Psycho

Psycho filmaren amaierako irudiak
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Chicago (AEB), 1959. Robert Bloch idazleak Psycho nobela idatzi zuen, Ed Gein hiltzaile ezagunak urte batzuk lehenago burututako izugarrikerietan inspiratuta. Gein 1957an atxilotu zutenetik Alfred Hitchcock-ek hiltzaileari buruzko filma egiteko gogoa zuen eta, nobela irakurri bezain pronto, gidoia ikusi zuen bertan. Ordurako zinegile ezaguna zen, eta bere izena emanez gero garesti aterako zitzaizkion nobelaren eskubideak; baina bere nortasuna ezkutatu eta merke erostea lortu zuen, 9.000 dolarren truke.

Britainiar zuzendaria Paramount etxeari lotuta zegoen garai hartan. Baina haiek ez zuten Hitchcocken erabakia sustatu; oso aurrekontu txikia eskaini zioten, istorioa higuingarria eta zinemara eramateko desegokia zela argudiatuz. Ia diru guztia bere poltsikotik ipini behar izan zuen zuzendariak. Kostuak murrizteko, filma zuri-beltzean errodatzea erabaki zuen. Bete-betean asmatu zuen: hainbeste miresten zuen Clouzot-en Les Diaboliques filmeko giro tetrikoa lortu zuen eta, besteak beste, dutxako eszena ezagunari odol gorriaren morbo erraza kendu zion (txokolatea erabili zuen odola ordezkatzeko).

Blochen nobelako Norman Bates 40 urtetik gorako gizon alkoholiko eta gizena zen. Hitchcockek alkoholik edaten ez zuen 25 urte inguruko gazte argal eta dotore bihurtu zuen; hala, auzoko edozein gaztetzat hartuko zuten ikusleek, eta Batesen izaera psikotikoen arteko aldea nabariagoa eta ustekabekoagoa izango zen.

Psycho 1960an estreinatu zuten. Arrakasta handia lortu zuen eta kultuzko film bilakatu zen berehala. Benetako Ed Geinek bezala, Norman Batesek amarengandik tratu txar emozionalak jaso zituen txikitatik, eta ama-semeen arteko menpekotasun harremana muturrekoa izan zen errealitatean nahiz fikzioan. Biak hala biak, Ed Gein zein Norman Bates, isolatuta bizi ziren eta, ama hil ondoren, identitate gaitz disoziatiboa garatu zuten. Filmean, Fred Richmond doktoreak gaitz horren eraginez hiltzailearen buruan ama bizirik dagoela eta burututako krimenen errudun sentitzen ez dela dio. Azken finean, hilketak amak gauzatzen ditu. Norman, hiltzailea izateaz gain, bere buruaren biktima ere bada.

Norman Batesi fikzioan egindako diagnostiko bera egin zioten Ed Geini zortzi urte geroago, 1968an.


Azkenak
Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Biharamunen lantegia
Zer ikertu herritarrek erabakitzen dute

Ikerketa parte-hartzailea eta gogoetatsua bultzatzen du Biharamunen Lantegia kooperatibak, eta zientzia eta ikerketa herriarengana hurbiltzeko lan egiten du. Duela urte eta erditik egoitza Bidarten dauka, eta Institut Curie-rekin elkarlanean Iker Herria ikerketa zentroa sortzeko... [+]


2025-03-27 | ARGIA
Euskal sagardo ekologikoaren bereizgarria, kupeletan jartzeko gertu

Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.


Eguneraketa berriak daude