Opari sinfonikoa

  • Azaroaren 19 ilunabarrean Donostiako Victoria Eugenian bildutako Argiazaleek, agintari politikoek eta musika-maitaleek kontzertu eder baten oparia jaso zuten. Garai, kontzeptu eta kolore oso ezberdineko musikak entzun ziren Argiaren 90. urteurrenaren aitzakian josiak, musika hutsak berez dakarren plazerari bestelako sentsazio eta sentimenduak gehitu zizkietenak.
EOS kontzertua
EOS kontzertua Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskadiko Orkestraren kontzertu bereziak Iker Sanchez zuzendari irundar gaztea eduki zuen ardatz. Oso entsaio gutxiko formula onartuz, arriskutan sartu zen, eta haietatik maila handia erakutsiz atera. Kontzertua hasi zen Jose Olaizola Gabarain (1883-1969) hernaniarrak Sorgiñeta baleterako idatzi Kontrapasarekin. Jon Maya dantzari oso ezaguna oholtzan, metro koadro urriko tartean ari, Jagoba Astiazaran musikari gaztea txistuan eta orkestra gibeletik: ongi-etorri elegantea.

Juan Crisostomo de Arriagaren (1806-1826) Obertura op 1-ekin hasi zen lehen zatia. Mozart kutsuko pasarte fina. Ondoren, gure lurrak eman duen konposatzaile munduan ezagunena, Maurice Ravel (1875-1937): honen Le Tombeau de Couperin, XVIII. mendeko Couperin frantses barrokoaren omenezko kontzertua, Lehen Mundu Gerran Ravelek galdu zituen lagun banari eskainitako zatiz osatua da eta Ravelek justu Zeruko Argia plazaratu zen urtean aurkeztu zuen. Pianoarentzako sortu sei piezetatik orkestrarentzako egokitutako lauak jo ziren. Pasarte koloretsuak, iradokizunez beteak, plastikotasun handikoak, exekutatzen konplikazio tekniko askokoak, entzulearentzako lehenbiziko aldian bereganatzen ez errazak. Entzule adituenak ados zetozen Iker Sanchezek txinpartak atera zizkiola orkestrari Ravelekin.

Ondoren, Jesus Aranbarriren (1902-1960) Zortzi euskal kanta kolekzioarekin taularatu zen Miren Urbieta soprano gaztea. Garairik zailenetan Euskal Herrian sinfonismoaren habeari zutik eutsi izanaren fama duen Aranbarrik zortzi herri kanta landu zituen zortzi bitxi oso diferente moduan. Urbietak ariketa horietan agerian utzi zituen kanturako dituen dohainak, ahots eta kantakera aldetik bezala dramatizazioarenetik. Berak batetik eta orkestrak bestetik Sanchezen ardurapean lana fin egin zuten Aranbarrik bien luzimendurako prestatutako korapiloak askatzeko.

Zortzi kanten giro esperimentuzalearen ostean, bederatzigarrena Aita Donostiaren Oinazez ezaguna, Nik baditut bortietan herrikoiaren gainean sortua. Giro ilunekoa bezainbat entzuten erraza, Aita Donostiaren pieza funebreak daraman drama ederki mamitu zuten bakarlariak eta musikariek.

Kontzertuaren bigarren zatiaren sarrera orkestrak eta Jose Inazio Ansorenak Isidro Ansorenaren (1892-1975) Birigarroarekin eman zuten. Tomas Aragüesen moldakuntza distiraz betean, tresna sinfonikoak eta hiru zuloko txistu zaharra elkarlanean eta lehian. Txistularia orkestra atoian daramala batzuetan eta honek altzoan kulunkatua bestetan, batak birtuosismoa erakutsi eta besteak solemnitatez borobildu. Berez Birigarroa entzule epelena enamoratzen duen pieza da, eta Aragüesen moldakuntzek himno bihurtu dute.

Hurrengo jauzia, Mikel Laboak JosAnton Artzeren hitzekin sortu Txoria txori, Carlos Puig-en moldakuntzekin, oraingoan Pier Paul Berzaitzek eta Miren Urbietak kantatua. Gaueko ukitu nostalgikoetako bat. Eta bukatzeko, Pierra Bordazaharre “Etxahun”en Goizian argia hastian, Mañolo Espeletten moldaketekin, Berzaitz eta Urbietarekin batera Argiako langileek kantatua... Detaile heterodoxoa, salako entzuleria goratik kantan jarri zuena.

Bukatzeko propina, Nemesio Etxanizen letrekin Jose Inazio Ansorenak idatzitako Zapi zuriari koplak aldatu eta Beti Argia abestu zuten, orkestrak, kantariek, langileek, salak, Aragüesek paratutako moldakuntza luxozkoarekin.

Kontzertura musikaren plazer hutsaren bila hurbilduak nabarmenduko du orkestra dotore aritu zela, Ravelen pasarteetan haize taldea izugarri, soprano gazteak kolore eta matizazio askoren erakustaldia egin zuela, zuzendariak anbizioa, kalitatea eta orkestraren kontrola erakutsi zituela, eta txistulariak ezagutzen diogun maisutasuna. Kontzertuetara joateko usadiorik gabeko euskaltzalea, berriz, luxuzko musikaldi baten lekuko izan zen. Opari gisa, euskal prentsa biziaren, astekari zorrotz, gorri, gozo eta argiaren 90. urteurrenean, hiru ereserki galant kantatu ahal izan zituen norekin eta Euskadiko Orkestra sinfonikoarekin.

Azkenak
2025-03-12 | Etzi.pm
Zerocalcare: “Nire bihotza taupaka jartzen duen ezer ez da existitzen jada”

SCk Zerocalcareri egindako galdera sorta eta honen erantzunak, jarraian.


EUSKAL HERRIKO TORTURATUEN SAREA
“Milaka gara tortura sufritu dugunak eta hamarkadatan isilaraziak egon gara”

MARTA PIKAZA GARAIGORTA (Laudio, 1968) Euskal Herriko Torturatuen Sareko kideak eta eskualdeko beste torturatu batzuek ekin diote Aiaraldean ekimena antolatzeari. Egingo dituzten urratsak eta helburuak azaldu dituzte.


Hernaniko natur eremuen sarea osatu dute ikasleek eurek

Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]


Ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu du Jaurlaritzak sindikatu nagusiekin

ERNE, ESAN eta SIPErekin egin du akordioa Eusko Jaurlaritzak 2025-2028 aldirako. Besteak beste, urteko soldatan 4.200 euro gordineko igoera "graduala" izango du ertzain bakoitzak. Sindikatuen iturriek El Diario Vascori azaldu diotenez, akordioarekin Ertzaintza Espainiako... [+]


Bost greba egun berri iragarri dituzte Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoan

LABek, STEILASek, ELAk eta CCOOek greba egutegi bateratua aurkeztu dute Bilbon: martxoaren 25, 26 eta 27, eta apirilaren 1 eta 2. Egungo hitzarmenak aldarrikatutako edukietatik urrun kokatzen direla adierazi dute, "bai sukaldearen eta garbiketaren kolektiboan zein... [+]


2025-03-11 | Hala Bedi
Izanen gazte aldizkaria jaio da

Euskal Herriko literatura gaztearen eta idazle hauen topagune bilakatu nahi den proiektu berriaren inguruan hitz egingo dugu gaur.


2025-03-11 | Euskal Irratiak
Daniela Albizu euskaltzale eta abertzaleari plaza bat eskaini diote Urruñan

Larunbatean, martxoaren 8an, Urruñako herriak Daniela Albizu izena ezarri dio herriko etxearen aitzineko plazari, emazte abertzale honen memoria omentzeko.


Gurutzetako Ospitaleko Larrialdiak “kolapsoaren ertzean” daudela salatu du ESK sindikatuak

Barakaldoko ospitaleko larrialdi zerbitzuan sufritzen ari diren "saturazioa larria" dela ohartarazi du sindikatuak. Pazienteak korridoreetan artatu dituztela eta krisia kudeatzeko "behar adina langile" ez dagoela salatu du. Errealitate horren aurrean... [+]


2025-03-11 | Estitxu Eizagirre
Makroeolikoez hitzaldia Andoainen eta egunpasa Aranon
Komunitatean hitz egin eta kultura sortu, haize-erroten aurrean

Komunitatea bildu, pilpilean dauden gaiez hitz egin, informazioa trukatu eta beste herrien esperientziak ezagutzea da herritar kritikoek egiten duten lehen ekintza, makroeoliko bat herrian jarriko diotela jakiten duenean. Halaxe egingo dute martxoaren 13an Andoainen: mendi... [+]


‘Statu quo’-a mantentzea espero da Groenlandiako hauteskundeetan, Trumpen presiopean

Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]


2025-03-11 | Joan Mari Beloki
Euskal Herria Europa berrian

Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]


Pablo Gonzálezen aurkako zigor auzibidea itxi du Poloniako Justiziak

Varsoviako Barrutiko Auzitegiak argudiatu du González jada ez dagoela Polonian, eta ezin dutela jakin noiz aterako den Errusiatik. Auzitegiak ez du kazetari nabarniztarraren aurkako bestelako prodezurarik abian jarriko.


2025-03-11 | ARGIA
Euskal Herria antimilitarista dela aldarrikatuko du EH Bilduk apirilaren 20ko Aberri Egunean

Mundua "oso azkar" aldatzen ari dela azaldu du Arnaldo Otegik, militarismorantz eta autoritarismorantz doala, eta norabide horren aurkako jarrera duela koalizio subiranistak.


Duela bost urte baino %155 aldiz arma astun gehiago inportatzen ditu Europak

Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.


Eguneraketa berriak daude