Chanel n° 5

Chanel nº 5
Urolaren bokale tropikalera Seychelleetatik iritsitakoa, hazia beharrean Vetiveria zizanioides belarraren sustrai muturren bat izan zitekeen, pagozko gilaren batean kateatuta etorria. Baita Sheychelletakoa beharrean, India, Brasil, Txina, Sri Lanka, Java edo Kaprikornio tropikoko Reunion Uhartekoa izan ere. Ez dakit nola deitu behar dugun belar hau, frantsesez bereganatu duten hinduen kus-kusa ala gazteleraz jaso duten tamilen vetivera. Biak politak baina, azken hizkuntza drabidar hori euskararekin lotzen saiatu izan direnez, vetivera. Bi kultura horien arteko guda bizi duten Sri Lankakoa da jatorriz.

Vetivera, bi metrotik gorako hostoak eta goitik behera, zuzen, lauraino luzeko sustraiak dituen belarra da. Lurrari eusteko bezala hostoz zein sustraiz tapizak, saskiak, teilatuak eta abar egiteko erabilia. Abar artean abaniko haizemaileak. Mogol enperadoreek erabiltzen omen zituzten, urez zipriztinduta. Zipriztinok inguru beroa hezetuko zuten, baina baita zizanol eta epizizanol terpenoa, intsektu uxatzaileak askatu ere. Lurringintzak barreiatu du, bai, ultramarino kolonial vetiveraren fama, Paristik barrena luze hedatutako tapiz gorrietan; Urola aldera ere urez baino lehenago iritsitakoa izango zen. Gaur egun, Frantziak ustez bere zuen Haitin eta Indiako Ozeanoaren bueltan ekoizten da. Ozeano honen tropikoan dago, Dina Morgabin arabiartua, gero Santa Apolonia portugaldartua eta azkenik Luis XIII.aren Île Bourbon eta iraultzaileen Île la Reunion gisa frantsestua izan, eta gaur oraindik kolonia duten uhartea. Mundu osoan koloniagintzarako behar den vetiver esentzia kolonia honetan sortzen da gehienbat, “Bourbon” deituriko goren mailakoa. Jakien iraunarazle ere bada, zainzuriena batik bat. Latorrizko ontzi luzexketan bai, baina vetiver gehiena lurrin flasko pinpirinetan bahitzen da. Erreskatea garesti arraio ordainduta eskumutur, lepa-zain eta erretenetan fis-fis askatzeko. Ustez itxura guztiz dirudienez, erretreta adinaren bueltakoentzat mitikoa den Chanel nº 5 lurrinaren osagai da, agidanean. Intsektuak uxatu eta gizakiak oratu.

Azkenak
ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


Eguneraketa berriak daude