Opari sinfonikoa

  • Azaroaren 19 ilunabarrean Donostiako Victoria Eugenian bildutako Argiazaleek, agintari politikoek eta musika-maitaleek kontzertu eder baten oparia jaso zuten. Garai, kontzeptu eta kolore oso ezberdineko musikak entzun ziren Argiaren 90. urteurrenaren aitzakian josiak, musika hutsak berez dakarren plazerari bestelako sentsazio eta sentimenduak gehitu zizkietenak.
EOS kontzertua
EOS kontzertua Dani Blanco
Euskadiko Orkestraren kontzertu bereziak Iker Sanchez zuzendari irundar gaztea eduki zuen ardatz. Oso entsaio gutxiko formula onartuz, arriskutan sartu zen, eta haietatik maila handia erakutsiz atera. Kontzertua hasi zen Jose Olaizola Gabarain (1883-1969) hernaniarrak Sorgiñeta baleterako idatzi Kontrapasarekin. Jon Maya dantzari oso ezaguna oholtzan, metro koadro urriko tartean ari, Jagoba Astiazaran musikari gaztea txistuan eta orkestra gibeletik: ongi-etorri elegantea.

Juan Crisostomo de Arriagaren (1806-1826) Obertura op 1-ekin hasi zen lehen zatia. Mozart kutsuko pasarte fina. Ondoren, gure lurrak eman duen konposatzaile munduan ezagunena, Maurice Ravel (1875-1937): honen Le Tombeau de Couperin, XVIII. mendeko Couperin frantses barrokoaren omenezko kontzertua, Lehen Mundu Gerran Ravelek galdu zituen lagun banari eskainitako zatiz osatua da eta Ravelek justu Zeruko Argia plazaratu zen urtean aurkeztu zuen. Pianoarentzako sortu sei piezetatik orkestrarentzako egokitutako lauak jo ziren. Pasarte koloretsuak, iradokizunez beteak, plastikotasun handikoak, exekutatzen konplikazio tekniko askokoak, entzulearentzako lehenbiziko aldian bereganatzen ez errazak. Entzule adituenak ados zetozen Iker Sanchezek txinpartak atera zizkiola orkestrari Ravelekin.

Ondoren, Jesus Aranbarriren (1902-1960) Zortzi euskal kanta kolekzioarekin taularatu zen Miren Urbieta soprano gaztea. Garairik zailenetan Euskal Herrian sinfonismoaren habeari zutik eutsi izanaren fama duen Aranbarrik zortzi herri kanta landu zituen zortzi bitxi oso diferente moduan. Urbietak ariketa horietan agerian utzi zituen kanturako dituen dohainak, ahots eta kantakera aldetik bezala dramatizazioarenetik. Berak batetik eta orkestrak bestetik Sanchezen ardurapean lana fin egin zuten Aranbarrik bien luzimendurako prestatutako korapiloak askatzeko.

Zortzi kanten giro esperimentuzalearen ostean, bederatzigarrena Aita Donostiaren Oinazez ezaguna, Nik baditut bortietan herrikoiaren gainean sortua. Giro ilunekoa bezainbat entzuten erraza, Aita Donostiaren pieza funebreak daraman drama ederki mamitu zuten bakarlariak eta musikariek.

Kontzertuaren bigarren zatiaren sarrera orkestrak eta Jose Inazio Ansorenak Isidro Ansorenaren (1892-1975) Birigarroarekin eman zuten. Tomas Aragüesen moldakuntza distiraz betean, tresna sinfonikoak eta hiru zuloko txistu zaharra elkarlanean eta lehian. Txistularia orkestra atoian daramala batzuetan eta honek altzoan kulunkatua bestetan, batak birtuosismoa erakutsi eta besteak solemnitatez borobildu. Berez Birigarroa entzule epelena enamoratzen duen pieza da, eta Aragüesen moldakuntzek himno bihurtu dute.

Hurrengo jauzia, Mikel Laboak JosAnton Artzeren hitzekin sortu Txoria txori, Carlos Puig-en moldakuntzekin, oraingoan Pier Paul Berzaitzek eta Miren Urbietak kantatua. Gaueko ukitu nostalgikoetako bat. Eta bukatzeko, Pierra Bordazaharre “Etxahun”en Goizian argia hastian, Mañolo Espeletten moldaketekin, Berzaitz eta Urbietarekin batera Argiako langileek kantatua... Detaile heterodoxoa, salako entzuleria goratik kantan jarri zuena.

Bukatzeko propina, Nemesio Etxanizen letrekin Jose Inazio Ansorenak idatzitako Zapi zuriari koplak aldatu eta Beti Argia abestu zuten, orkestrak, kantariek, langileek, salak, Aragüesek paratutako moldakuntza luxozkoarekin.

Kontzertura musikaren plazer hutsaren bila hurbilduak nabarmenduko du orkestra dotore aritu zela, Ravelen pasarteetan haize taldea izugarri, soprano gazteak kolore eta matizazio askoren erakustaldia egin zuela, zuzendariak anbizioa, kalitatea eta orkestraren kontrola erakutsi zituela, eta txistulariak ezagutzen diogun maisutasuna. Kontzertuetara joateko usadiorik gabeko euskaltzalea, berriz, luxuzko musikaldi baten lekuko izan zen. Opari gisa, euskal prentsa biziaren, astekari zorrotz, gorri, gozo eta argiaren 90. urteurrenean, hiru ereserki galant kantatu ahal izan zituen norekin eta Euskadiko Orkestra sinfonikoarekin.

Azkenak
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Donostian jarrera eta eraso arrazistak ugaritzen ari direla salatu eta borrokatzera deitu dute

Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]


Venezuelako oposizioak dei egin die poliziei eta militarrei gobernuaren kontra egitera

“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


2024-08-07 | Euskal Irratiak
Oihana Goiriena
“Haserre gara, Polonia airos atera baita Pabloren kontrako salaketa frogatu gabe”

Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.


Talde ultraeskuindar baten errekurtsoak geldituta du Donostiako Loiolako Kuartelen salerosketa

Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]


Eguneraketa berriak daude