Hizkuntzaren industria euskal negozioa ote?

Joxerra Aizpurua
Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Industriako jarduerek salgarria den zerbait ekoizten dute, batzuetan kate bateko azken produktua da, baina askotan katebegi bat baino ez da izaten. Hizkuntzaren industriak aipatu bi produktu-mota ekoizten ditu; batzuetan hizkuntza bera, hizkuntzaren inguruko teknologia edota itzulpenerako tresnak dira, baina produktu edo zerbitzu bat saltzeko edo eskaintzeko katebegiak ere, euskara edo espainola ezagutzen ez duen atzerritarra medikura joatean elkarren arteko komunikazioa erraztuko duen tresna edo zerbitzua adibidez.
 
Testu-prozesatzaileetan ditugun zuzentzaile ortografikoak edo enpresa batera deitzen denean “administrazioarekin hitz egiteko sakatu 1” esaten duen makina dira aplikaziorik arruntenetakoak, baina horiek negozio posible baten adarrak baino ez dira. Emigrazioak eta globalizazioak hizkuntza-zerbitzuen bultzatzaile dira, jendearen komunikaziorako eta ulertze-beharrak batetik eta produktuak gizarte eleaniztun batean kokatu behar izateak bestetik, gero eta tiradizo handiagoa eragiten baitute hizkuntza-zerbitzuen alorrean.
 
Euskal Herrian aspaldiko kontuak dira hizkuntzaren industriaren inguruko burutapenak. Orain hiru hamarkada euskara industrian erabilgarri izateko urratsak ematen hasi zirenetik gaurdainoko epean enpresa eta talde ugari antolatu dira euskara eta gainerako hizkuntzen arteko konexio-bideak indartu nahian. Gainera, euskarak beste hizkuntzekiko duen egitura desberdina dela eta, beste hizkuntzetan ez bezala teknologia bereziak garatzera bultzatu ditu gure ikerketa-enpresak eta horrek abantaila konpetitiboa ekar diezaguke; baina aitortu beharra dago jarduera horiek ez direla orain arte industriatzat hartu pertsona eta erakunde askoren baitan.
 
Gipuzkoako Foru Aldundiarena izan da hizkuntzaren industria industriatzat hartzeko ezagutu dudan ekimen garrantzizkoenetakoa garrantzizkoena izan ez bada.
 
Gipuzkoatik abiatuz, bertan baitugu hizkuntzaren industrian aritzen diren enpresa sorta dibertsoena, posible al da gure hizkuntzaren industria Europan zein mundu mailan estrategikoki kokatzea? Galderaren inguruan hizkuntzaren industrian egindako azterketarik sakonena egiten ari dira inplikatutako eragile asko.
 
Ez dakit zein emaitza aterako den eta beraz ez zait zilegi iruditzen aurreiritziekin hastea. Ingrediente onak egon badaude, esperientzia eta gaztetasuna, enpresa desberdinak eta sektore anitzekoak, amets egiteko ahalmena... eta industriatzat hartzeko eman beharreko urratsen inguruko kontzientzia orokorra ere bai.
 
Hurrengo baterako, beraz, emaitzen inguruko iritzia.

Azkenak
Usansolon herritarrak kexu dira erdigunea tren geltokirik gabe uzteko erabakiaren aurrean

L5 lineak Euskotrenen ibilbidea aldatuko du, eta geltoki batzuk eraitsiko dituzte, tartean Usansolokoa. Trenaren ibilbidea lurperatuko dute eta beste geltoki batzuk gehituko dituzte. 2022an, Eusko Jaurlaritzak linea horren jatorrizko proiektua aldatu zuen Usansoloko geltokia... [+]


Gasteizko txosnagunea arriskuan dagoela salatu dute, Aldundiak TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituelako

Gasteizko jaiak hasteko aste gutxi falta direla, Gasteizko Txosna Batzordeak urgentziazko prentsaurrekoa eman du, salatzeko Arabako Foru Aldundiak txosnetan TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituela. "Parekatu egin nahi dituzte txosnak eta irabazi ekonomikoa helburu duen... [+]


Munillaren adierazpen homofoboek kritika erauntsia eragin dute berriro

Jose Ignacio Munilla gotzainak enegarren aldiz erakutsi du bere homofobia, homosexualitatea “sendatzeko” terapiak defendatuz. Valentzian irakasle bat harrapatu dute ikasleekin birmoldaketa homosexualeko terapiak egiten, eta Donostiako apezpiku ohia bere alde atera... [+]


2024-07-17 | Gorka Menendez
Zenbateraino izan behar dira txikiak nekazari txikiak?

Gaur egungo ezker mugimenduaren zati handi batek, intuitiboki bada ere, eskala txikiko nekazaritza aldarrikatzen du zalantza askorik izan gabe. Hala ere, txikitasunaren aldarrikapen horrek baditu bere kontraesanak: tamaina txikiko ustiategi batek, definizioz, ezingo du elikagai... [+]


Euskaldunak

Eusko Jaurlaritza berriko bozeramaile Maria Ubarretxenak lehenengo elkarrizketa Euskadi Irratiari eman zion. Solasaldian asmoez jardun zuen, kontu orokorrak adierazi zituen, ezinbestean, gobernua martxan jarri berri zegoelako. Adeitsua izan zen tonua kazetari eta eledunaren... [+]


2024-07-17 | Iñaki Barcena
Ekofaxismoa al datorkigu?

Kapitalismoak sortutako krisi ekosoziala ondoez globala ari da eragiten planeta osoan. Baliabide material eta energetikoen "gailurrek", hazkunderako eta metaketarako mugak ezarriz, natura eta gizartearen arteko desorekak ekartzen dituzte. Estraktibismoaren gurpil... [+]


Defendatu behar duguna

Ikasle batek erran zidan, behin, testu bat aztertzen ari ginela: “Pertsonaia eri da: geldi-geldia pentsaketa ari da bere buruan”. Bistan dena, erranaldi horrekin, gaizki adierazi zuen gogoan zuen iruzkina, erran nahi baitzuen pertsonaiaren ezontsa nabari zela haren... [+]


2024-07-17 | David Bou
Agur esaten ikastea

Zerbaiti edo norbaiti agur esatea abandonuarekin, amaierarekin eta, azken batean, dolu-prozesuarekin lotutako ekintza izan ohi da. Seguru noizbait esango zenutela –edo norbaiti entzungo zeniotela– “ez zaizkit agurrak gustatzen” esaldi tipiko eta topikoa... [+]


Bego Ariznabarreta Orbea. Gerrarik ez
“Gure aurrekoek bizitako gerraren traumak eta sintomak ditugu oraindik”

Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]


2024-07-17 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hemengoa

Ordenagailua itxi, txankletak jantzi, eguzki-kremaz laztandu. Nora zoaz oporretan? Oporrak egitea nonbaitera joatea dela normalizatu dugu, deskantsuak distantzia behar duelako, diogu. Eta bidaia egitean, turista bilakatuko gara, izendapen aldaketak deserosotasun bat sortzen... [+]


Materialismo histerikoa
Txatarra

Usainak keinuren bat eskatzen zuen, baina berak egin ez zuenez (ezin zitekeenez beste usainik espero), besteok ere ez. “Ez, ez, ez daude denak. Bizirik dirautenen atalik ez dago, ez dut inor bizirik utzi, adibidez, ezpainik gabe (ikusi dituzue? Horiek perfektuak iruditzen... [+]


Aitor Cevidanes
“Akainak gaitza kutsatzeko denbora behar du, egunean bertan kenduta ez dago arriskurik”

Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]


Gorputz hotsak
“Dragon Boat-arekin gorputzarengan geneukan konfiantza berreskuratzen dugu”

Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]


Eguneraketa berriak daude