Ilargia eta harria

Dani Blanco
Oker ez banago, Juan Mari Bandresek erabiltzen zuen ipuina Franco hil ondorengo lehen mitinetan. “Gazte bat ilargiaz maitemindu zen. Eta bere amodio-gutunak maiteari helarazteko, pentsatu zuen gutunekin harriak bildu eta haiek gorantz jaurtitzea. Ez zen gutun bakarra ilargira iritsi, baina arian mutila bihurtu zen herriko harri-tiratzailerik onena”.

Hau da, helburu ezinezkoen atzetik jarduteak izan lezake saririk. Edota hain maitea dudan Kavafisen poeman bezala: abia zaitez Itakara, han jarri helmuga; baina bidaian ikasiko duzuna, hori da altxorra.

GIROA

Adierazle askok dio euskal tribuaren etorkizunak hausnarketa behar duela: 30 urteren buruan jeltzaleek Ajuria Enea galdu dute eta sozialistek hartu, inoiz baino jende gehiago –baita ezker abertzalean ere– ari da aldentzen borroka armatutik, azken hamarkadetako diskurtso politikoak zaharkitu egin dira denboraren joanean...

Giro ona da ideia eta estrategia berrien bila abiatzeko, ilargiaz maitemindu edo Itakarekin liluratzeko. Arian, harriak jaurtitzen trebatu gaitezke edo itsasoan nabigatzen.

NAZIO/ABERRI

Esan nuen behin irratian zalantzak ditudala nire abertzaletasunaz, eta zalapartatxoa sortu zen. Aberri hitzak duen oihartzun epikoa eta trinkotasun esentziala ez ditut batere gustuko, edozein hizkuntzatan emanda ere. Eta, garrantzitsuago, aurrera egiteko oztopo ere bihur daiteke terminologia. Esaterako, “nazio bat gara eta autodeterminazio eskubidea dagokigu” ideia erabat itxia da, hartu edo utzi bakarrik ametitzen duena, ados nago edo aurka, bai ala ez. Gainera, historiara jo behar da argudiatzeko, eta honezkero jakin beharko genuke historiak ez digula oraina konponduko.

Oso bestelako musika du honako esaldiak: “Independentzia nahi dugu komeni zaigulako, hobeto bizitzeko”.

INDEPENDENTZIA

Hain da baldarra Espainia euskaldunokin, haiengandik askatzeko gogoa pizten duela. Neurri horretan nengoke ni independentziaren alde, ilargi horretaz maitemindu naiteke, Itaka horretara abiatu. Ez hainbeste euskal estatua lortzeko esperantzarekin –estatu balizkoaren bertsio guztiak ez ditut gogoko–, baina bai bidean eraiki dezakegun egitasmo kolektiboak animatuta.

Ze independentzia, egungo Europan, bakarrik lortuko genuke erreferendum bat irabazita. Eta badakigu zer egin behar den erreferendumak irabazteko: diskurtsoak moldatu, ertzak leundu, ilusioa piztu eta lagun asko egin, aurkariak baino gehiago. Eta niri lan hau interesatzen zait bereziki, helmuga bera –estatua/ilargia/Itaka– baino gehiago. Komunitatearen trinkotasuna da niretzat benetako altxorra.
KOMENENTZIA

Eta hauxe dugu komunitatea trinkotzeko itsasgarria, gehiengoak eraikitzeko giltza. Historia, kontzientzia eta militantzietatik haratago –ez horiek gabe, ez horiekin bakarrik– gehienoi komeni zaigunaren inguruan bihur gaitezke gehiengo. Eta ez dezagun ahantzi: gehiengoak ematen du hegemonia, eta hegemoniak biziraupena.

Horretan eman behar genituzke denbora eta indarra: aztertzen zer den, inporta zaizkigun gauzen artean, besteei komeni zaiena. Adibide bat, azaltzeko Katalunian latinoen hizkuntza hautuan nola txerta daitekeen komenentziaren ideia. Gaztelaniara bultzatzen dituzte katalanaren aurkakoek, hizkuntza komunaren diskurtsoarekin. Katalan zaleek buelta eman diote argudioari: “Gaztelaniaz, beti izango zara haientzat sudaca bat. Aldiz, guretzat, parles català, ets català. Komeni zaizu katalana”.

Esaterako.

Azkenak
Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Eguneraketa berriak daude