Landare kontuak

Phillyrea latifolia
Inoiz etorria izango da haziren bat Seychelleetatik Zumaiami-ra urez, gazi-gazi. Flyscharen historia liburuan milioika urtetako beratarren genealogia irakurritakoan, zirrara-zotinek malkoren bat dantzatuko zioten. Izar berriak, beste zeru bat ezagutuko zuen paisaia liluragarriko artadi urdinen gainean. Arte ederren koadrilako landare txikerragoez geroxeago jabetuko zen. Horietako batzuk, itsasoaren burrundaren barealdi apurretan, orroka entzungo zituen. Orro latza, Urola errioko paradisua betirako galtzera doazen espezieena. Azken zori txar horri iskin eginda, baina haren usaina aditzen, ezagutuko zuen gartxu hostozabala, Phillyrea latifolia. Seychelletakoak eta zumaiamitarrak, entzuterik izan gabekoari bezala begiratu ondoren egingo zituzten elkarren ezagutzak.

Gartxuak, azken milioika urtetako glaziazioen arteko klima lehor eta beroko aldietan, bere asabak Mediterraneotik abiatuta Ebro ibaiaren arro emankorrean barrena igo eta Kantauri aldeko kabi gozo hau nola topatu zuten azalduko zion. Bere historia, flyscharen orri dotoreetan egundo inprimatu gabe, ibai handiaren mausarretan dabilela. Klima aldaketa dela-eta, Mediterraneotik etorri zireneko garai haren tankera hartzen diola datorrenari. Itsasoak goragoko lurrak bustiko dituela, baina berozalea eta lehorzalea izanik, datozen mendeetarako aurrikusten duten mauka paregaberako antolatzen ari direla ere esango zion gartxuak. Hemen den aldaketa hau medio, hotza gustuko duten landareak ihesari eman diotela eta hauek utzitako lurrak bereganatzeko ezkutuko trikimailu ugariz osatutako estrategia abian dutela. Ostera Ebron barrena datozen landare berriei aurrea hartu nahia azaldu dio, gartxua bera bezalakorik ez baita etorriko: beherakoa eta ahoko legarrak sendatzen dizkie ontzi koxkor batzuetan itsasoan barrena ibiltzen diren bi hankadun horiei, baita ontzi horiei berriak balira bezala eutsiko dioten bernizak ere eman egurretik. Kuliskak, mokoa basan, baietz dio...

Azkenak
TikTok, X eta Instagrameko algoritmoek eskuin muturreko edukiak nabarmen hedatzen dituztela frogatu dute

Ikerketa bat egin dute Alemanian, hauteskundeen atarian: kontuak sortu dituzte TikToken, X-n eta Instagramen, eta aztertu egin dute algoritmoak zer nolako edukiak erakusten dituen. Guztietan, algoritmoak eskuinera eta eskuin muturrera jotzen du gehien, TikToken nabarmen.


2025-02-25 | Euskal Irratiak
Laborantzaren orientazio legea: garaipena eskuinarentzat, porrota ingurumenarentzat

Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Frantziako Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen... [+]


Galizieraren aldeko ekintzaileen helburu nagusia: larrialdi linguistikoa gelditzea

Hizkuntza bizia orain! egin dute oihu galizieraren aldeko milaka manifestarik Santiago de Compostelan (Galizian) joan den igandean. 2024ko hondarrean, azken inkestako datuek pozteko arrazoirik ez zuten eman: ezagutzak eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da... [+]


Desokupazio-enpresa baten presioak eta mehatxuak salatu dituzte, Astrabuduko familia bat etxetik botatzeko

Etxera itzuli ahal izan diren arren, joan den azaroan kaleratu zuten Astrabuduko familia berriz ere arriskuan dago. Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatuak salatu du mailegu-enpresa berriz ere saiatzen ari dela kanporatzea gauzatzen, oraingoan, desokupazio-enpresa bat... [+]


2025-02-25 | Gedar
Steve Bannonek nazien agurra egin du AEBetako eskuin muturraren ekitaldi nagusian

 Ekitaldian, Mileik motozerra bat oparitu dio Muski, murrizketa sozialen sinbolo eta aldarri gisa.


Ágredok epailearen aurrean deklaratu du astelehenean, eta Zupiriak asteazkenean egingo du agerraldia legebiltzarrean

Karen Daniela Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik. Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak berak eskatu du Eusko Legebiltzarrean agerraldia egitea.


Euskaraldian hitanoa lantzera deitu dute

Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]


Lizarrako kultur teknikari izateko nahitaezkoa da euskara Administrazio Auzitegiaren arabera

Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.


2025-02-24 | Ahotsa.info
Milaka pertsona manifestatu dira Iruñean Israelen zigorgabetasunaren eta Nazioarteko Zuzenbidearen urraketen aurka

Yala Nafarroak deitutako manifestazioan 2.000 pertsona inguruk hartu dute parte eta Iruñeko hainbat kale zeharkatu ditu Gaztelu plazan amaitzeko. Azken irakurketan adierazi dutenez, "erokeria distopiko hori geldiarazi daiteke, askoz gehiago garelako kapital handiak... [+]


2025-02-24 | ARGIA
Gobernantza krisia Eusko Ikaskuntzan

Eusko Ikaskuntzak adierazi du Ipar Euskal Herriko elkartean “gorabeherak” izan dituztela azken hilabeteetan. Bideratu bitartean marka eta egoitza erabiltzea ukatu diote. Lehendakaria ere aldatu dute.


Hauteskundeak Alemanian
Eskuina nagusi Alemanian, eta eskuin muturrak botoak bikoiztu ditu

Sozialdemokratek inoizko emaitzarik kaskarrenak lortu dituzten arren, litekeena da demokristau kontserbadoreekin elkartzea eta gobernua osatzea. Botoen %28,5 jaso ditu CDUk, eskuin muturreko AfDk %20,7 eta SPDk %16,4.


Diskoteka bateko atezaina atxilotu dute Gasteizen, “zuhurtziagabekeriazko giza hilketa” egotzita

Gertakariak igande egunsentian suertatu dira 5:00ak aldera Gasteizeko Mitika diskotekan. Hildako pertsona 31 urteko gizon bat da, eta lurraren kontra buruarekin hartutako kolpe baten ondorioz hil da, antza atezainak kolpe bat eman ostean.


Gazako su etena kinka larrian, Israelek 620 preso palestinarren askatasuna gerarazi ostean

Jenin hiriaren aurkako oldarraldia duela hilabete bat baino gehiago abiatu zuen Israelek, geroztik 26 palestinar hil ditu gutxienez, eta milaka beren etxeetatik kanporatu. Israelgo armada Zisjordania iparraldean pasabideak eraiki nahian ari dela salatu dute, kanporatutako... [+]


Eguneraketa berriak daude