"Denbora kontra dugu, Administrazioak ondo daki"

  • Donostia, 1973. Gipuzkoako Errausketaren Kontrako Herri Plataformen Koordinadorakoa da. Hondakinen Legea aurrera ateratzeko lanean ari dira premisa nagusi batekin: “Zaborrarena guztion arazoa da, eta herritarren konpromisoa eta lana eskatzen du”.
Unai Agirre
Unai AgirreDani Blanco
Zubietako Alamandegi etxea errausketaren kontra daudenen zentro neuralgiko bihurtu da, han egiten ditu bilerak Gipuzkoako Errausketaren Kontrako Herri Plataformen Koordinadorak. “Orokorrean 12-14 herriren ordezkaritza biltzen da hemen” dio Unai Agirre zubietarrak, koordinadora horretako bozeramaleak. Karpeta, foileto eta afixen artean erantzun die Argiaren galderei.

Koordinadoraren ibilbidea laburra bezain bizia izan da. 2003an eman zituen lehen pausoak, Urnietan erraustegia jartzeko asmoa ezagutu zenean. Gero, kokapen hori dantzan ibili da eta horregatik dio Agirrek, herriak joan herriak etorri, “Gipuzkoa erdia” pasatu dela koordinadoratik.

Azkenean, erraustegia Zubietan eraikiko zela erabaki zen behin-betiko, ez ote du horrek beste herrietako jendea desmobilizatu? “Zenbait herritan nabaritu da desmobilizazio hori, baina beste herri batzuetan alderantzizkoa gertatu da. Orain indar askorekin gaude berriz, eta gure dinamika beste erronka batek jan du: Lege proposamenak”.

Zer da, zehazki, Lege proposamenak dioena?


Gaur egun hutsune legal handia dago zaborren gaiarekin. Legerik ez dagoen bitartean, administrazio bakoitza okurritzen zaiona egiten ari da, batean erraustea, bestean zabortegia... Guk nahi duguna da ikuspegi homogeneoa izatea EAE guztiarentzako, eta ikuspegi hori da zaborra gutxitzearena. Lege honek argi eta garbi esaten du zaborrik ez dela erraustuko eta horren ordez gaikako bilketa intentsiboa planteatzen du.

(...)


Horrek esan nahi du materia organikoa eta birziklatu daitekeen guztia biltzea. Sistemak badaude, atez atekoa, adibidez.

Hondakinen Lege proposamena aurkezteko behar diren 30.000 sinaduratatik 20.000 baino gehiago bildu dituzue jadanik. Zuen aurreikuspenak bete dira?


Jende aldetik bai. Sinadura bakoitzak 3 minutu behar izaten ditu eta batzuetan gu ere urduri jartzen gara jendea ilaran zain ikusten dugulako. Alde horretatik jendeak animoak eman dizkigu. Ez genuen uste, inolaz ere, bilketa hain poliki joango zenik, konturatu gara 30.000 sinadura biltzea izugarrizko lana dela.

Azken hogei urtetan horrelako herri ekimen legegile gutxik egin dute aurrera. Agian hori bada horrek duen zailtasunaren erakusgarri.


Ekimenak oso zabala izan behar du ongi ateratzeko eta horretarako diru asko behar da, bai komunikabideetan propaganda jartzeko eta beste edozertarako. Momentu honetan desplazamenduak eta horrelakoak gure poltsikotik ordaintzen ditugu.

30.000 sinadura biltzeaz gain, ikusten ez diren tramite gehiago egongo dira atzean, ezta?


Bai. Lehenengo Lege proposamena egin behar da. Hasi eta ez genuen bukatzen, hilabeteak pasa genituen horri bueltak ematen. Gero talde eragile bat sortu behar da, Eusko Legebiltzarreko mahaian aurkeztu, hauteskunde batzordeari eman, aurrekari penalik ez dugula egiaztatu, sinadurak errebisatzeko fede-emaile egin... Sinaduretara iritsi arte sekulako lana zegoen.

Eta orduan, beste aukera batzuk egonda, zergatik erabaki zenuten Legea aurkezteko bide hori?


Aukera bazegoen alderdi politikoren batek Lege proposamena aurkezteko, baina batek aurkezten duenean beste alderdiak ez du onartzen. Guk nahi genuen gure proposamena izatea; atzean 30.000 sinadura edukitzea babes handia da edozein aldarrikapen egiteko.


Katalunian, atez ateko bilketaren aldekoek esan izan dute, “politikakeria” albo batera utzi behar dela horrelako kontuetan...


Katalunian udalerriak izan dira gaia aurrera eraman dutenak eta ez alderdi konkretuak, hori oso inportantea da. Han izan ginenean ikusi genuen oso ondo egin zutela hori, borroka politikoetatik kanpo zegoen zaborraren gaia.

Sinadura guztiak biltzeko luzapena eskatu duzue. Zer arrazoi eman duzue horretarako?


Tartean hauteskunde kanpaina izan da eta denak buru-belarri sartu dira komunikabideetan, zailtasun handia izan dugu propaganda jartzeko eta gure berri emateko. Eta bestalde, txorakeria bat dirudi, baina sekulako eguraldi txarra egin du, inoiz baino gehiago busti gara.

Norbaitek pentsa dezake luzapena eskatzea babes faltaren sintoma dela...


Pentsa dezake, baina luzapena onartu badigute benetako zailtasunak izan ditugulako izan da.

Aipatu dituzun zailtasun horiei aurre egiteko zeinen babesa izan duzue? Nola antolatu duzue bilketa?


Oso eskertzekoa izan da sindikatu gehienen babesa, benetan saiatu dira sinadurak biltzeko lanean, delegatuen bidez eta abar. Errausketaren kontrako plataformak ere egon dira herrietan sinadurak biltzen, unibertsitateetan ere izan gara...

Esan liteke auzoz auzoko bilketa egin duzuela, Hondakinen Legearen filosofiari berari jarraituz; herritarren parte-hartze eta ardurarena, alegia.


Badago premisa bat inoiz ahaztu behar ez dena: zaborraren kontua guk denak sortzen dugun arazoa da, eta bakoitzaren konpromisoa eta lana eskatzen du. Ezin dugu pentsatu Administrazioak konponduko duenik, Administrazioak baliabideak jar ditzake, baina herritarren lana izango da hau, sinadurak biltzea bezala.

Lege proposamena egiteko Kataluniako legedia hartu duzue oinarri. Eredua al da zuentzako?


Eredu bat da dudarik gabe. Hala ere, oso lege interesgarria iruditzen zaigun arren, guretzat motza geratzen da. Katalunian 5.000 biztanletik gorako udalerriei behartzen zaie bilketa intentsiboa egitera, guk harantzago joan nahi dugu eta udalerri guztiek egin behar dutela proposatzen dugu.

Orduan, zer izango gara, frogarako saguak?


Ez. Proposatzen dugun sistema munduko toki askotan aplikatzen da: Italian, Bruselan... Baina horietan legeak ez du esaten errausketarik ezin denik egin, udalerri batek dena birziklatzen du eta ondokoak erraustegira botatzen ditu zaborrak... Hori alferrikako saiakera da.


EAE osorako ekimena da zuena. Baina Gipuzkoako koordinadoratik sustatu izanak, ez ote die beste probintzietakoei pentsarazi “Gipuzkoako arazoa” dela honakoa?


Gai honen inguruko borrokarik ia ez dago Araban, eta Bizkaian lehen bazegoen, baina orain asko moteldu da. Azken finean familia daukagu, lana... ezin dugu urteetan borrokan aritu eta hori Administrazioak ondo daki; errausketaren alde daudenek denbora beti euren alde dute. Bestalde, Nafarroako jendea hurbildu zaigu, baina zoritxarrez, oraingo zatiketarekin nafarrek ezin dute sinatu.

Hauteskundeetan alderdi politiko zenbaiti eskatu zenieten euren jarrera definitzeko. Pasa dira hauteskundeak, erantzunik jaso al duzue?


Ez, inolako erantzunik ez. Dena den, Parlamentuko mahaiko alderdiak ados zeuden horrelako ekimen legegile bat aurkeztearekin, horregatik onartu zuten. Orain eztabaidatzen eta posizionatzen hasi behar dugu edukiaren inguruan, ez bakarrik horrelako lege bat aurkeztea egokia ote den, baizik eta ea babestuko duten edo ez. Oraindik ez gara lan horretan hasi, luzapena eman digute eta lehenik ahalik eta sinadura gehien bildu behar dugu.

Legea eztabaidatzen bada, aurrera aterako den esperantza duzue?


Espero dugu bertan agertzen diren gauza asko aurrera ateratzea. Ez dugu ahaztu behar EAE izan litekeela errausketarik gabeko erkidego bat, zaborraren hiru laurdenak birziklatuko dituena. Benetan lege hori ateratzen bada borroka hau irabazita daukagu eta gure osasunak eta ingurumenak eskertuko dute.
Atez ateko sistema: %76,08 birziklatzen du Usurbilek
Usurbilen zaborra bananduta biltzeko atez ateko sistema martxan da jadanik eta arrakasta izan du: birziklapen tasa %28,42tik %76,05era pasa da eta gertu daude hasierako %80ko helburua iristeko. Gainera, zabor organikoaren kalitate ona nabarmendu dute udal agintariek (%98ko purutasuna).

Unai Agirre Gipuzkoako errausketaren kontrako koordinadorako bozeramalearentzat “gaikako bilketa intentsiboa lortzeko sistemarik onena atez atekoa da. Esperientziak esaten du bosgarren edukiontziarekin (organikoak biltzeko Gipuzkoako Diputazioak sustatua) bildutako zabor organikoa erdira jaisten dela eta konpostaren kalitatean ere arazoak daudela”.

Herri bakoitzera egokitu

Gipuzkoako beste zenbait herri ere atez ateko bilketarekin hastekoak dira. Agirreren iritziz, sistemak moldagarria izan behar du: “Ez da berdina Katalunian edo Usurbilen egiten dena, edo laster Gipuzkoako beste herri batzuetan egingo dena, bilketa toki bakoitzera egokitu behar da. Hernanin laster hasiko dira eta uste dugu ondo egingo dutela; espero dezagun herritarrek behar bezala erantzutea, azken finean ez delako lan gehiago, ondo antolatzea baizik”.

Azkenak
M8an faxismoaren kontra eta aliantza feministen alde egingo du Euskal Herriko Mugimendu Feministak

Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra... [+]


M3moria Auzolana ekimena sortu dute, Martxoak 3ko grebekin loturiko objektuak eta testigantzak biltzeko

Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.


12-18 urteko ikasleak zaintzaz gogoetatzen jarri ditu Euskadiko VII. Olinpiada Filosofikoak

Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]


Punto de Vista: mundua pantailan ikusteko beste modu bat

Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]


PSNk AHTaren Gasteizko lotunearen alde egin du, Ezkiokoa ez dela “bideragarria” argudiatuta

"Gasteiztik egin ezean, ez da egingo", adierazi du PSNren bozeramaile Ramón Alzorrizek. Kontra azaldu dira Geroa Bai, UPN eta PP.


CAFek Jerusalemgo tranbiaren proiektua utz dezala eskatzeko manifestaziora deitu du BDZk

Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.


Famili'on egonaldi ibiltaria aurkeztu dute lehendabizikoz Baionan

Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.


Hamahiru urte eta erdiko kartzela zigorra ezarri diote Mario López Gernikako saskibaloi entrenatzaileari

Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.


25 urtez 300 haur bortxatu zituela aitortu duen zirujauaren aurkako epaiketa hasi da Frantzian

1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.


2025-02-25 | Angula Berria
Iratxe Sorzabal preso politikoaren absoluzioa eskatu dute Irunen

Iratxeren Bidasoaldeko Lagunak ekimenak deituta, dozenaka lagun kalera atera ziren atzo Iratxe Sorzabal preso politiko irundarraren absoluzioa eskatzeko eta behingoz etxera ekartzeko, torturak salatzeaz gain.


Paxkal Indo
“Apaizek jipoitzeko beldurrez, isiltasunak sekulako lekua zuen Betharramen”

Azken asteetan François Bayrou Frantziako lehen ministroaren harira ezaguna egin bada ere, aspalditik dira albiste Betharram eskola katolikoko apaizen gehiegikeriak. Lau urtez barnetegian ikasle izan zen Paxkal Indo lapurtarrarak Euskal Irratiaki adierazi eta ARGIAk... [+]


Hasi da AEBetako Greenpeace desagerrarazi dezakeen epaiketa

Greenpeaceko kideak Dakota Acces oliobidearen aurka protesta egiteagatik auzipetu dituzte eta astelehenean aztertu du salaketa Dakotako auzitegiak. AEBko Greenpeacek gaiaren inguruan jasango duen bigarren epaiketa izango da, lehenengo kasua epaile federal batek bota zuen atzera... [+]


2025-02-25 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Txinako Alderdi Komunista eta enpresa pribatu erraldoiak: tolerantziatik lankidetza goxora?

Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]


TikTok, X eta Instagrameko algoritmoek eskuin muturreko edukiak nabarmen hedatzen dituztela frogatu dute

Ikerketa bat egin dute Alemanian, hauteskundeen atarian: kontuak sortu dituzte TikToken, X-n eta Instagramen, eta aztertu egin dute algoritmoak zer nolako edukiak erakusten dituen. Guztietan, algoritmoak eskuinera eta eskuin muturrera jotzen du gehien, TikToken nabarmen.


2025-02-25 | Gedar
Steve Bannonek nazien agurra egin du AEBetako eskuin muturraren ekitaldi nagusian

 Ekitaldian, Mileik motozerra bat oparitu dio Muski, murrizketa sozialen sinbolo eta aldarri gisa.


Eguneraketa berriak daude