Mexiko, urdeak eta surrealismoa
Sikario eta hiltzaileek Ama Guadalupekoari otoi egitea normala da, beharbada. Baina gaizkileen otoitza barkamena eskatzeko beharrean laguntza eskatzeko izatea… hori lagunok surrealista xamarra bada.
Mexikarrak, oro har, kolonietako delinkuente espainolen araudietara moldatutako seme-alabak dira. El choro mareador delakoaren herrialdean deabru guztiak zintzoak dira, errukitik abiatzen dira azpijokoak eta maite zaituztelako kentzen dizute “sobran” duzuna.
Mexikoko surrealismo horren atzean pobrezia dago. Eta pobreziak sutzen duen “el que no tranza, no avanza” pentsaera bihurria. Horren arabera, Mexikon espazioa ez da euklideoa. Beti dago bihurguneren bat bidean, okerren bat narrazioan, ulertezinen bat elkarrizketan, egoera surrealista egiten duena.
Pandemiaren kontura, Mexikoko zabortegietan milaka urde hazten dela ere ikusi dugu. Irudiok ikusita, normala iruditzen zaigu inguru horretan urdeak gaixotzea.
Irtenbidea urde haztegi horiek ixtea bezain erraza dela pentsatu baduzu, ordea, gogoan hartu beste hau ere: urde-jabeek zabortegi horietan hazten dituzte urdeekin batera euren haurrak.
Eta, inportanteago, askotan gure iritzien atzean gure zilborra gordetzen dugu. Urde gripeak txertoa baduela jakin dugunetik pandemia ez zaigu interesatzen. Hemendik aurrera gaixotasun horrekin txiroak bakarrik hilko direnez, alarmaren bolumena jaitsi egin dugu. Gu ez gara surrealistak, gu “razionalak” gara, eta zabortegi batean urdeak eta haurrak ikusi eta urdeak handik atera ditzatela eskatzen amai dezakegu.
Pobrezia gainditzen ez bada, Mexikok kontrolagaitza izaten jarraituko du. Mexikar gehienen bizimodua herrialdea kontrolagaitza izatearen menpe dagoen bitartean, Mexikok surrealista eta kontrolagaitza izaten jarraitu beharko du.
Gainera, DF ere hor dago, Hiria, masa urbano infinitu hori. Eta DF ez da inoiz garbia, higienikoa edo osasuntsua izango. Hiri zikina, pilatua eta kutsakorra izango da halabeharrez. Kontrolaezina, berez.
Mexiko ez da Irak, ez dago insurgentzia antolatu bat, baina Mexiko surrealistak bere erara matxinatzen jarraitzen du. Eta dirudienez, azkenik lortu dute pobrezia arnasten dugun airean ipintzea.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]