Tintini kontu eske

Tintin
Tintin
Brusela, 1929ko urtarrila. Georges Rémi Hergé (1907-1983) marrazkilaria Tintin  pertsonaiaren lehen abenturak, Tintin sobieten herrialdean, argitaratzen hasi zen emanaldika. Komikiaren atalak Le Petit Vingtièmen eman zituen, Vingtième Siècle egunkari katolikoaren barruan Hergék berak sortutako haurrentzako gehigarrian. Sobietarren aurkako lan hark berehalako arrakasta izan zuen eta pertsonaia jaioberria komikiaren historiaren izar nagusietakoa bilakatu zen.

Handik hamaika urtera, 1940ko udaberrian, alemaniarrek Belgika okupatu zuten. Nazien inbasioak eragin handia izan zuen, oro har, loratzen ari zen belgikar komikigintzan, eta bereziki Hergéren ibilbidean.

1942an AEBk Bigarren Mundu Gerran sartzea erabaki zuenean, alemaniarrek estatubatuarren komikiak debekatu zituzten okupatutako herrialdeetan eta, beraz, Belgikan. AEBkoa zen munduko komiki industria garatuena eta nazien erabakiak hutsune handia utzi zuen merkatuan. Hutsune hori betetzeko belgikar komikigileen lana sustatu zen, Edgar P. Jacobs, Jijé, Willy Vandersteen eta, noski, Hergérena. Hala, debekuari esker jauzi handia egin zen Belgikako marrazkilarien profesionalizazioan eta haien uztaren hedapenean.

Alemaniarren inbasioaren ondorioz, Vingtième Siècle egunkaria itxi egin zuten, baina Tintin ez zen luzaroan geldirik egon. 1940ko urrian bertan Le Soir egunkarian agertu zen, nazien propagandak germanofobia arintzeko eta anglofilia deuseztatzeko tresna gisa baliatu zuen agerkarian.

Bigarren Mundu Gerran Tintinen merkatua asko zabaldu zen. 1939an 34.000 album saldu zituen; 1940 eta 1945 bitartean, herrialdea nazien kontrolpean zegoenean, 324.000ra iritsi zen.

Gerra amaituta, ordea, kritika gogorrak jasotzen hasi zen. Hergéri naziekin kolaboratzea egotzi zioten Le Soir-entzat lan egiteagatik, eta arrazistatzat ere jo zuten, gerra aurreko Tintinen abentura bat oinarri hartuta. Tintin Kongon (1931) lanaren jatorrizko bertsioan  Hergék afrikarrak gutxietsi zituen: pigmeoak giza zoo batean ageri dira eta bertako biztanleek elefanteek baino frantses kaxkarragoan hitz egiten zuten. Garai hartan, Kongo Belgikako kolonia nagusia zen eta Hergék garaiko pentsamoldea islatu zuela esanez babestu zuen bere burua. Nazien aldeko ustezko jarrera gezurtatzeko, berriz, hauxe bota zuen: “Nire lana baino ez nuen egin, meatzari batek, tranbia kobratzaile batek edo okin batek bezala”.

Azkenak
2024-12-13 | Julene Flamarique
Espainiako enpresarik handienetan, zuzendari exekutiboen soldata batez bestekoa baino 118 aldiz handiagoa da

Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]


Emakume zientzialariek esperientzia okerragoa dute komunikabideetan eta sare sozialetan

Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]


Autonomia, urrats berria

EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.


2024-12-13 | Euskal Irratiak
Ardien mihi urdinaren eritasunaren ondorioei elkartasunez ihardetsi nahi die ELBk

ELB sindikatuak ardien mihi urdinaren eritasuna pairatu dutenendako elkartasunera deitzen du. Abendu hastapenean,departamenduko 650 ardi etxalde hunkiak izan dira. Kasu zenbaitetan, hamarka ardi galdu dituzte hazleek, bereziki marroak. Etxalde batzuek erraterako marroen %80... [+]


Analisia
Katxondeoa gizonena da

Oso gertu daude, praktikan, “gaur egun ezin da ezer esan” dioen koinatua eta “aske naiz nahi dudana egiteko” esaten duen ustezko progrea. Ustezko askatasuna. Ustezko ustezkoa. Demokraziak parekatu behar zituen gizakiak, eta sare sozialek, komunikazioak... [+]


Foru Parlamentuko atean izandako istiluetan parte hartu zuten hemeretzi nekazari zigortu dituzte

Osoko bilkura egiten ari zelarik ganbera barrura indarrez sartzen saiatu ziren nekazariak. Akordioa lortu dute fiskaltzarekin instituzioen kontrako eraso delitua saihesteko.


2024-12-12 | Nicolas Goñi
Plastiko kutsadurari buruzko gailurraren porrotak kudeaezin bihurtu dezake

Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]


2024-12-12 | Leire Ibar
Osakidetzako oposizioen filtrazioen ikerketa errudunik gabe itxi du epaileak

Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.


Kalitatezko hezkuntzaren aldeko eserialdia egin dute Iruñeko Hezkuntza Departamentuaren sarreran

Arratsaldeko lehen orduetan, 14:30ak aldera, Nafarroako ikastetxe publikoetako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
“Kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzeko eskatu diote ETBri

Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]


Jaja Wachukuk ez zuen lo hartu

New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]


Europako datu zentro handienetakoa Araban: zein dago proiektuaren atzean?

Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
Iruñeko auzo guztietan euskarazko murgiltze eredua duten haur eskolak ipintzeko eskatu diote udalari

Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


Eguneraketa berriak daude