Utikan zezenketak
Serolo-ren eskaintza baino hobea izanik, Nuevo Desarrollo de Anoeta izeneko enpresak lortu du antolatzeko baimena. Zenbatetan? 10.100 eurotan.
Zein torero etorriko den eta gainerakoak, dena prest.
Illunberen bultzatzaileek arnasa hartu eta ozenki egin dute oihu: “Olé!”
Eskuindar espainolistek (Donostian ez urri) arnasa hartu ahal izan dute. Badakizue: “Ni una ciudad española sin Plaza de Toros, ni una celebración popular sin Fiesta Nacional”. Noski!
Batzuek aitzakia ere aurkitu dute. Zezen Plazan herri kirolak ere ospa daitezke: harri jasotzaileak, bertsolariak, aizkolariak, trontzalariak. Pilotalekuak, frontoiak herri kirol horiek burutzeko leku egokiagoak direla ahaztu zaie.
Kolore politikoa hartu du eztabaidak. Hots, dirudienez, Aralarrek ez bestek salatu du erabakia. Gainerako talde politikoak ados nonbait... Fiesta Nacionalaren aldeko berriak paroxismoraino eraman bide ditu. Fiesta Nacionalik gabe... horixe bai asperraldi jasangaitza!
Baina, denaz gain, edo aurretik nahiago bada, hau dago: zezenketa basakeria hutsa dela, animalia bat heriotzaraino torturatzea ankerkeria gupidagabea dela, eta erabateko krudelkeria.
Hala ere, “corrida presiditzen” topatu izan ditugu, lasai, gure udal eta autonomi agintariak, zezenaren odola borbor isurtzen hondarra gorritzen den artean... Arrazoi aski, gure ustez, agintari horiek gaitzesteko.
Behin joan nintzen 1941ean –12 urte nituen– aitarekin Txofreko Plazara.
Eta astakeria hura ikusita ez dut sekula ere zezenketarik berriro ikusi. Eta ohoretzat daukat marka hori.
Pikadorearen “faena”ren ondorioz odola ahotik botatzen ikusi nuen zezena, izugarrizko sufrikariotan akabatzen. Ezpataz azkeneko kolpea anitza izan zen, zezena ez baitzen hiltzen. Azkenean hil zen gizarajoa, eta arrastaka eraman zuten, hondarrean marka gorri bat utziz. Orduan Pasodoble torero alai (?) bat jo zuten, eta horrela amaitu zen balentria nazkagarria.
Hala ere gure aita ez zen zezentzalea. Politikaz Azaña maite zuen. Zergatik eraman ote ninduen korrida bat ikustera? Ez dakit.
Hain zuzen aitarengandik ikasi nuen nik Eugenio Noel nor zen.
Madrildarra (1885), makina bat lan egin zuen Noelek zezenketak debekarazteko. Hamaika artikulu eta liburu argitaratu zuen zezenketak erauzteko. Guztiz ozenki maixeatu zituen flamenkismoa, txulaponeria, oso espainola den arkeria antifeminsta.
Pan y Toros liburuak (1924) eskandalu gaitza sortu zuen eskuindar espainiarren artean. Alfonso XIII ere kritikatu zuen: El Rey se divierte. Eta 1936ko Cruzada hasi baino hiru hilabete lehenago hil zen Bartzelonan .
Gure aita ados zen Noelekin.
73 urte joan dira geroztik. Baina hark ereindako hazia ez da Espainian garatu.
Eta gure Euskal Herri honetan ere ez. Ondikotz!
Zezenketak? Utikan!
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
"Etorkizuneko zubiak" eraikiz, azpimarratu dute "garai nahasi hauetan" euskararen aldeko aldarriak ozen entzun behar direla aurrerantzean: "Bada garaia euskarari dagokion tratamendua, lekua, emateko".
Larunbatean hamarnaka milaka herritar manifestatu dira Berlinen eta Alemania osoan. Otsailaren 23ko hauteskunde orokorren atarian, gainontzeko alderdiei eta bereziki CDU alderdi kontserbadoreari exijitu diete AfD eskuin muturreko alderdiarekin harreman oro eteteko.
Green Capital enpresak ahoz jakinarazi dio Zizurkilgo Udalari Ezkeltzuko proiektua "behin betiko bertan behera uzteko erabakia". Udalak positibotzat jo du erabakia, "zalantza handiak sortzen baitzituen ingurumenari, paisaiari eta ondareari eragingo lizkiokeen... [+]
Manifestazio jendetsuak egin dituztean larunbatean Argentinako hainbat hiritan. Javier Milei presidenteak "pedofilo" deitu ditu LGBTIQ+ pertsonak Davoseko Munduko Ekonomia Foroan.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
Vox alderdi faxistak Iruñeko Arrotxapea auzoan "informazio-mahai" bat jartzeko asmoa iragarri zuen, eta "kaleetan faxistarik nahi ez duen" langile-auzo anitz baten gaitzespenarekin egin dute topo. Berriozarren ere izan dira VOXekoak, eta bertan ere... [+]
Duela hemeretzi urte berpiztu zen libertimenduen usadioa Donibane Garazin. Antton Lukuk abiatu zuen mugimendu hori, eta bi hamarkadetan, Ipar Euskal Herriko herri desberdinetara ez ezik, Hegoaldera ere hedatu da.
70 urteko emakume bat eta bere biloba bota zituzten euren etxetik, baina hura bereganatu dute berriz. Etxea defendatzeko konpromisoa azaldu du Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatu Sozialistak.
Guardianeko enpresa batzordeak eta SOS Aiaraldea plataformak deituta, mobilizazio jendetsua egin dute Laudion, Laudioko lantegiaren itxiera salatzeko. 2.000 herritar baino gehiagok giza-katea egin dute lantegia inguratuz.
Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.