen langileek Etxebizitza, Gazteria eta Migrazio Politiken batzordean agerraldia egin dute haien lana azaltzeko. Hizlariek etxebizitza duinak, bizileku zein lan baimena erraztea eta osasun mentaleko baliabide publiko gehiago eskatu dizkiote Foru Gobernuari... [+]
2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]
Igeriketa, patinetean ibiltzea eta irakurtzea gustuko ditu Leire Manzanares Etxeberriak (Donostia, 2005). Garapenaren nahasmendua dauka eta Zereginak Ikasteko Gelan (ZIG) dago. Gurasoekin batera informazioa bilatzen aritu da ikasten jarraitzeko aukerak aztertzeko, baina oztopoz... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua aurkeztu du azaroaren 7an Donostian. Azala, ilea eta gorputzeko hainbat atal garbitzeko eta zaintzeko behar ditugun produktuak guk geuk egiteko argibide eta informazio osoa ematen du liburuak. Auzi hau ez da azalekoa,... [+]
Baionan Loverdose eta Atharratzen Bekat’uros egin den bezala, Oztibarren (Nafarroa Beherea) Debrien Figurak feminismoaren eta transfeminismoaren inguruan antolatutako egunak arrakasta izan du.
Urriaren 24tik Espainiako Estatuko hedabide guztietako lerroburuak eman dizkiote Iñigo Errejóni, eta maiztu arte erabili dute haren izena, ezker-eskuin. Gutxitan ikusten den zarata mediatikoa lortu du, eta badirudi oihartzunak luze jarraituko duela. Orain... [+]
‘Xoka. Jite disidenteak’ jardunaldiak antolatu ditu Ehgam Nafarroak. Hiru saio eginen dituzte Iruñeko Laban: azaroaren 5ean, 13an eta 19an.
Artea eta zientzia elkarrengandik oso urrun egon daitezkeela dirudien arren, biak gustuko ditu Maider Mimi (Maider Triviño) zientzialari eta artistak (Aretxabaleta, Gipuzkoa, 1997). Ikerkuntzan, antzerkian, musikan, bakarrizketetan, poesian eta beste gauza askotan dabil... [+]
91 urte zituela, urriaren 27an hil da Heletan jaio eta Baionan bizi zen militante feminista, abertzalea eta ekologista. Ehorzketa urriaren 30ean izango da Heletako elizan.
Seme-alabari lehenengo abizena amarena jartzea baimentzen du legeak Hego Euskal Herrian, duela urte batzuetatik, baina sozialki oraindik urrun dago parekidetasuna. Tradizio patriarkalak, inertziak, aitak (eta haren familiak) gaizki hartzeak, baita ofentsatzat ere… pisua... [+]