Uharte, Artium, Tabakalera...

Xabier Mendiguren Elizegi
Xabier Mendiguren ElizegiDani BLanco
Txiripa historikoek arrisku handi bat dute: errepikatzeko modukoak direla iruditzen zaigula denoi, ohartu gabe hainbat kasualitateren elkartze zorizkoak funtzionatu zuela behin, eta hurrengoan ez dela berdin izango. Horra, adibide bat ematearren, Guggenheim Bilbao museoa: kultur ereduaren aldetik izan daitezkeen desadostasunak alde batera utzita, argi dago ikuspegi ekonomiko hutsetik arrakastatsua izan zela apostua, inork uste zuena baino hobea.

Horrek ekarri du, hain zuzen, errepikatzeko tentaldia, eta hortxe ditugu kultura berez bost axola zaien agintariak arte modernoarekin txora-txora eginda, museo batean sartutako diru-parrasta turistak erakartzeko makina hutsezina bihurtuko delakoan, automatikoki. Jose Luis Bilbao bera dugu esperimentua berriro martxan ipini nahi duen lehena, Urdaibaiko Guggenheimarekin, eta krisialdiak proiektua itzalpean baldin badauka ere, ez dut uste baztertuta izango dutenik, txikizioak txikizio.

Mimesiak indar handia du ordea. Nafarroan, Altzuzako Oteiza museoaren ondoan, arte garaikideko zentro bat eraiki zuten Uharten, ez dakit zehazki noren ekimenez, eta gero udalak zioen berak bakarrik ezin ziola aurre egin horrek zekarren gastuari, eta ea Gobernuak lagunduko zion. Ixteko aukera aipatu zen garai batean, baina oraingoz behintzat zabalik jarraitzen du.

Gasteizen, Komunitateko beste probintziak baino gutxiago ez izateko beren konplexu horrekin, ekin eta ekin jardun zuten arte modernoko museo bat eduki arte (Arte Ederreko beren museo klasiko eta polita nahiko ahazturik bazuten ere). Artium eraiki zuten azkenean, eta programazio interesgarria eduki arren jendez urri egoten da beti. Sarrerarik ez kobratzea erabaki zuten orain dela urte bat edo bi, baina ez dirudi gauzak aldatu direnik. Orain aldi baterako itxiko omen dute, eta itxiera luzerako izan litekeela ere entzuten da han-hemen. Desastrea litzateke, egindako inbertsioa egin ondoren.

Rekalde aretoko istiluak alde batera utziko ditut, espazio faltaz. Eta Tabakalera? Odon Elorzaren obsesio berria (orain ez du San Telmo aipatu ere egiten). Espazio huts bat berez, edozerez bete litekeena, eta kulturaren biziberritzearen sinbolotzat saldu nahi digutena. Gero hondamendia baletor, beste alde batera begiratuko dute erantzuleek, beren arduretatik ihesi, proiektu kultural-espekulaziozko berriei begira beti...

Azkenak
‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


2025-04-24 | ARGIA
Bere etxearen aurkako erasoa salatu du Aritz Otxandianok, eta berriztagarriekin duen jarrerarekin lotu du

Asteartetik asteazkenerako gauean familiaren etxearen aurka bi bengala bota dituztela jakinarazi du Fagor kooperatibako jasangarritasun arduradunak.


Espainiako Gobernuak 1.041 milioi euro gastatu ditu Israeli armak erosten azken urte eta erdian

2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]


Asier Urbieta, 'Faisaien irla'
“Guretzako mugarik ez dago eta horrela estreinatu behar zen: mugarik gabe”

Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]


Haur Hezkuntzako irakasleen %94 emakumeak dira

Ikaslea zenbat eta adinez txikiagoa izan, orduan eta feminizatuagoa da irakasle lana: Haur Hezkuntzan, 10 irakasletik 9 baino gehiago emakumeak dira munduan, Lehen Hezkuntzan %67a eta DBHn %54a. “Kuriosoa da, zaintza oinarri duten beste lan batzuetan (erizainak, erizain... [+]


2025-04-24 | Gedar
Indarkeria matxistaren aurkako babesa: Hego Euskal Herrian, salatutako kasuen %31tan ez ziren neurriak hartu

Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.


Sarako Idazleen Biltzarraren 42. edizioak euskal idazle eta irakurle andana bildu ditu

Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]


Pertsonon datu-pribatutasuna ezbaian, delinkuentziaren aitzakian

Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.


2025-04-23 | Jon Torner Zabala
Madrilgo mugimendu ekologistan infiltratutako beste polizia bat atzeman dute

2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]


2025-04-23 | El Salto-Hordago
Arun Kundnani: “Arrazakeriak gizarteko baliabideen banaketarekin du zerikusia”

Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.


Militarizazioan beste urrats bat eman du Espainiako Gobernuak: 10.471 milioi euro gehiago bideratuko ditu Defentsara

Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.


Eguneraketa berriak daude