Atenasen euria jaits ahala ari zuen arrastirian, Syntagma plazaren eskuineko karrika txikiko liburu-dendan aterbetu ginen alaba eta biok. Erakuts mahaietarik genbiltzan, nagi eta izpirituak behingoz huts. Saphoren olerki fragmentatuen oinarrizko hizkuntzazko bilduma bilatzen nuen nik, arrakastarik gabe. Ordez, jada noiztenka irakurtzen dudan Rea Galanaki poeta anderearen Poimata lana eskuratu nuen. Gustatzen zait arkeologo itsuen paragrafia zirilikoak deszifratzea eta erranahiak zinez zulatu baino asmatzea.

Halako batean azal leun tirriagarriarekiko liburu bat begimendu nuen. Egilearen izena iragartzen saiatu eta alabari harroki hurbildu nintzaion: “So’ixu, Simone de Beauvoiren 1964eko elaberriaren itzulpena’uxu, Une mort très douce preseski”. Soa uher beha zegokidan, normalean 1986an zendu idazlea ez nuela asko estimatzen erantsiz. Egia zuen, ezen duda-mudari nenbilelako bereziki Bigarren Sexua ikerketan edonori lesbiana izateko jaidurari xendra moztu ziolako. Baina Maulen emazte zainart eta hondarrean malerusaren autobiografia irentsi nuen, Atenasen ahurrean neukan greziarrezko dena dabil ongi mundurik hoberenean hau barne. Sartrerentzat nola, ederrena niretzat ere, agian gure ama ospitalean hiltzen zihoan hilabete apurretan leitu nuelako.

Hiru aldiz gurutzatu genuen Grezian Castor-en itzala. Santorini uhartean, Sartrerekin egin zuen oinezko hauts-bide berdina zapaldu genuen Thiratik Oiara kaldeira bolkanikoaren gainaldetik. 1937an bela-ontziak Ammoudiko portuan abandonatu zituen eta zanpa-zanpa joan ziren ilunabarrez Thiraraino, han baitzuten hotela. Ukigarri zitzaigun eguzkipean pizti haien hatzetarik ibiltzea. Bigarren aldiz, Naxosen geundela TV5 katean ikusi genuen itunez finkatu bikote entzutetsuaz bildu telefilma. Nobel sariari Sartrek uko egin zionerainoko gertakariak herrokatzen ziren. Arratsaldeko alfertasunean, zer nahi pentsatu arren, gaur egun pertsonaia horien trakako zenbaiten falta nabaritzen zela nerasan neurekiko. Intelektualak neoliberalak dira gehienbat eta gobernuen ekintzak salatzen dituztenei pantailetako leihoak hersten zaizkie.

Parosen ginelarik Le Monde egunkariaren lehen orrialdean Frantzian garatu polemikaren berri ukan genuen: Hortefeux Barne ministroaren deklarazio arrazistek sutzen zituzten bazterrak. Oroitu nintzen orduan Anne Marie Garat adiskideak izkiriatu eta kazeta berari bidali baina publikatu ez zioten artikuluaz. 2008ko martxoaren 9an Hortefeux-taz ari zen, itxura aimable, drôle, charmant baten azpian nolako immigrazio politika latza ematen zuen aztertzen. Jendarteak betazalak apaltzen dituenean galtzera uzten duena deitoratzen zuen, Hannah Arendt-ek zehaztu “gaitzaren osagarri arrunta” aipatuz testua bukatzean.

Ez zen horrelakorik gertatuko Sartre eta de Beauvoiren denboran. Aho zabalak ziren eta engaiatuak, gabetuenen alde, doi bat naifak. Fillonek berak sostengatu Hortefeuxen kontra dagoeneko showbiz-eko izarrak baizik ez dira oldartzen, Guy Bedos eta Josiane Balasko adibidez. Isiltasuna dabil lerroetan, auzitara daramatzate ziberpaperak boterearekiko kritikoegiak direnean eta populuak larderiaz eta poliziaz setiaturik datxizkate. Politikaren zero gradura iritsiak garela lerrake Roland Barthes zenak.

Ikusgarria zen euria Plakako karriketan bezain Monastiraki zein Omonia plaza kosmopolitetan. Mirakulua. Simone de Beauvoiren eleberriarekin jalgi ginen, Saphoren eresia elebidunen obratxoa etxean neukala baimendurik, Sartre laster ahantziko eta Castor oraindik biziko zela segur.