Biolento baten liburua

  • Hasier Larretxea ::Azken bala (La última bola)

    Poin de Lunettes

    Orrialdeak ::104

    prezioa ::12€

Azken bala (La última bola)
Azken bala gatazka sakon baten isla da. Kanpoko gatazkek sortutako barne-pitzadurak ageri-agerian jarri ditu idazle baztandarrak liburu honetan. Poeta garai konkretu batean ei da poeta, eta Larretxeak hainbat arantzari buruz idazteko beharra sentitu du orain. Ez lehenago, ezta geroago ere, ezpada orain. Eta horrek freskotasun handia eman dio liburuari.

Krisi pertsonal baten zantzuak ageri dira nahinon, eta karga pisutsu hori gainetik kendu ahala irakurleari pasatzen dizkio Larretxeak tristura, dezepzioa eta herra. Poesia humanoa da, poesia lirikoena bezain humanoa, baina halabeharrez idazlearen alde edo kontra lerratuko zara: Larretxeak ez du ia ezertan amore eman. Liburu hau ez da hitzen aterpe bat, euripean eta biluzik irakurri behar da. Eskertzen dira halakoak, poema sano konprometituek adore handia eskatzen dutelako. Seguru gogorra egingo zitzaiola idazleari berari ere “egia” hori azalera ekartzea, kontuan harturik egia ez dela bakarra, eta ez dakartela egunkariek.

Baina gauza bat izan ohi da iluminatuaren adorea eta beste bat eraginkortasuna. Arrakasta edo porrota neurtzea ez da, kasu honetan, batere erraza. Zelan identifikatu azertu lirikoa edo akatsa, hotzean irakurtzen duzunean beroan idatzitakoa?

Larretxea poeta itzela dela ezin uka daiteke. Idazkera elegante eta bortitzarekin mezua helaraztea lortu du: “Erre ezazu autobusa./ Erre, kutxazain automatikoa./ Erre, zaborrontzia./ Erre ezazu auzo guztia./ Herria, hiria./ Basoa.// Su horretan zu erre baino lehen”. Poesiaren exijentziak, ostera, astunak dira ideologien exijentzien aldean. Gezurra egia bezain eder esateko poesiaren gaitasun osoa menperatu behar da, eta horretan Larretxea sinpleegi aritu da maiz, pobreegiak egin zaizkit zenbait azalpen, xehe eta zehatz eta garbi idazteari uko egiten duela ematen du batzuetan: “Egin zenuena/ eginen ez bazenuke// Ihart semearekin egonen zinateke/ egunero jostatzen”.

Gertatzen ari dena kontatu eta sentitzen dena esan, horiek dira Azken balaren klabeak. Interesatuki askok kontrakoa adierazi duen arren, liburua ez da bakearen aldekoa. Izatekotan, norbere egia intimoaren aldekoa da. Gardena eta biolentoa. Purifikazio oro bezala, literarioki arriskutsua. Hitza hartu du Hasierrek, ordea, jakitun hitza ez dena hustasuna dela, hitza ez dena isiltasuna dela, eta isiltasuna sano kaltegarria dela.

Azkenak
Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du apirilaren 6rako Baionan

Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]


Trumpen Gazarako proposatutako garbiketa etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Eguneraketa berriak daude