Zertan gaude?

Jakes Bortairu
Jakes BortairuDani Blanco
Pasa den urriaren 24an Kontseiluak eta Euskal Konfederazioak elkarrekin antolaturiko DEIADAR mobilizazioa arrakastatsua izan da jendearen parte-hartzearen aldetik, lortutako atxikimenduen aldetik nahiz tendentzia politiko desberdinetako hautetsien presentziaren aldetik ere. Azken urteetako eboluzio eta aurrepausoen argazkia izan da nolabait. Gisa berean hizkuntzaren inguruko auzian galderak pausatu eta eztabaida piztu da: zer da ofizialtasuna? Zein estatutu euskararentzat? Frantsesarekin berdintasuna eskatzea zilegia da? Eta abar.

Baionako eta Okzitandarren manifestaldiaren ondorioz zenbait diputatu edo senadore, besteak beste, eta lehen aldikoz Jean Grenet, Euskal Herriko ordezkaria, gobernuari galdezka ari zaizkio, lege proiektua zertan den ofizialki jakiteko. Momentuz erantzunik ez. Marka txarra, kontutan hartzen badugu Kultura Ministeritzako ordezkari batek urriaren 16an errandakoa, hots lurralde hizkuntzak Konstituzioan aipatzea nahikoa zela horien babesteko eta lege bat ez zela haien garapenerako molde egokiena.

Auzia ontsalaz, laster trenkatuko da. Lege proiektua baztertua bada, orduan zer? Lege proposamenaren bidea gelditzen da, erran nahi baitu eztabaida, diputatu batzuen eskutik eramatea Parlamentura. Dirudienez Bretainian eta Alsazian parlamentari batzuk horretarako prestatzen hasi dira. Lurralde hizkuntzen alde ari diren herri mugimenduek elkarrekin adostu printzipioak eta egindako lana ez dira debaldetan izanen beraz, lege proposamena edukiz betetzeko. Halere bide horrek aukera mugatuak ditu azken hiru hamarkadetan behin baino gehiagotan porrot egin baitu ikusi ahal izan dugun bezala.

Bitartean, Euskal Herrian orain arte bezala, lege babesik gabe aurrera egiten jarraitu beharko da herri atxikimendua eta hautetsi gero eta gehiagoren borondatea azkartuz. DEIADAR kanpainan zehar bilduriko indarrak eta sostenguak baliatu beharko dituzte euskaltzaleek urrats berriak emateko. Jendartean eragite lana jarraitzeaz gain, hor daude Kontseiluak jorratzen dituen ildo sozialeko ekimenak, akordio sozio-politiko zabala lotzeko parada ederra badugu. Horrek hizkuntza politika indartzeko balio beharko luke, helburu, epe, nahiz baliabideetan. Halaber, herrietan eta herri elkargoetan orain arte gutti landu den euskararen presentzia segurtatu beharko da, tokiko administrazioarekin euskarazko komunikazioa erreal bihurtzeko.

Azkenak
Naziek deportaturikoen oroimena, diru-zorro batean

1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.


Elena Barrena, irakasle eta historialarien erreferentea

Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]


Gernikako gaztetxe zaharra hartu dute berriro, itxi eta hamar urtera

Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]


Mario Vargas Llosa idazlea eta Literaturaren Nobel sariduna zendu da

89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]


2025-04-14 | ARGIA
Gabriel Arestiren “izaera komunista” azpimarratu dute, bere heriotzaren 50. urteurrena kari

Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.


Daniel Noboa eskuindarra gailendu da Ekuadorko hauteskundeetan, eta oposizioak iruzurra salatu du

Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.


Analisia
Balantzaka gerrarantz

Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]


‘Oztopoen gainetik askatasunera’: Ernaik manifestaziora deitu du apirilaren 17an

Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]


Lau maki, 1947 eta 1948 urteetan Donostian erailak

Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.


2025-04-14 | Uriola.eus
Gerra finantzatzeari uko egiteko zerga desobedientziaren ekimena abian da

Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".


Jardin bat zuretzat, Hipatia

Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]


Analisia
Mikrofonoak antzokietan

"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]


Euskal armagintza industria eztabaidagai (I)
Industria militarrari buruz Jaurlaritzak eta Zedarriak enpresari foroak planteatutako eztabaida irekitzen

Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]


Gu ere lugorri

Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]


Eguneraketa berriak daude