Hitz hilik

Angel Erro
Angel ErroJosu Santesteban
Abagune: Luzaro itxaro beharreko une egokia; hortik heldu da antzinakoek burusoil irudikatzeko ohitura.

Abantaila:
Besteek eramaten diguten alde, oro har, eraman ezina.

Adierazpen askatasun:
Komeni dena, nahi bezain ozenki, esateko eskubidea.

Apalategi:
Libururen bat plazaratu duten idazle harro askoren otzan-tokia.

Argazki (makina):
Uneen betikotzailea, bizipenen geroragailua. Ikusi ezin izan dituzun tokietan egon zarela lagun eta senitartekoei erakuste soilaz darabilen tortura-tresna.

Baina:
Lokailurik gazi-gozoena.

Bekaizti:
Irizpide onaz zure nagusitasuna ezagutzen duen laguna, eta hori ordain zintzo bakarrarekin erakusten dizuna, gehienbat aitortu gabe.

Bidaiatu:
Bertan egon nahi ez duzula oraindik ez dakizun toki batera (komunzki, nekatuta) iritsi.

Buruko min:
Herentziazko eritasuna, hala gurasoengandik nola seme-alabengandik kutsatua.

Demagogo:
Zure argudioak modu argiagoan adierazten dituen izaki ahoduna.

Depresio:
Tristura prebentiboa, bizitzak ezinbestean ekarriko dituen atsekabeen aurrean.

Dohainik:
Oraindik ezagutu gabeko prezio altu batean.

Dokumental:
Helduentzako alegia animaliaduna, zeinaren bitartez ikas baitezakegu nola harrapatzen duen zizarea apoak, apoa sugeak, sugea tigreak, tigrea gizakiak eta gizakia loak.

Doministiku:
Birus eta bakterioen bizitza soziala.

Ezkontza:
Dibortzioen kausa nagusia.

Gu:
Pluraleko lehen pertsona gramatikala. Bi adiera onar ditzake, inklusiboa eta esklusiboa, entzulea bere baitan hartzen duen ala ez; nola erabiltzen ari den zehazteko, entzuleak erabaki behar du bietako zein den onuragarriena (singularreko lehen pertsonarentzat).

Hitzaurre:
“Testu batean, ondoren idatzi, lehenago paratu, eta ez lehenago ez ondoren irakurtzen ez den zatia”. (D. Segre).

Homofobo:
Adiskide homosexual ugari dituen pertsona, haien kontra esan beharrekoa eztitzearren (ala frogatzearren) ezer baino lehen beti gogoratu ohi duen modura.

Igogailu:
Kasurik hoberenean jaisteko ere balio duen metereologia-estazio ibiltaria.

Internet:
Eternitatearen azken interfazea; munduan den orok ezin du saihestu sub specie internetatis jardutea.

Izenburu:
Obra bati ematen zaion izena; hizki handiagoetan idatzita egoten dena. Gaur egun izen sintagma batek osatuta dago gehienetan, aditz bat onar badezakeen arren; edonola, labur eta argia izatea lehenesten da, liburu dendaririk ezjakinenak ere gogoratzeko modukoa.

Kutxazain automatiko:
Kapitalismoaren konfesatokia.

Maitasun:
Gaizkiulertu (gehienbat izaera literariokoak) askoren metaketa. Delako egoera, elkarrenganakoan eta bi pertsonen artean, ematen denean, harreman bat ezarrita konpondu ohi da modu behin-behinekoan.

Olatu (segida):
Itsasozko paisaietan, zeruertzaren mugagabetasun besarkatu ezina termino gizatiarragoetara itzultzen eta ulertarazten duten azpitituluak (behin eta berriz hasiak).

Parentesi:
Erudizioaren aharrausia.

Plagio:
Antzinako Erroman, esklabo baten lapurreta; gaurkoan, lapurreta baten esklabotza.

Sekretu:
Bularrean sentitzen den zama pisutsua, konfiantzazko adiskide batengan deskargatu ohi duguna, gu baino indartsuagoa izan eta kontsolamendu berdina inor gehiagorengan bilatuko ez dezala alferrik itxaro izanik.

Txaloak:
Baliabidea, zeinaren bitartez publikoak bere burua ezagutzen duen hautu, gustu oneko eta esna.

Zoriontasun: Norberaren hurbil baina beti gelditu gabe pasatzen den sentimendua.

Zuhaitz: Naturan lausoki inspiratutako hiri-hornigarria.

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude