Negoziazioaren aldarria

William A. Douglas AEBetako Renoko Unibertsitateko antropologo ezaguna da.
William. A. Douglassek Larruneko zenbaki honetan aireratzen dituenak ez dira ohikoan irakurri, entzun edo ikus daitezkeenetakoak. Egia esan, ez da euskal gatazkaren bitartekaritza lanei buruzko halako kontakizun zabalaren testigantza zuzenik. Testigantza pertsonal horrek du balioa. Hor da idazkiaren indarra.

Herritarrak sarri galdetzen dio bere buruari, ea nola demontre gauzatzen diren berez legez kanpokoak edo legearen amildegian diren bitartekaritza kontu hauok. Bitartekariak ere, kasu honetan bederen, argi azaltzen du bere segurtasun eza eta beldurra. Douglassek horiek guztiak luzatzen dizkigu. Ez da lerro horietan berri politikorik, aipatzen direnak azaleratutakoak eta, beraz, ezagunak dira.

Testigantzari bere iritzia eta analisia ere gehitzen dizkio sarri, orriok balore erantsiz betez. Nafarroako gaiak blokeoan izandako garrantzia azaleratzen du ostera; edota aldeetako barne desadostasunek prozesuaren porrotean izandako garrantzia, Batasuna orain eztabaidatzen ari den barne agirian ere aitortzen den moduan.
Halako ugari bila daitezke antropologo amerikarrak bere biografiarako atondutako pasarte honetan, baina edozeren gainetik gatazkaren izaera da erabat argi uzten duena: gatazka politikoa da eta txukun konponduko bada hori elkarrizketa eta negoziazioaren bidez izango da.

Nagore Laffage-ren auziko epaia ezagutu ondoren, orain ikusi beharko da Jose Diego Yllanesek zer zigor jasotzen duen homizidio delituagatik. Lerrootako hausnarketak, ordea, zigor zehatz berau baino, zigorrak eta testuinguruak jorratu gura ditu bere motzean. Ez dakit teknikoki zein neurritan baldintzatuko duen mediatizazioak epaiketaren emaitzan, baina epaileak lehen unetik genero biolentzia kasuetatik erabat baztertzeak epaia bete-betean baldintzatzen du. Eta epaiketan ikusi eta entzundakoekin, seguruenik berdin erabaki zitekeen aurkakoa ere.

Ez dakit 7 urteko espetxe zigorra (Jose Diego Yllanesen defentsaren eskaria), 17koa (fiskaltza) edo 20 ingurukoa (akusazioa partikularrak) eskatu eta finkatu behar ziren. Bihotzak, buruak, legediak, konparaketak... diote zazpi gutxi direla. Bizitza osorako espetxe zigorra edo heriotz zigor zaleentzat 17 eta 20 ere gutxi izango dira.

Pertsona 20 urtez preso izateak, honegatik edo hargatik, zigor soilaren ikuspegitik bakarrik izan dezake zentzua. Ertz ugarikoa da gaia eta buelta asko eman beharrekoa, baina pertsonaren duintasunari begira, mendekua eta zigorra ez litzaizkioke bergizarteratzeari gailendu behar.

Eta Iruñeko kontuez ari garela, konparazioak saihestezinak dira. Yllanesentzat bere defentsak 7 urteko espetxe zigorra eskatzen du, Gaztetxeko 12rentzat fiskalak bi urte eta erdiko espetxe zigorra Iruñeko Labriteko Aldapan errepidea besoz eta bidoiez oztopatzeagatik. Eta zenbat euskal gazte zigortu izan dituzte zazpi urtetik gora zabor edukiontziak edo kutxazain bat erretzeagatik?

Azkenak
Analisia
Mikrofonoak antzokietan

"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]


Jardin bat zuretzat, Hipatia

Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]


Gu ere lugorri

Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]


2025-04-14 | Jakoba Errekondo
Bizi Baratzearen lurreko ekosistema oparoa

Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]


2025-04-14 | Garazi Zabaleta
Dai Konbutxa
Konbutxa eta hartzituak bizibide

2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]


Semaforoa gorri, etsaien engainagarri

Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]


Maiatzaren 10ean Sorionekuak ekimenak zubi eta ate zeharkatuko ditu euskara nafar guztiona dela aldarrikatzeko

Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.


Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


2025-04-11 | ARGIA
Lekeitioko musika bandaren zuzendariak jazarpen salaketak jaso ditu

Lekeitioko Udalak jakinarazi du bandako zuzendariak tratu txarrak eman izana jaso dutela, hainbat testigantzaren bidez. Udalak azaldu du, Eusko Jaurlaritzaren aholkuak jarraituta, hainbat pauso eman dituztela, besteak beste, zuzendariarekin hitz egin, eta testigantzak jaso... [+]


Turismo bidaiak antolatu ditu Israelgo Armadak Siriari lapurtutako lurretan

Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.


Erdi Aroko emakume kopistak

Orain arte uste izan dugu Erdi Aroan eta inprenta zabaldu baino lehen liburuak kopiatzeaz arduratu zirenak gizonezkoak zirela, zehazki, monasterioetako monjeak. 

Baina Bergengo (Norvegia) unibertsitateko  ikerlari talde batek ondorioztatu du emakumeak ere kopista... [+]


Italiar sukaldaritza ez da existitzen

Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]


Eguneraketa berriak daude