“Kanpin dendako klabijak baino ez gara eurentzat”

  • Cosme Iturrinoren definizioan, “ehun kilotik gorako morroskoa”, “kanpolarrosa”, “amerikano itxura tristea” duen morroia. Eskerrak Etxeberriak berak sortutako pertsonaia den.

Hasier Etxeberria
Hasier Etxeberria

Hasier Etxeberria, zein liburu ekarri diguzu gaur?
Barkatu, baina eskuak poltsikoetan ditudala nator. Ez nuen uste halako leku eroan hain galdera arrunta egin behar zidatenik.

Egia da, baina Sautrela etorri zait gogora. Hamar urte, 250 programatik gora. Ez nekien gure literaturak hainbesterako ematen zuenik.
Neuk ere ez. Zorionez, txikitatik izan naiz irudimen handikoa: gauzak asmatzea ez zait egiten hain zaila.

Sautrela-n inoiz ikusi dudan elkarrizketarik onena, Pantxikaneko menuba idatzi zuenari egindakoa.
Nola zen Picabiaren hura: inork segi zaitzan nahi baduzu, aurretik joan behar duzu. Norbait zeu imitatzen hasten denean, ematen du edozein herri eta hizkuntzaren parekoak garela, normalak, alegia. Zoritxarrez hori ez da horrela: Wazemank-eko txorimaloen inspirazio-gai izateak ez gaitu erdipurdiko izatetik libratuko.

Zu zeu ere idazlea zaitugu, Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan liburuagatik ezaguna.
Eulien bazka edo Inesaren balada eleberriengatik ezagunagoa nintzela uste nuen, baina tira. Zerua eta infernua ezagutu ditut liburu horrekin. Gurean oso intereseko egin zitzaion jendeari, baina gaztelaniazko argitalpena ez zuen ia inork irakurri. Kanpin dendako klabijak baino ez gara eurentzat, tingladu osoari eusten diogun arren, bakarrik lurrean ondo ezkutuan, trabarik egiten ez badugu gara balios. Bestenaz, soberan gaude.

Iturrino Handiaren hitzak dira sarrerakoak. Nola uzten diezu zure pertsonaiei zutaz horrelakoak esaten?
Idatzi ditudan eleberrietako biztanleek ondo ezagutzen nautela uste dute, eta ausartu egiten zaizkit zernahi esatera, ez diedalakoan sekula ukabilkadarik emango kokotsean, edo labankada gibelean. Euren lekuan nik ez nuke lasai lo egingo: nire esku dago zoriona duten ukituko ala pipiak dizkien begiak irentsiko.

Kazetari, idazle, sukaldarien lagun ere bai. Azken hori zer da, otorduak doan izateko?
Azkarra zara, gero, Watson.

Ziazerbak kreman mahaspasa eta pinaziekin eskatu dizkiot amari iganderako, eta lapikoarekin jo nahi izan nau buruan.
Ez naiz harritzen. Ez dakizu makarroiak tomatearekin eskatzen, mundu guztiak bezala? Bide batez, emango al zenidake zure amaren telefono zenbakia? Emakume zentzuduna dirudi.

Zutabegintzan ere aritu zara, luze. El Mundo-n idaztearena, ordea, berriz esplikatuko didazu, mesedez?
Gazteegia zara hori ulertzeko: Ni El Mundo-n hasi nintzenean idazten, El Mundo El Mundo zen: Ramon Zallo, Javier Ortiz, Mariano Ferrer... O tempora, o mores!

 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Euskarazko literatur sorkuntza sustatzeko doako idazketa tailerra antolatu du Euskal Idazleen Elkarteak

Irailaren 28 eta urriaren 5ean eta 19an izango dira saioak. 16 urtetik gorako euskaldunei zuzenduta dago eta dagoeneko izena eman daiteke Iruñeko Udalera deituta.


Rakel Pardo Perez
“Gakoa galdera da, galdera huts-hutsean”

Zuk, nik eta inguratzen gaituzten pertsona guztiek partekatzen dugun oinarrira jo du Rakel Pardo Perezek (Urdazubi, 1995) bere lehenengo poesia-liburua ardazteko: gizatasunera. Zer esan nahi du gizaki izateak? Zerk ematen digu existentzia, eta zer egin dezakegu emana datorkigun... [+]


“Euskararen patua independentziarekin lotzen badugu, euskarak jai egin du”

Xabier Zabaltza Perez-Nievas historialaria, idazlea eta EHUko irakasleak 'Euskal Herria heterodoxiatik' izeneko liburua plazaratu berri du. Bertan dio Euskal Herria ezinbestean euskara eta euskal kulturaren bidez eraiki behar dela eta horretarako funtsezkoa dela euskara... [+]


2024-08-05 | Behe Banda
Barra warroak |
Argazkirik ez, mesedez

Beti daramat kamera bat gainean, zorrorik gabe poltsan galduta edozein aitzakiapean ateratzeko. Dena argazkitzen pasa dut azkenengo urtea, nire leitmotiv akademiko-politikoa denbora librerik ez den heinean, frenesi basatian zerbait hilezkortu edo. Pilatze ariketa bat izan da,... [+]


Arrats dibertigarria

"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa. 

Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]


2024-07-24 | Euskal Irratiak
Katixa Dolhare: «Frantsesa klaseetan literatura azkar lantzen da baina euskara klaseetan anitzez gutxiago»

"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]


Erasoari aurre egiten

Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]


Mikel Ayllon
“Poesiaren sozializaziotik bueltatuko da literaturaren balio soziala”

Bizkaia Irratiko Irakurrieran literatur saioari agur esan dio Mikel Ayllon idazle eta orain arteko saioaren gidariak. Irailetik aurrera jarraituko ez zuela esateaz gain, gogoeta egin zuen sareetan euskarazko literaturaren egoeraz: "Euskal literatura gero eta homogeneoagoa... [+]


2024-07-10 | Lander Arretxea
“Loturak antsietate eta inpazientzia handiagoz bizi ditu gure belaunaldiak”

Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]


Nola irakurzaletu ikasleak

Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]


2024-06-19 | Itxaro Borda
Isil-isilik

Emazte batek zendua den euskal idazle eta poeta bat akusatzen du, abusuak egin zizkiolakoan, eskolan zebilen nerabe garaietan. Erbia kitzikatzea, arrazoi du Gorka Bereziartuak. Beste edonor izan balitz, afera ez zen isilik geldituko, feministak eta ni barne, salaketategi... [+]


Poesia mailu bat da jaialdia
Literatura ez da ezer arriskutsua, ezta?

Poesia mailu bat da jaialdia antolatu du Azpimarra irakurle taldeak Gasteizko Gaztetxean. Ikasturtean egindako saioetan landu dituzten auziak plazaratu dituzte tailer, solasaldi, errezitaldi zein hainbat erakusketatan. “Garaia kolpatuko duen literaturaren alde” egin... [+]


Eguneraketa berriak daude