Oporretan ere, zaindu zure osasuna

Agian, udako oporraldian kanpora bidaiaren bat egiteko asmoa izango duzu. Gaur egun ez dago aparteko arazorik, baina ez da ahaztu behar bidaiatzeak –batez ere gurea ez bezalako gizarte edo leku batera– aldez aurretik kontrolatu eta aurreikusi ezin ditzakegun egoera eta baldintzekin aurrez aurre jar gaitzakeela. Komeni da informazioa eskuratzea eta neurri egokiak hartzea, osasun-arazo batek udako oporraldiak izorratzea nahi ez badugu.

1. Gidatzekotan, hobe egunez
Gauez, ikusmen-zorroztasunak eta sakontasunaren pertzepzioak behera egiten dute. Luzaroan gidatu behar baduzu, aurretik azterketa oftalmologikoa egitea komenigarria da. 120 kilometro orduko abiaduran zoazela, ikusmen txarrak hamar aldiz handitzen du istripua izateko arriskua.

2. Hoberena, prebentzioa
Osasun agintariek nazioarteko txertaketa planari kasu egitea gomendatzen dute, batez ere lurralde exotikoetara edo garapen bidean daudenetara joatekotan bazaude. Herrialde bakoitzak bere gaixotasun endemikoak ditu. Horietako askorentzat txertoa da neurririk eraginkorrena eta, zenbait kasutan, bakarra.

3. Klase turistaren sindromea
Hegazkinean bidaia luzeak egiten direnean tronbo txikiak sor daitezke zangoetan, denbora luzean geldirik egoteagatik. Horretarako joera nabarmenagoa dute tronbosi-aurrekariak izan dituztenek, antisorgailuak hartzen dituztenek, obesitatea dutenek edo operatu berriek. Asko paseatzea eta arropa estuak –galtzerdiak, esaterako– saihestea gomendatzen da.

4. Elikagaien higienea
Beherakoak izaten dira, normalean, oporrak pikutara joateko arrazoi nagusia, elikagaien eta uraren higiene eskasagatik. Kontrol sanitario eskaseko lekuren batean bagaude, kalean saltzen diren produktuak, muskuiluak, txirlak, janari erdi-gordinak edo arrautza nahiz esne-gaina duten saltsak ez kontsumitzea komeni da.

5. Kontuz urarekin

Zenbait herrialdetan, urak ez ditu betetzen gutxieneko osasungarritasun-baldintzak. Kasu horietan botilako ura edan behar da beti, baina botila gure aurrean ireki dutela ziurtatuz. Izotz puskak ez dakigu zer ur motarekin egin diren, beraz horrelakoekin ere kontu, edari freskagarrien kasuan adibidez.

Azkenak
2025-01-21 | Hala Bedi
Ekaitz Samaniego (All In Da Haus): “Hemen irabazle bakarrak preso politikoak dira”

Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]


Moriartitarrek ere badute Urrezko Danborra

Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.


Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]


Depresioarekin lotutako hainbat gene identifikatu dira lehenengoz, mundu osoko populazioetan

Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.


Migratzaileen aurkako ehiza abiatuko duela hitzeman du Trumpek, larrialdi egoera ezarrita Mexikorekin mugan

"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]


2025-01-20 | ARGIA
Otegi buru, “belaunaldi berri batek” hartuko du EH Bilduren gidaritza

EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.


2025-01-20 | Julene Flamarique
Iruñeko Erorien Monumentua eraistea eskatu dute

Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]


2025-01-20 | Leire Ibar
Ortuzar prest agertu da EAJren buru izaten segitzeko

Abian da EAJren barne prozesua. Lehen fasea urtarrilaren 20tik otsailaren 2ra bitartean egingo da. Gaurtik aurrera, Ortuzarrek alderdiaren buru izaten jarraituko duen erabakitzeko aukera izango dute EAJko afiliatuek.


2025-01-20 | Julene Flamarique
Sunsundegiren aldeko manifestazioa: “Sakanan bizi eta lan egin nahi dugu”

Sunsundegik “produktua eta merkatua” dituela azpimarratu dute Altsasun eginiko manifestazioan. “Nafarroarentzat enpresa estrategikoa” izan daitekeela defendatu dute langileek, eta itxiera “aukera gisa ulertzen ez dutela” ziurtatu.


2025-01-20 | ARGIA
Nazioarteko eskuin muturrak inguratuta hartuko du presidente kargua Trumpek

Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]


2025-01-20 | Leire Ibar
Su-etena indarrean, Israel eta Hamas hasi dira bahituak trukatzen

Igandetik indarrean da Hamasek eta Israelek nazioarteko bitartekaritzarekin adostutako su-etena. Lehen egunean 69 emakume eta 21 nerabe askatu ditu Israelek, horietako bederatzi adingabeak, eta Hamasek hiru israeldar. Gazara laguntza humanitarioko 630 kamioi ere sartu dira.


Eguneraketa berriak daude