Jazarpen mania


2013ko maiatzaren 02an
Eider Rodriguez
Dani Blanco
Norbaiten edo zerbaiten kontra idaztearen hutsaltasuna nahi nuen agertu, lagunok. Norbaiten edo zerbaiten alde ezin denean idatzi, zer balio du norbait edo zerbait horren kontra idazteak? Dialektikarik egon al daiteke batzuk kontra bai baina besteek alde ezin dutenean egin? Alegia, Eurovision irabazi al daiteke ahoan alpargata sartuta?
 
Kariño beharraz hitz egiten zuen Katixak hauteskunde biharamunean. Eta nire buruari galdetzen diot, euskaldun jendea ez ote dabilen kariño gabe bizitzera kondenatuta. Euskalduna ez ote den paranoiko izatera kondenatuta.
 
Adibidea: esnatu naiz, Belle and Sebastian-en kanturik xamur eta zozoena ipini dut. Zoriontsu egoteko gogoz nago. Nahiz eta hauteskunde biharamuna izan, urtxintxa bat intxaur bat ari da jaten etxe aurreko zuhaitzean, katuak ez du pentsurik bota azpiletik kanpora, postariak koloretako hiru gutun ekarri dizkit, ogi banatzaileak irribarre egin dit. Sukaldeko mahaian ohar bat: “Lanetik deitu dizute gaur joan beharrik ez duzula esateko. Ez zaitut esnatu nahi izan!” Dudarik gabe, zoriontsu egoteko motiborik ez zait falta.
 
Kalean, paperezko lehendakarigaiak, oraindik irribarrez, emaitzei sorgor. Ezikusiarena egin dut, nire aldarteari eusteko asmo irmoa daukat. Liburu bat irakurri nahi dut, eguzki izpi batek jotako banku batean.
 
Kilometro batzuk egin ditut ibilian, hesiz eta zuloz eta putzuz eta autoz betetako bideetatik, eta eguzkiak gaur duen izpi bakarra herri honetan dagoen banku bakarrean jotzen duela ohartu naiz. Emakume bat banku horren erdi-erdian eserita, Eroskiko poltsez inguratuta. Tokitxo bat utziko didan galdetuko diot. Ezer esan aurretik bere atzetik pasa naiz, gertuagotik ikusteko, Imanolen ama iruditu baitzait, eta hala bada, euskaraz egin ahal izango diot. Ez da. Beste itzuli bat, gertuagotik ikusi nahi dut, bere oinetakoak, paparrean daramana txapa bat da ala berokiaren marka? Belarritakoak zilarrezkoak baditu aukera gehiago euskalduna izateko urrezkoak baditu baino, eta Eroskiko poltsatik irteten den egunkariaren mantxeta (edo tipografia sikiera!) ikusterik izango banu... orduan, orduan jakingo dut zein hizkuntzatan egin. Bere ile koloreak eta makillaje ezak potentzialki euskalduna dela esaten didate, baina eraztunak... eraztun gehiegi erdalduna ez izateko: “Euskaraz ba al dakizu?” galdetzea ere baneukake, baina hori gehiago da ondotik gauza inportante bat esateko, ez eta tokitxo bat eskatzeko baino.
 
Euskalduna bada, euskaraz egin nahi diot, euskaraz egin “behar” diot, esaten dut nire kabutan.
 
“Barkatu...”, ahalik eta gehien mugituz ahoko giharrak: “...utziko al zenidake tokitxo bat?”. Eta une batez isildu da, eta une batez emozio ezagun hori, benetan emozio kotidiano hori –etruskoa ote naiz? Bai? Ez?– eta erantzuna: “Yo en euskeras no...”. Eta nire gogo gaixo paranoiko hau: “Yo sí, por desgracia”, erantzuteko, baina irri ergel bat egin dut, eta “¿me deja un sitio?” esan diot, irakurtzeko beharrezkoa den kontzentrazioa ezin bilduz.
 
Oraindik autobusa hartzea, erosketak egitea, eta anbulategian txanda eskatzea gelditzen zait... Zenbat elukubrazio, jazarpen eta espioitza, lan kilo erdi marrubi erosteko!
 
Eguzki izpia geroz eta ahulagoa da –nire aldartea bezala–.
 
Ez ote litzateke xamurragoa, euskaldunok hiruki beltz bat tatuaturik eramango bagenu eskumuturrean, edo galtzerdi bakoitza kolore batekoa, barne sailburu hark bezala?

Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude