Iragarkien ondoren

Jose Luis Padron
Jose Luis PadronConcceta Probanza
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Dena gertatzen da nola edo hala iragarkien ondoren. Azken izozteak, iragarkien ondoren. Kiniela pronostikoak, iragarkien ondoren. Merkatalgoko kezkak, iragarkien ondoren. Ikuspuntu militarrak, iragarkien ondoren. Bizitza, baita heriotza ere, eta existentzia osoa ere bai iragarkien ondoren. Aurretik ez omen dago gurea bezala ezagutzen dugun munduaren berririk. Ezin da jakin zer komentatzen zen eguzkiaren inguruko planeten artean.

Antzutasuna, historiaren ordekoa, gabeziari erantsitako beste gabezia handi bat baino ez, dena zen ezer ez eta denok ginen inor ez iragarkien aurretik. Jenero zoragarria eta zaila publizitatearena. Horregatik hartu zuen Jainkoak berak ardura hori bere gain, aste osoan zehar ezin abasto emanaz ibili arren. Gezur gaiztoa baita, konpetentziaren difamazio kanpaina, zazpigarren egunean lanari utzi ziola. Jainkoak, igandearen ia osoa publizitatea asmatzen pasa zuen. Bera da munduaren historiako lehenbiziko publizista, handiena, bikainena, ahal guztiduna. Ederki frogatu digu. Nola eutsi, bestela, bizitza posible guztien artean politena giza bizitza dela. Nola ulertu, bestela, sukaldarien exito mundiala goseak jendea akabatzen duenean. Nola argentinarrak direla sedukzio kontuetan hoberenak. Ezin ulertu daiteke hori guztia marketinaren sekretuak ezagutu gabe.

Ongitxo ikasi zuen Jainkoak, horregatik eman zion txikle marka baten izena unibertsoaren hasierari: Big Bang. Ohartu zen geure desio hartaz. Eta geroztik ez dago hari eskapo egiteko modurik. Hortik egiten dute gaur egun Kristo Mejideren gisa haren ordezkoak lurrean (Vicarius Christi) direnek arrakastaren bidea. Merchandising hutsa. Edozer gauza deus ez baino gehiago izatea. Aholku prestuki komertzialak medio, errealitatea faltsifikatzeko ohitura.

Katixak proposatu zigun Mad men telesailean bezala, bigarren kapituluan (ikasle antzean ibili bainaiz apunteak hartzen), publizitate-agentziaren mezuak erakusten duenean tabakoa erretzeak eta lorategi botaniko guztiak hondatzeko adina amoniako eta artseniko eta butano eta zianuro eta metano jaten ari garela ez pentsatzeak biak batera lasai egin ditzakegula. Burutazio miragarria. Eta halaxe gaude, horren jakitun edo konturatu gabe, warketingaren gertaera izugarriak menperatuta aspalditik.

Anak azaldu digun CRMaren zaingo zorrotzpean, jada elikagai bihurtua bezero babestua izatearen beharra. Nork bere estiloko injekzioa. Eta ez digu beldurrik ematen, munstro eder bat delako, haren kontra egon beharko genuke ume-logikaz, baina, aldi berean, bere munstrokeriak liluratuta gaude, zerbait boteretsua eta ulertezinaren parean bezala. Zentzutasunaren kontra, nahiz eta makurtuak eta beheratuak, gizakiok, bat batean, gure babesgabetasunaren eta esanahi faltaren kontzientzia hartzen dugu publizitatearen etengabeko bonbardaketarik gabe, dena dotoretzen eta arindu egiten deneko denbora ekartzen baitu. Eta hori gutxi balitz, merchandisingak nahi duenean ere saritu arazi dezake saltxitxa biologiko bat Bake edota Literatur Nobel sarietan. Nork nahi ditu errealitatearen eta egiaren izugarrikeri erabatekoak. Ohitu gara, ohitu naiz. Gauza tristea da, baina ni eta publizitatea harreman betiraunkorra gara, banandu ezina. Nigan dagoen publizista nire jatorria den goi publizista haren esanetara dago. Aurten ez dugu Freixeneten iragarki berririk ikusiko. Zergatik? Iragarkien ondoren.

Azkenak
2025-03-05 | Leire Artola Arin
Zaintza eskubidea aldarrikatuko dute sindikatuek ostegunean

Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.


Tutankamon eta gero, Tutmosis II.a

Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean  Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]


Trumpek miresten badu...

AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.

Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]


Ura erein daiteke, eta inkek bazekiten nola

Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]


2024an Euskal Herrian estreinatutako 900 filmetatik bi baino ez dira euskaraz izan

Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]


“Herri Mugimendua saretu eta eraginkortzeko tresnak eskaini nahi ditu BAMek”

Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]


2025-03-05 | Gorka Menendez
Ordezkapen Handia

Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]


2025-03-05 | Itxaro Borda
Espantuka

Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]


C2ko ikasleei eskerrak

Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]


Elebitasunaren tranpa

Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]


2025-03-05 | Karmelo Landa
Gure esku dagoena

Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]


1936ko Gerrako Haurrak
Bidaia itxi gabea

1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]


Eguneraketa berriak daude